پرورش قارچ

كمپوست: بقاياي مواد آلي تحت شرايط دما ، رطوبت ، اكسيژن و غذا توسط يك سري ميكروارگانيسم ها به مواد كاملا پوسيده و هوموسي بنام كمپوست تبديل مي شود.

جهت توليد بستر توليد قارچ (كمپوست) بايد به نياز هاي غذايي قارچ كشت شده توجه نمود.

 

دو عنصر غذايي اصلي در تغذيه قارچ عبارتند از :1 

) كربن C

 

2) نيتروژن (N)

 

جهت توليد موادي كه حاوي عناصر نامبرده باشد بايد به دو نكته توجه نمود:

1) مصرف مواد اوليه مقرون به صرفه باشد.

2) مواد مصرفي دائما در دسترس باشد.

 

تقسيم بندي كمپوست از نظر مواد تشكيل دهنده آن :

1) كمپوست طبيعي : مخلوطي نيمانيم از كود اسب و كلش گندم مي باشد. جهت توليد آن از كود اسب هاي مسابقه اي (لوكس) استفاده مي شود. در ايران تعداد اين اسب ها بسيار كم است. در نتيجه كمپوست طبيعي توليد نمي شود.

2) كمپوست مصنوعي : پايه و اساس كمپوست سازي كلش گندم مي باشد. مواد ديگر آن عبارتند از كود مرغي ، پودر سنگ گچ و آب. در ايران فقط كمپوست مصنوعي توليد مي شود.

 

مزاياي كمپوست طبيعي :

1) تهويه بهتر

2)بافت يكنواخت تر

3) رشد ميسيليوم قارچ در آن

 

تقسيم بندي كمپوست از نظر مدت زمان عمل آوري آن:

1) تهيه كمپوست به روش بلند مدت

2) تهيه كمپوست به روش كوتاه مدت

 

* بهترين ماده جهت تامين كربن ، كلش و بهترين ماده جهت تامين نيتروژن ، كود مرغي است.

 

خصوصيات كلش گندم مصرفي :

1) از كلش گندم آبي استفاده شود. ( به دليل خشبي بودنش)

2) ساقه گندم (كلش) هر چقدر ضخيم تر باشد بهتر است.

3) طول كلش مصرفي 20 تا 30 سانتي متر باشد.

4) پرس هاي كلش آب نخورده باشد .( زيرا اولا مقداري آب توسط كلش جذب شده و قيمت آن بيشتر مي شود. ثانيا احتمال بروز انواع كپك به خصوص كپك سياه زياد مي شود.)

5) كلش مصرفي ناخالصي نداشته باشد. ( ناخالصي ها عبارتند از : خاك ، مدفوع حيوانات ، ساقه علفهاي هرز چند ساله )

 

مشخصات كود مصرفي :

1) از كود مرغ گوشتي استفاده مي كنيم زيرا اولا در جيره غذايي مرغان گوشتي پروتئين بيشتري وجود دارد. ثانيا ميزان رطوبت كود مرغ گوشتي كمتر از رطوبت مرغ تخم گذار مي باشد.

2) رطوبت كود مصرفي 20 الي 25 درصد باشد.

3) رنگ كود مصرفي روشن باشد . (رنگ كود تازه نوك مدادي روشن است )

4) كود مرغي نسوخته باشد ( فعاليت ميكروارگانيسم ها در آن در حد كمي بوده تا مواد غذايي آن از بين نرود. به طور كلي عمر انبار داري كود مصرفي كمتر از دو ماه باشد.)

5) در داخل كود ، كودهاي به هم چسبيده (توده اي) نباشد در غير اين صورت خرد شود و سرند شود .

6) كود مصرفي ناخالصي نداشته و ميزان ازت آن (N) 3/5 الي 5 درصد باشد.

7) كود مصرفي حتما مخلوطي از كود مرغي و سبوس باشد.

8) چون منبع انواع ميكروارگانيسم هاي مفيد جهت كمپوست سازي كود مرغي مي باشد . اگر كود از مرغداري خريداري شود كه در جيره غذايي مرغان خود آنتي بيوتيك كمتري مصرف كرده باشد ، بسيار عالي است.

 

پودر سنگ گچ با نام هاي ديگري مثل : جيپسم يا ژيپسم ( سولفات كلسيم آبدار يا ئيدراته ) با فرمول شيميايي Ca So4 2(H2O)

سنگ گچ موجود در ايران داراي اسيديته 7/5 و پودر سنگ گچ موجود در هلند داراي اسيديته 7/9 مي باشد. مقداري اضافي مصرف نمودن پودر سنگ گچ مشكلي ايجاد نمي كند ولي كاهش مصرف آن باعث ايجاد اختلال در امر كمپوست سازي مي شود.

 

اعمال مهم پودر سنگ گچ :

1) از چسبندگي و لزج شدن كلش كمپوست جلوگيري مي كند . اين عمل را با رسوب ذرات كلوئيد محلول در محيط كمپوست و خنثي نمودن چربي ها انجام مي دهد.

2) تنظيم اسيديته كمپوست : پس از مايه زني كمپوست قارچ توسط اسپان قارچ تلقيح شد. ميسيليوم قارچ در حين رشد از خود اسيد اگزاليك ترشح مي كند. اگر اين اسيد وارد محيط كمپوست شود باعث اسيدي شدن آن مي شود.

در اينجا پودر سنگ گچ وارد عمل شده و با اسيد اگزاليك تركيب مي شود.

اگزالات كلسيم توليد شده مانند حاله يا غلافي دور ميسيليوم ها را فرا گرفته و از وارد شدن اسيد اگزاليك به محيط كمپوست و تغييرات اسيديته آن جلوگيري مي كند.

 

اگزالات كلسيم = پودر سنگ گچ + اسيد اگزاليك

 

 

تهيه كمپوست مصنوعي قارچ دكمه اي به روش بلند مدت (فرمول كارخانه ملارد):

اعمال مهم كمپوست سازي به دو فاز اول و دوم تقسيم مي شود. فاز يك شامل مرحله ميكس مواد اوليه و مرحله تخمير اوليه مي باشد. مرحله تخمير اوليه شامل : تخمير بيوشيميايي و تخمير شيميايي است.

فاز دوم نيز شامل پاستوريزاسيون و شيرين كردن ( آمونياك گيري يا كانديشنينگ )

 

مراحل فاز يك كمپوست سازي :

1) عمل پيش خيساندن كلش گندم:

بهترين روش جهت عمل پيش خيساندن كلش گندم غرقاب نمودن آن در داخل استخر ساخته شده به همين منظور مي باشد. مدت زمان اين مرحله نسبي بوده و تقريبا 10 الي 12 ساعت طول مي كشد. جهت شروع كمپوست سازي كلش گندم بايد حداقل 75 درصد رطوبت جذب نمايد.

از ابتداي كمپوست سازي تا انتهاي آن براي هر هزار كيلو گرم كلش گندم خشك 5000 ليتر آب صرف مي شود. در ايران از هر يك تن كلش خشك تقربا 2/5 تن كمپوست و از ميزان كمپوست 450 كيلو گرم قارچ برداشت مي شود. رابطه مدت زمان عمل پيش خيساندن كلش گندم با مدت انبار داري آن رابطه اي معكوس مي باشد.

در داخل بافت كلش يك سري مواد واكسي ( روغني) وجود دارد. اين مواد آب گريز بوده و سرعت جذب آب توسط كلش را كاهش مي دهد. اگر كلش را در انبار نگهداري كنيم ، با گذشت زمان مواد واكسي تجزيه شده و از بين مي رود. در نتيجه كلش با سرعت بيشتري آب جذب كرده و مدت زمان عمل پيش خيساندن آن كاهش مي يابد.

2) ميكس مواد اوليه :

مواد تشكيل دهنده كمپوست مصنوعي و درصد اختلاط آنها :

به ازاي مصرف هر 1000 كيلو گرم كلش گندم خشك 60 تا 80 درصد آن (600 تا 800 كيلوگرم) كود مرغي و 10 تا 15 درصد آن ( 100 تا 150 كيلوگرم) پودر سنگ گچ مصرف مي كنيم.

هر چقدر كود بيشتري مصرف كنيم ، پودر سنگ گچ بيشتري نيز مصرف مي كنيم.

شرح ميكس مواد:

كلش آماده شده از مرحله قبل به ارتفاع 40 تا 50 سانتي متر ( به طور تجربي تا زانوي پا ) بر روي پيست كمپوست سازي پخش مي كنند. سپس كود مرغي را كه قبلا ميزان ازت آن مشخص شده و نسبت به كلش مصرفي توزين شده است را بر روي آن پخش مي كنيم.

اضافه نمودن پودر سنگ گچ حالت سليقه اي دارد. در برخي از كارخانه ها همه پودر سنگ گچ در روز ميكس مواد و در برخي از كارخانه هاي ديگر 50 درصد پودر سنگ گچ را در روز ميكس مواد و باقيمانده آن را در روز ميك آپ و در برخي ديگر مانند كارخانه ملارد همه پودر سنگ گچ در روز ميك آپ به توده كمپوست اضافه مي شود. سپس كلش و كود را به خوبي به هم زده تا ذرات كود به طور يكنواخت بر روي كلش پخش مي شود.

عمل ميكس مواد در حالت دستي توسط كارگر و چهار شاخ و در حالت مكانيزه توسط لودر انجام مي شود. توده حاصله را به شكل گنبدي دپو مي كنند كه براي توده شل و به روز تشكيل توده شل ، روز صفر كمپوست سازي مي گويند.

پس از روز صفر كمپوست را در روزهاي دوم ، چهارم ، ششم و هشتم زير و رو مي كنيم و خوب به هم مي زنيم. و دوباره به شكل گنبدي دپو مي كنيم . اين عمل باعث هوادهي كمپوست و يكنواختي عمل تخمير در كل توده مي شود. از روز صفر كمپوست سازي تا روز ميك آپ جهت تامين رطوبت از دست رفته كمپوست از آب كثيف استفاده مي كنيم . اگر مقدار آب كثيف كفايت نكرد در اين مرحله نيز مي توان از آب تميز استفاده نمود.

 

آب كثيف : همان هرز آب جمع آوري شده از توده كمپوست مي باشد.رنگ آن تيره بوده و حاوي انواع ميكروارگانسيم هاي مفيد و مواد غذايي شسته شده از توده كمپوست مي باشد.

 

تعريف ميك آپ(Make Up) : در لغت به معناي آرايش كردن است . در روز دهم پس از روز صفر كمپوست سازي ، روز ميك آپ مي گويند. در اين روز پودر سنگ گچ به توده كمپوست اضافه شده و توده كمپوست از شكل گنبدي به شكل مكعب مستطيل آرايش مي شود. كه به اين عمل قالب زني مي گويند.

عمل قالب زني در روز ميك آپ در حالت مكانيزه توسط لودر و ماشين كمپوست ترنر و در حالت دستي توسط كارگر ،چهار شاخ و قالب هاي فلزي انجام مي شود. عرض و ارتفاع قالب نسبي بوده و به فصول كار بستگي دارد. طول قالب بستگي به طول محل انجام كار دارد .

پس از روز ميك آپ در روز هاي 12 ، 14 و 15 قالب كمپوست را مجددا قالب زني مي كنيم كه به آن T1 -T2- T3 مي گويند. بايد توجه نمود كه فاصله زماني قالب زني دوم (T2) و قالب زني سوم (T3) حداقل 14 ساعت باشد. از روز ميك آپ (Make Up) جهت تامين رطوبت از دست رفته كمپوست از آب تميز استفاده مي كنيم. در روز 16 پس از انجام آزمايشات مربوطه كمپوست را جهت طي نمودن مراحل فاز 2 كمپوست سازي به تونل پاستوريزاسيون منتقل مي كنيم.

انتقال كمپوست در حالت مكانيزه توسط لودر و دستگاه بانكر فيلر و در حالت دستي توسط كارگر ، چهار شاخ و فرقون انجام

مي شود.

 

انواع تخمير:

1) تخمير بيوشيميايي : تا دماي 60 درجه سانتي گراد توسط ميكروارگانيسم ها انجام مي شود.

2) تخمير شيميايي : با افزايش دماي توده كمپوست به بيش از 65 درجه سانتي گراد كليه تخمير هاي بيوشيميايي متوقف شده و تخمير هاي شيميايي آغاز مي شود.

يكي از تخمير هاي شيميايي كه باعث قهوه اي شدن رنگ كلش كمپوست مي شود ، سوختن برگها يا كاراميلز شدن مي گويند.

لينك شدن: اتصال تركيبات نيتروژني به تركيبات ليگنين دار در توده كمپوست را لينك شدن مي گويند. اين واكنش در دماي بالا بدست آمده و محصول آن ، ان ريچ ليگنين هموس كمپلكس مي باشد.

 

معيار هاي استاندارد پايان فاز 1 كمپوست سازي :

1) معيار هاي فيزيكي :

رنگ: رنگ كلش كمپوست از طلايي به قهوه اي تيره تبديل مي شود.

بو: بوي شديد آمونياك به مشام مي رسد.

سختي: اگر مقداري از كلش كمپوست را برداشته و با دو دست از يكديگر جدا كنيم مقداري مقاومت احساس مي كنيم . زيرا مراحل كمپوست سازي تمام نشده و كلش كمپوست كاملا پوسيده و هوموس نشده است.

 

2) معيار هاي شيميايي:

ميزان رطوبت (72 - 75 %)

ميزان ازت (1.7 - 1.9 %) به ازاي وزن خشك مواد

ميزان آمونياك (0/15 %)

نسبت كربن به ازت (C/N) = (20 - 22 )

اسيديته PH: 8.5

 

پديده دود كشي :

هواي تازه حاوي اكسيژن از بقل هاي توده كمپوست وارد آن شده و از مركز بالايي آن خارج مي شود. اين جريان هوا ، پديده دود كشي گفته مي شود. اين جريان بر اثر اختلاف دماي مركز كمپوست و محيط پيرامون آن بوجود مي آيد. در فصول سرد سال به علت اختلاف زياد دماي گفته شده اين جريان با شدت بيشتري انجام مي شود و به اين ترتيب احتمال بي هوازي شدن واكنش هاي كمپوست بوجود نمي آيد.

ولي در فصول گرم سال به علت كاهش اختلاف دماي گفته شده شدت جريان كاهش يافته ، احتمال بي هوازي شدن واكنش هاي كمپوست بوجود مي آيد. جهت رفع اين عيب در فصول گرم سال نسبت به فصول سرد سال توده كمپوست با عرض و ارتفاع كمتر قالب زني مي شود.

در فصول گرم سال نسبت به فصول سرد سال توده كمپوست با عرض كمتر و با ارتفاع بيشتر قالب زني مي شود.

 

مراحل فاز2 :

1) لول كردن: يعني هم سو و يكسان نمودن دماي نقاط مختلف كمپوست در داخل تونل پاستوريزاسيون .

اين مرحله در دماي 45 - 50 انجام مي شود. كمترين و بيشترين زمان انجام اين مرحله در كارخانه ملارد 5 - 12 ساعت

مي باشد.

2) ميت آپ : در اين مرحله مقداري بخار آب به توده كمپوست تزريق مي كنيم تا فعال شده و دماي آن افزايش يابد. افزايش دما در اين مرحله تدريجي بوده و به ازاي هر ساعت 1 - 1.5 درجه سانتي گراد مي باشد. تا به دماي 58- 59 درجه سانتي گراد برسد.

 

دليل افزايش تدريجي دما در اين مرحله عبارتند از :

الف) عدم ايجاد استرس دمايي در ميكروارگانيسم هاي مفيد.

ب) كنترل راحت افزايش دما و توقف دما در 58 - 59 درجه سانتي گراد.

 

3) پاستوريزاسيون : در دماي 58 - 59 درجه سانتي گراد و مدت 8 الي 10 ساعت پاستوريزه مي شود.

 

اهداف پاستوريزاسيون :

الف) هضم انواع عوامل بيماري زا (پاتوژن ها) و آفات

ب) فعال نمودن ميكروارگانيسم هاي گرما دوست (ترموفيل)

نكته: كمپوست توسط بخار 60 درجه سانتي گراد در مدت 8 ساعت پاستوريزه مي شود.

خاك پوششي توسط بخار آب 60 درجه سانتي گراد در مدت 6 ساعت پاستوريزه مي شود.

 

4) سرد كردن اوليه : در اين مرحله دماي كمپوست را به ازاي هر ساعت 1- 1.5 كاهش مي يابد تا به دماي 47- 48 درجه سانتي گراد برسد.

5) شيرين كردن : اين مرحله در دماي 47- 48 درجه سانتي گراد و مدت تقريبا 5 روز انجام مي شود.

در اين مرحله ميكروارگانيسم هاي مفيد مانند قارچ هاي گرما دوست و اكتينوميست ها فعال شده و عمل آمونياك گيري از توده كمپوست انجام مي شود. در پايان اين مرحله مقدار آمونياك كمپوست توسط وسيله اي بنام دراگرتيوپ از هواي كانال برگشتي تونل اندازه گيري مي شود.اگر ميزان آمونياك 100 ppm يا كمتر باشد. مي توان مرحله بعد را انجام داد و در غير اين صورت تا كاهش ميزان آمونياك كمپوست به حداكثر 100 ppm اين مرحله ادامه پيدا مي كند.

6) سرد كردن جهت بذر زني :

در اين مرحله دماي كمپوست به ازاي هر ساعت 3- 4 در جه سانتي گراد كاهش داده تا به دماي 25 درجه سانتي گراد برسد.

سپس كمپوست را از تونل خارج كرده و با اسپان قارچ تلقيح مي كنيم و به سالن توليد منتقل مي كنيم . تنها روش اضافه كردن اسپان قارچ به كمپوست در ايران روش مخلوط بوده و جهت تلقيح هر 1000 كيلوگرم كمپوست ، تقريبا 10 - 12 كيلوگرم اسپان قارچ مصرف مي كنيم.

 

اگر مرحله آمونياك گيري به نحوه احسن انجام نشود مشكلات زير بوجود مي آيد:

الف) اسپان قارچ به مقادير ناچيز آمونياك (حتي 20 ppm) حساس بوده و در حضور آمونياك از بين مي رود. در نتيجه محصول توليد نمي شود.

ب) در كمپوست حاوي آمونياك قارچ هرز يا رقيب كلاهك داراي از خانواده كاپريموس (كلاهك) يا (كلاهك جوهري) رشد مي كند. اين قارچ از نظر سازگاري با شرايط محيطي و جذب مواد غذايي بر قارچ خوراكي ما ، برتري داشته و سريعا در بستر مستقر مي شود. به محض مشاهده آن ، آن را منحدم مي كند.(كل كمپوست )

فاير فنگ (نيش آتشين ) : بقاياي ميكروارگانيسم هاي مرحله آمونياك گيري پس از خارج نمودن كمپوست از تونل پاستوريزاسيون به شكل لكه هاي سفيد مايل به خاكستري بر روي كلش كمپوست با چشم غير مسلح به راحتي ديده مي شود. كه به آن فايرفنگ يا نيش آتشين مي گويند.

 

 

معيارهاي استاندارد پايان دوره 2(فاز دوم) كمپوست سازي:

 

الف) معيارهاي فيزيكي :

1) رنگ : رنگ كلش كمپوست قهوه اي تيره با لكه هاي سفيد مايل به خاكستري (قهوه اي تيره)

2) بو : از كمپوست ديگر بوي آمونياك به مشام نمي رسد. (كمپوست بوي شيرين علف تازه مي دهد)

3) سختي : اگر مقداري از كلش كمپوست را برداشته و با دو دست جدا كنيم ، مقاومتي احساس نمي كنيم زيرا با عنايت به اتمام مراحل كمپوست سازي كلش گندم كاملا پوسيده و هوموس شده است.

 

ب) معيار هاي شيميايي:

1) ميزان رطوبت : 68%

2) ميزان ازت (N) : 2.2% به ازاي وزن خشك مواد

3) ميزان آمونياك : حداكثر 0.01% (100 ppm)

4) نسبت كربن به ازت (C/N): 16

5) اسيديته (PH) : 7.5

 

مواد غذايي زير جهت تغذيه قارچ در كمپوست موجود مي باشد:

1) ان ريچ ليگنين هموس كمپلكس

2) پروتئين ميكروبي (بقاياي ميكروارگانيسم ها)

3) قندهاي باقيمانده از مراحل فاز1 و فاز2 كمپوست سازي مانند سلولز و همي سلولز

 

نكته هاي مهم :

هدف از فاز1 كمپوست سازي بدست آوردن مخلوطي يكنواخت و همگن مي باشد.

كمپوست پس از آماده شدن بايد بلافاصله مصرف شود. در غير اين صورت فاسد مي شود.

هدف از فرمول بندي كمپوست ايجاد تعادل مناسب بين كربن و ازت (C/N) مي باشد.

ميزان ازت در ابتداي كمپوست سازي 1.5 % به ازاي وزن خشك مواد و نسبت كربن به ازت (C/N) 25 الي 30 مي باشد.

ميزان ازت در انتهاي كمپوست سازي 2 الي 2.3 درصد به ازاي وزن خشك مواد و نسبت (C/N) 17 مي باشد.

به خاطر وجود انواع قارچ هاي سمي ، براي اكثر ما رفتن به جنگل و جمع كردن و خوردن مجموعه‌اي از قارچ‌هاي مختلف يك ريسك بسيار بزرگ است. اين واقعيت از زمان كودكي كه افسانه‌ها را مي‌خوانديم در ذهن ما حك شده‌است. نكته اين است تا زماني  كه يك كارشناس خبره‌ي جمع كردن قارچ نباشيد، بايد جدا از اين كار اجتناب كنيد. اما گاهي مي‌شنوم كه مي‌گوييد آيا فقط قارچ هاي قرمز با نقاط سفيد نيست كه بايد مراقب‌شان باشيم؟ اين فقط يك نوع قارچ سمي است كه بايد از آن اجتناب كنيد و شما را به شدت بيمار مي‌كند. انواع قارچ هاي سمي كه آسيب جدي به شما وارد مي‌كنند بي‌خطر به نظر مي‌رسند و گاهي واقعا شبيه قارچ هاي خوراكي هستند.

در برآوردي كه من خواندم تعداد مسموميت با قارچ سمي فقط در آمريكا سالانه ۶ تا ۷ هزار مورد اعلام شده‌است. هرچند نرخ مرگ و مير در اثر مصرف قارچ سمي كم‌تر از ۱ درصد است،‌ اما بسياري از افراد علائم مسموميت حاد را تجربه مي‌كنند. بسياري از كساني كه مسموم مي‌شوند كودكان هستند اما بسياري از بزرگسالان نيز دچار اين مسموميت مي‌شوند، و در موارد نادر نيز كل خانواده مسموم شده‌است.

در كل حدود ۳۰ نوع قارچ وجود دارد كه سمي بودن آن براي انسان اثبات شده‌است، و بسياري از آن‌ها به يك خانواده تعلق دارند. علاوه بر اين ۲۰ نوع ديگر نيز وجود دارد كه مشاهده شده‌است گاهي منجر به مرگ مي‌شود. در ادامه فهرستي از انواع قارچ هاي سمي آمده‌است كه بيش‌ترين تلفات يا بيش‌ترين ظرفيت بالقوه را براي آسيب رساندن دارند.

۱۰. قارچ مگس (آمانيتا موسكاريا)

قارچ مگس نماد افسانه‌هاي كودكان است. اين قارچ با كلاهكي به رنگ قرمز و نقاط سفيد فورا قابل شناسايي است و اگر آن را بخوريد يك احمق به تمام معنا هستيد! يا شايد بچه. شايد بتوانيد حدس بزنيد كه چرا كودكان اين نوع از انواع قارچ هاي سمي را مي‌خورند اما مشخص نيست چرا سگ‌ها (و گاهي گربه‌ها) به خوردن آن تمايل دارند. متاسفانه قارچ مگس براي اين حيوانات حتي سمي‌تر و قطعا كشنده است.

 

عامل اصلي مسموميت در آمانيتا موسكاريا تركيباتي به نام‌هاي موسكيمول و ايبوتنيك اسيد است. اين تركيبات روي دستگاه عصبي مركزي اثر مي‌گذارند و سبب از دست دادن تعادل، آشفتگي و اختلال خواب، حالت تهوع، و در برخي موارد توهم مي‌شوند. اثرات خوردن اين قارچ پس از گذشت ۱ ساعت بروز مي‌كند اما به ندرت سبب مرگ مي‌شود. يكي از بزرگ‌ترين خطرات مصرف اين قارچ ناشي از رفتار ديوانه‌واري است كه هنگام مسوميت از فرد سر مي‌زند، چيزي كه مردم دوران باستان نيز هنگام مصرف اين قارچ در مناسك خود، از آن در امان نبودند.

۹. بال فرشته (پلوروسيبلا پوريجنز)

قارچ بال فرشته در سراسر نيم‌كره‌ي شمالي يافت مي‌شود و نام آن در درجه‌ي اول برگرفته از شكل ظاهري آن است، و علت ديگرش اين است كه خوردن آن شانس زيادي براي رفتن به بهشت به شما مي‌دهد.

بال فرشته قبلا خوراكي محسوب مي‌شد و ظاهرا طي سال‌هاي متمادي هيچ گزارشي از مسموميت در اثر خوردن اين قارچ وجود نداشته‌است. در ۲۰۰۶، زماني كه حدود ۶۰ نفر در ژاپن بس از خوردن اين قارچ بيمار شدند، اين رويه تغيير كرد. از اين تعداد ۱۷ نفر در ۶ هفته‌ي بعد فوت كردند.

در يك مورد ديگر در ۲۰۰۹، مردي ۶۵ ساله بعد از خوردن قارچ بال فرشته در اثر  بيماري مغريفوت كرد. شايان ذكر است بسياري از كساني كه فوت كردند قبل از مسموميت مشكلات كليوي يا كبدي داشتند.

علت سمي بودن اين قارچ كاملا مشخص نيست اما يك آمينو اسيد منحصر به‌فرد در آن شناسايي شده‌است كه سلول‌هاي مغز حيوانات آزمايشگاهي را مي‌كشد. هم‌چنين ممكن است اين قارچ حاوي ميزان زيادي سيانيد باشد.

 

۸. قارچ كوتوله هاي مرگبار (لپيوتا)

نام اين قارچ كمي گمراه‌كننده است. اين قارچ كوچك و ظاهرا خوشمزه، و بسياري از قارچ‌هاي خانواده‌ي ليپوتا حاوي آماتوكسين هستند كه قادر است كبد را از بين ببرد. اين سم همان ماده‌اي است كه مسئول ۸۰-۹۰ درصد مرگ‌هاي ناشي از قارچ سمي است. نرخ مرگ و مير در اثر آماتوكسين، در صورت عدم درمان ۵۰ درصد، و حتي با وجود درمان ۱۰ درصد است. علائم اوليه‌ي مسموميت با اين قارچ ناراحتي‌هاي گوارشي است اما مرگ ممكن است كمي طول بكشد و ناشي از نارسايي كبد خواهدبود.

اين نوع از انواع قارچ هاي سمي در جنگل‌هاي مخروطي سراسر اروپا و آمريكاي شمالي يافت مي‌شود و در طول سال‌ها منجر به مرگ افراد بسياري شده‌است.

يكي ديگر از اعضاي اين خانواده قارچ پارازول است كه به همين اندازه خوشمزه به نظر مي‌رسد و به همين اندازه هم كشنده است.

 

انواع قارچ هاي سمي ۷: پودوستروما كورنو-داما

اين قارچ ژاپني با ظاهر ناخوشايندي كه دارد فرياد مي‌زند ”من را نخور!“ البته اين نظر من است. بديهي است كه مردم ژاپن نظر ديگري دارند. من فكر مي‌كنم آن‌ها درباره‌ي غذاي خود به سرنوشت اعتقاد دارند و هر بار كه كمي ماهي بادكنكي مي‌خورند انتظار مرگ را دارند. ظاهرا اين قارچ شبيه قارچ گانودرما لوسيدوم است و به اشتباه خورده مي‌شود.

سم اصلي موجود در اين قارچ مايكوتوكسين تري‌كوتيسين است كه اثرات نامطلوبي دارد و ممكن است در عرض چند روز منجر به مرگ شود. علائم اين سم در كل بدن بروز مي‌كند و تمام اندام‌ها، و در درجه‌ي اول كبد، كليه‌ها و مغز را تحت تاثير قرار مي‌دهد. هم‌چنين كمبود گلبول‌ها خون، پوسته پوسته‌شدن صورت و ريزش مو باعث مي‌شود اين‌طور به نظر برسد كه قرباني از مسموميت پرتوي (يا سرطان خون) رنج مي‌برد.

۶. كانوسايب فيلاريس

اين نوع از انواع قارچ هاي سمي بيش‌تر در علفزارها يافت مي‌شود و بومي منطقه‌ي شمال غربي آمريكا است. هرچند اين قارچ در نگاه اول خوردني هوس برانگيزي نيست، اما ظاهر آن در باغ‌ها، بيش‌تر از قارچ هاي ديگر آدم‌ها را به خود فرا مي‌خواند.

عامل ديگر در مسموميت اتفاقي با اين قارچ شباهت ظاهري آن به قارچ سيلوسايبين است كه با نام قارچ جادويي نيز شناخته مي‌شود. با اين حال خوردن يكي از اين قارچ‌ها مي‌تواند به بدترين تجربيات منجر شود. گفته مي‌شود اين قارچ حاوي سم كشنده‌ي آماتوكسين است كه اگر خورده شود مي‌تواند سبب آسيب جبران‌ناپذير به كبد شود.

انواع قارچ هاي سمي ۵: قارچ كلاه توري مرگبار ( كورتيناريوس روبلوس)

يك قارچ كشنده‌ي ديگر كه همين لقب را گرفته‌است. كلاه توري ظاهري بسيار معصوم دارد و شبيه بسياري از قارچ‌هاي خوراكي است. در واقع اين قارچ بي‌نهايت سمي است و ممكن است خوردن آن شما را بكشد. اگر اين اتفاق در هفته‌هاي اول نيفتد بعدها وقتي كليه‌هايتان از كار افتاد شما را از پاي درمي‌آورد.

اين اتفاق براي نيكلاس ايوانز، نويسنده‌ي رمان نجوارگر اسب رخ داد. او به همراه همسرش و دو ميهمان ديگر قارچ‌هاي كلاه توري را خوردند كه به اشتباه به جاي قارچ هاي خوراكي جمع كرده‌بودند. با اين‌كه همه‌ي آن‌ها نجات پيدا كردند، اما ايوانز تحت دياليز قرار گرفت و به همه آن‌ها گفته در آينده به پيوند كليه نياز پيدا مي‌كنند.

آن‌ها خوش‌شانس بودند. سم اورلانين به اندازه‌ي آرسنيك قوي است و پادزهر شناخته‌شده‌اي ندارد. گفته مي‌شود تنها چشيدن و تف كردن قطعه‌اي كوچك از اين قارچ براي مسموم شدن كافي است.

علاوه بر نارسايي كليه، ديگر علائم گزارش‌شده‌ي اين مسموميت شبيه به آنفولانزا است. اين علائم تا چند روز بروز نمي‌كند و ممكن است هفته‌ها ادامه داشته‌باشد.

۴. كلاهك جمجمه‌ي پاييز (گالرينا مارگيناتا)

ظاهر اين قارچ فرياد مي‌زند ”من را بخور!“ اين قارچ در تنه‌ي خشكيده‌ي درختان مي‌رويد و در تمام دنيا، از شمال‌ترين نقطه در قطب تا جنوبي‌ترين نقطه در استراليا يافت مي‌شود.

قارچ كلاهك جمجمه‌ي پاييز هم مانند ديگر قارچ‌هاي سمي شبيه به گونه‌هاي خوراكي است. بنابراين اگر دقيقا نمي‌دانيد كه چه كار مي‌كنيد، احتمال زيادي وجود دارد كه بميريد!

ماده‌ي فعال اين قارچ نيز آماتوكسين معروف است. بنابراين اگر براي عملكرد كبدتان ارزش قائل هستيد، از اين نوع قارچ جدا اجتناب كنيد.

۳. قارچ مورل تقلبي (جايروميترا اسكولنتا)

با وجود تمام نام‌هاي خنده‌داري كه به قارچ‌ها مي‌دهند، اين يكي خودش اسم خودش را فرياد مي‌زند: ”قارچ مغزي!“ اما به يك دليل ديگر آن را مورل تقلبي ناميده‌اند، كه چندان ربطي به ظاهرش ندارد.

بديهي است چيزي كه شبيه به مغز باشد قرار نيست خورده نشود. و خورده مي‌شود. مورل تقلبي يك خوراكي لذيذ در اسكانديناوي و اروپاي غربي است.

ولي آيا به شدت سمي و كشنده نيست؟ خوب، بله اما نه. اگر آن را به صورت خام بخوريد به احتمال خيلي زياد مرگ سختي خواهيدداشت. اگر به خوبي پخته نشود هم ممكن است بميريد. ولي اگر آن را به خوبي بپزيد مطمئنا طعمي فوق‌العاده خواهدداشت.

سم اين قارچ جيروميترين  است كه وقتي آن را مي‌خوريد در بدن به مونومتيل‌هيدرازين تبديل مي‌شود. اين سم در درجه‌ي اول كبد، و سپس دستگاه عصبي و گاهي كليه‌ها را تحت تاثير قرار مي‌دهد. چند ساعت پس از مصرف اين قارچ علائمي از قبيل اسهال و استفراغ و بعد از آن سرگيجه، ضعف و بي‌حالي و سردرد به سراغ فرد مي‌آيد. در بدترين حالت اين وضعيت به كما و مرگ در عرض يك هفته منجر مي‌شود.

مورل تقلبي در جنگل‌هاي مخروطي سراسر اروپا و آمريكاي شمالي يافت مي‌شود.

۲. فرشته‌ي ويرانگر

اگر اسم اين قارچ روي آن حك شده‌بود قطعا هيچ كس با عقل سليم آن را نمي‌خورد! فرشته‌ي ويرانگر، اين اسم فرياد مي‌زند ”من را بخور تا بميري!“ و اين به خوبي قارچ‌هاي خانواده‌ي آمانيتا را توصيف مي‌كند.

اين قارچ حاوي دوز كشنده‌اي از سم آماتوكسين است و مسئول بخش عظيمي از مرگ‌هاي مرتبط با قارچ است. علائم اوليه‌ي مسموميت با اين قارچ گرفتگي عضلات، هذيان، تشنج، استفراغ و اسهال است كه در عرض يك روز پديدار مي‌شود. متاسفانه تا اين زمان ممكن است سموم در بدن جذب شده‌باشد و سبب تخريب جبران‌ناپذير كليه‌ها، و خصوصا بافت كبد شود. ممكن است در اين مقطع پيوند كبد تنها گزينه براي زنده ماندن بيمار باشد.

۱. كلاهك مرگ (آمانيتا فالويدز)

كلاهك مرگ با فرشته‌ي ويرانگر هم خانواده است و مانند آن ظاهري جذاب دارد. اين قارچ مسئول مرگ اتفاقي و عامدانه‌ي اكثر قربانيان است. كلاهك مرگ قدمتي طولاني دارد و با مرگ برخي از قربانيان مهم، از جمله كلاديوس، امپراطور روم، يك پاپ و يك تزار روس در ارتباط است.

كلاهك مرگ بومي اروپا است و معمولا در جنگل‌ها، زير درختان بلوط يافت مي‌شود. اين قارچ شبيه قارچ‌هاي خوراكي مختلف است، كه مهم‌ترين آن قارچ صدفي است. قارچ صدفي در آسيا خورده مي‌شود. به همين دليل بسياري از مهاجران بي‌احتياط را، كه از كشورهاي آسيايي هستند به دام مي‌اندازد. چون اين قارچ در اين كشورها نمي‌رويد.

عامل سمي اصلي در اين قارچ آلفا-آمانتين (آماتوكسين) است. همان‌طور كه گفته شد، اين سم آسيب جبران‌ناپذيري به كبد و كليه‌ها وارد مي‌كند.

برآورد شده‌است كه حدود ۳۰ گرم يا تقريبا نصف يك قارچ كلاهك مرگ براي كشتن يك بزرگسال كافي است. به نظر مي‌رسد بسياري از گزارش‌هاي مسموميت شامل كل خانواده بوده‌است. در ۲۰۰۶ يك خانواده‌ي ۳ نفره‌ي لهستاني اين قارچ را خورده بودند. يكي از آن‌ها فوت كرد و دو نفري كه نجات پيدا كرده‌بودند به پيوند كبد نياز داشتند. ظاهرا در چنين مواريد قربانيان ۵۰ درصد شانس زنده ماندن دارند، مانند گروهي ۴ نفره كه سال نو را در استراليا جشن گرفته بودند و اخيرا نيز يك زوج در انگلستان نجات پيدا كردند.

بر خلاف برخي از قارچ‌هاي اين فهرست، پختن، خشك كردن يا منجمد كردن اين قارچ تاثيري بر ميزان سمي بودن آن ندارد

انواع قارچ و مزاياي آن

انواع قارچ خوراكي :
قارچ تروفيل كه پرورش آن روي اطراف ريشه درخت بلوط انجام مي‌شود
قارچ چيني يا والواريلا كه روي كلش برنج پرورش مي‌يابد  قارچ شي‌تا كه منطقه پرورش آن روي تنه بلوط است.
قارچ نامه‌كو كه پرورش آن روي كلش برنج انجام مي‌شود.
قارچ مجارستاني كه پرورش آن روي تنه درخت تبريزي انجام مي‌گيرد.قارچ دكمه‌اي و قارچ صدفي : اين نوع قارچ از سوي سازمان بهداشت جهاني حاوي ويتامين‌هاي گروه B  به عنوان گياه دارويي موثر براي جلوگيري از افزايش كلسترول خون معرفي شده است .

قارچ صدفي داراي خواص دارويي و مواد غذايي مفيد مانند پروتئين ها، عناصر غذايي و انواع ويتامين است .


قارچ‌ و پروتئين‌


قارچ‌هاي خوراكي و مخصوصاً قارچ تازه حاوي مقادير فراوان پروتئين مورد نياز بدن است. پروتئين قارچ از لحاظ اسيدهاي آمينه كه همانا جزء اصلي پروتئين را تشكيل مي‌دهد جزو غني‌ترين پروتئين‌ها محسوب مي‌شوند و از لحاظ ارزش غذايي، حد واسط پروتئين گوشت و پروتئين گياهي قرار دارد. از طرفي پروتئين قارچ به دليل داشتن مقادير فراوان آب و رطوبت نسبت به سبزيجات و حبوبات بسيار مطبوع و قابل هضم است.
به طوري كه ۹۰ ـ ۷۰ درصد قابليت هضم پذيري دارد. به طور كلي ارزش بالاي پروتئين قارچ و قابليت هضم پذيري بالاي آن باعث شده كه مصرف آن براي سالمندان و سالخوردگان بسيار توصيه گردد.

قارچ و كربوهيدرات


همان‌طور كه مي‌دانيد كربوهيدرات‌ها يكي از مهم‌ترين منابع انرژي براي بدن هستند. قارچ‌هاي خوراكي، حدود ۲/۴ در صد كربوهيدرات دارد. قارچ حاوي چهار تا پنج درصد مواد نشاسته‌اي است موادقندي در آن بسيار پايين است .
قارچ، به دليل كالري پايين، براي كساني كه قصد كاهش وزن دارند مناسب است

هر ۱۰۰ گرم قارچ فقط ۱۲ كالري انرژي توليد مي‌كند. مطالعات نشان داده در قارچ، دو نوع قند به نام‌هاي ترهلوز و كيتين وجود دارد كه دريافت بالاي آنها در بدن موجب تحريك سيستم ايمني بدن مي‌شود .

قارچ‌ و چربي :



‌يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي قارچ، ‌چربي پايين آن است. قارچ‌هاي خوراكي درصد بسيار كمي ‌چربي دارند كه اين مقدار در حدود ۱ تا ۳ درصد وزن آن است. لذا كساني كه از رژيم غذايي لاغري در برنامه غذايي‌شان استفاده مي‌كنند، مي‌توانند از قارچ بهره ببرند و به هيچ‌وجه نگران بالا رفتن چربي خونشان نباشند.

قارچ‌ و ويتامين:


قارچ‌ها منابع بسيار خوبي براي تامين ويتامين‌ها هستند. به طور كلي مصرف ۱۰۰ گرم قارچ خوراكي تازه مي‌تواند بيش از يك‌چهارم نياز روزانه افراد بالغ به ويتامين‌هاي گروه B و C را تامين كند..
قارچ منبع بسيار خوب ويتامين B1و 2 B است. كمبود ويتامينB1  مي‌تواند زمينه‌ساز بيماري بري‌بري باشد . يكي از مهم‌ترين تركيبات موجود در قارچ كه بسيار مورد توجه قرار مي‌گيرد اسيد‌فوليك موجود در آن است. در حال حاضر يكي از مهم‌ترين علت‌هاي كم‌خوني در افراد به خصوص در خانم‌هاي باردار كمبود اسيدفوليك است. قارچ‌هاي خوراكي به سبب داشتنمقادير فراوان اسيدفوليك از جمله بهترين منابع غذايي براي اين دسته از افراد محسوب مي‌شوند. ۲۰۰گرم قارچ، نياز روزانه به ويتامين D را تامين مي‌كند و سبب تقويت استخوان‌ها و جبران كمبود ويتامين D  مي‌شود .

خواص دارويي قارچ‌هاي صدفي :


ضد  تومور و تقويت كننده سيستم دفاعي بدن
تنظيم قند خون
▪ كاهش كلسترول و فشار خون
▪ جلوگيري از انسداد عروق
▪ ضد التهاب پوست

با بررسي‌هاي به عمل آمده در زمينه اثرات ضد توموري مصرف قارچ‌هاي خوراكي، قارچ‌هاي خوراكي منبع مناسبي براي جلوگيري از شيوع اين گونه بيماري‌ها به شمار مي‌آيند. قارچ‌ها سبب رقيق شدن خون مي‌شوند و به سلامت قلب و عروق كمك فراواني مي‌كنند و با همين مكانيسم، احتمال ابتلا به بيماري‌هاي قلبي را كاهش مي‌دهند. همچنين قارچ سرشار از فيبرهاي غذايي به نام كيتين و بتاگلوكان است كه هر دو پايين آورنده كلسترول بوده و به حفظ سلامت قلب كمك مي‌كنند. در هر ۱۰۰ گرم قارچ، يك گرم فيبر غذايي و ۳۲۰ ميلي گرم پتاسيم وجود دارد كه مصرف آن در افراد مبتلا به فشار خون بالا مي‌تواند كمك كننده باشد . تحقيقات پزشكي نشان مي‌دهد كه با خوردن قارچ، دستگاه دفاعي بدن تقويت مي‌شود، طول عمر افزايش مي‌يابد، كلسترول خون پايين مي‌آيد، گردش خون در بدن بهبود مي‌يابد. ويروس‌ها از بين مي‌رود، از بروز بيماري‌هاي قلبي جلوگيري مي‌شود قارچ براي بيماران ديابتي و كساني كه از يبوست رنج مي‌برند، مفيد است. مصرف قارچ به افرادي كه دچار بيماري سل و يا كم‌اشتهايي هستند توصيه مي‌شود.

با اينكه قارچ از نظر پروتئين داراي وضعيت مناسبي است ولي هميشه به عنوان جانشين گروه گوشت توصيه نمي‌شود. قارچ براي افراد كم‌درآمد كه از گوشت كمتر استفاده مي‌كنند اصلاً جايگزين خوبي براي اين گروه غذايي نيست. اين افراد مي‌توانند با تركيب انواع حبوبات از جمله عدس، لوبيا و نخود و از طرفي برنج (مثل عدس پلو) تركيب مناسب تري از پروتئين‌ها و اسيد‌هاي آمينه را، با قيمت مناسب‌تر، براي خود فراهم كنند
اما افرادي كه معمولاً از گوشت قرمز زياد استفاده مي‌كنند و به همين دليل اسيد اوريك بالا و ديگر مشكلات دارند، قارچ و گوشت سفيد مي‌تواند بهترين گزينه مناسب براي جانشيني گوشت قرمز باشد .

سالن پرورش قارچ در گذشته، پرورش‌دهندگان قارچ خوراكي، باتوجه به مساعد بودن عوامل اقليمي به ويژه دما و رطوبت، اقدام به توليد اين محصول در محيط‌هاي باز و به روش كاملاً طبيعي مي‌كردند. البته امروزه نيز بسياري از توليدكنندگان خرده پا و يا روستايي در بعضي از نقاط جهان از اين روش براي پرورش گونه‌هايي نظير قارچ چيني، استروفا و شي‌تاكه استفاده مي‌كنند.

امروزه براي توليد قارچ دكمه‌اي، تنها از روش مصنوعي يا گلخانه‌اي كه در آن عوامل محيطي تحت كنترل است مانند سالن پرورش قارچ، استفاده مي‌شود. در آغاز، پيشگامان توليد اين نوع قارچ در فرانسه، اقدام به پرورش آن در معادن سنگ آهك دره لوار[۱] در نزديكي پاريس مي‌كردند كه اين اماكن به لحاظ برخورداري از دما و طوبت ثابت، مكاني بسيار مناسب جهت كشت قارچ به شمار مي‌رود. در اوايل قرن نوزدهم، آن زمان كه پرورش خانگي قارچ در حال شكل‌گيري بود، كنترل دو عامل محيطي اصلي شامل رطوبت و دما بيشتر مدنظر محققان در سالن پرورش قارچ قرار داشت.

مطالبي كه در ادامه ارائه مي‌گردد، مي‌تواند اطلاعات مفيدي را جهت طراحي و تجهيز سالن پرورش قارچ، اتاق و يا به طور كلي محيط پرورش قارچ در اختيار توليدكنندگان عزيز، قرار دهد.

ساختار

ساختار اصلي سالن پرورش قارچ از چوب يا بلوكه بتوني با كف سيماني تشكيل ميگردد. براي خروج آب اضافي از كف اتاق، آبراهه‌هايي بايد در كف آن تعبيه كرد. در صورتي كه جنس كف اتاق از چوب باشد، بايد سطح آن را با پلاستيك ضخيم پوشاند. ديوارهاي دروني، سقف و كليه سطوح چوبي روباز را بايد با رنگ اپوكسي، استخري و يا حتي روغني براق معمولي پوشاند. توصيه مي‌شود، رنگ سطوح داخلي را روشن (سفيد براق) انتخاب نماييد تا علاوه بر تشديد روشنايي محيط داخلي، كوچكترين ذرات آلودگي كپك را نيز بتوان ديد.

در اتاق كشت، مهم‌ترين عامل، حفظ دماي ثابت است. لذا، عايق‌بندي ديوارها و سقف از اهميت بالايي برخوردار مي‌باشند. بهتر است درجه مقاومت ديوارها (R) را ۱۱ يا ۱۹ و سقف را ۳۰ درنظر گرفت تا از هدر رفتن انرژي جلوگيري كرده و مانع نفوذ رطوبت شود. در اين ميان مي‌توان از ورقه‌هاي فايبرگلاس يا استيروفوم به ضخامت ۵/۲-۸ سانتي‌متر استفاده كرد و با توجه به رطوبت بالاي اتاق پرورش و به منظور جلوگيري از تعريق بخار بر سطح اين صفحات، از لايه پلاستيك به ضخامت ۲-۴ ميلي‌متر بين ديوار و لايه عايق مذكور استفاده كرد.

سالن پرورش قارچ بايد كاملاً مسدود و بدون كوچكترين روزنه‌اي باشد تا هيچ گونه آفت يا اسپور يا عامل بيماريزايي نتواند وارد آن شود و از طرف ديگر كنترل شرايط محيطي درون اتاق (دما، رطوبت و تهويه) آسانتر گردد. لذا ضمن ساخت، طراحي و بررسي نهايي اتاق، هر گونه ترك، شكاف يا روزنه‌اي را به دقت ببنديد.

بسياري از مردم مي‌توانند اتاقك‌هاي زيرزمين يا منزل خود را با تغييراتي به اتاق مناسب پرورش قارچ تبديل كنند. اين افراد براي حفاظت ديوارهاي منازل خود از آسيب رطوبت مي‌توانند از پوشش‌هاي پلاستيكي بر روي ديوارها و سقف و بستن كليه منافذ و درزها استفاده كنند. چنانچه ديوار اين گونه اتاق‌ها مستقيماً با هواي آزاد در تماس باشند به منظور جلوگيري از تعريق بين ديوار و پلاستيك بواسطه نوسانات دمايي بالا، محفظه‌هاي پلاستيكي با فاصله زياد نسبت به ديوارهاي اتاق، درون اتاق درست مي‌نمايند، كه در اين صورت ديگر نيازي به ايزوله كردن اينگونه محفظه‌ها نيست. دالانها، زيرزمين‌ها و گاراژها را مي‌توان به اين ترتيب به راحتي به محيطي سازگار با پرورش قارچ‌هايي مانند صدفي و شي‌تاكه تبديل كرد.

جديدترين نوع ساختارهاي پرورش قارچ نوعي گلخانه پلاستيكي ايزوله است كه در ساخت آنها، از لوله‌هاي فلزي گالوانيزه مخصوص استفاده مي‌شود. نحوه ساخت اين گلخانه‌ها به اين ترتيب است، ابتدا بعد از انتخاب مكاني مناسب و هموار، لوله‌هاي گالوانيزه ۴-۵/۴ را به صورت نيم دايره خم داده و طرفين آن را مستقيماً داخل زمين يا درون ديواره‌هاي جانبي به ارتفاع يك متري از سطح زمين مهار مي‌نمايند. سپس براي ايزوله كردن بيشتر ديواره‌هاي جانبي، صفحات استيروفوم (پلي‌استيرين) ضخيم به ضخامت ۵/۲-۸ سانتي‌متر را به طور عمودي و به عمق ۳۰-۶۰ سانتي متر داخل زمين (طرف خارج ديواره‌ها) كرده تا از سرد شدن كف سالن جلوگيري كند. فاصله لوله‌ها از همديگر حدوداً ۲ متر بوده عرض دهانه ۴-۸ متر، درب آن يك لنگه (۵/۱ متر) يا دو لنگه و يا كشويي (۲متر) مي‌باشد. ارتفاع مناسب، ۳ متر و طول آن بسته به عرض دهانه تا ۱۰۰ متر نيز مي‌رسد.

پوشش اين گلخانه‌ها چند لايه است، به اين ترتيب كه ابتدا، اسكلت لوله‌ها را با سيم‌هاي مفتولي نازك به فاصله نيم متري از هم بافته، روي آن پلاستيك ضخيم (حدود mm 6-5) كشيده (پوشش داخلي)، سپس روي آن را با سيم مفتول ۵/۲، شبكه‌بندي كرده تا ضمن استحكام اسكلت، بتوان روي آن، يك لايه ايزوله فايبرگلاس (mm 15-5/7) يا چوب پنبه (mm 10-5) قرار داد. بالاخره روي لايه عايق را ابتدا يك سيم‌كشي سبك كرده تا مبادا بر اثر باد، اين پوشش به هم خورد و در آخر روي آن را يك پلاستيك سياه رنگ مي‌كشيم كه در صورت لزوم مي‌توان روي پلاستيك را پوششي آلومينيومي نيز كشيد تا درمقابل اشعه آفتاب مقاوم گردد. (شكل۶۵)

براي آن دسته از افرادي كه فضاي كافي در اختيار ندارند، كشت در فضاي كوچك پيشنهاد مي‌شود، به اين ترتيب كه مي‌توان در فضاهاي بسيار كوچك نظير آكواريوم يا يخدان‌هاي استيروفومي اقدام به كشت و پرورش اين محصول كرد. به علت حجم اندك بستر كاشت در اين گونه محيط‌ها، تهويه هوا هم به حداقل خواهد رسيد كه معمولاً با ۱-۲ مرتبه باز كردن درب آنها، اين امر تأمين مي‌شود. از طرف ديگر با يك پوشش 

نيمه تراوا روي آنها مي‌توان رطوبت آن را حفظ و گرماي مورد نياز را از هواي اتاق سالن پرورش قارچ دريافت كند. اين روش مناسب‌ترين راه براي افرادي است كه وقت يا منابع مالي، انساني كافي جهت احداث محيط‌هاي بزرگتر كه مستلزم مراقبت و كنترل دقيق‌تري مي‌باشد را ندارند.

۲ . loire ، از كوههاي مركزي فرانسه سرچشمه گرفته و به اقيانوس اطلس در غرب اين كشور ريخته و از رودهاي مهم آن بشمار مي رود

اصول پرورش قارچ خوراكي

پرورش قارچ عملي است كه با عمل صحيح، منجر به موفقيت خواهد شد. دانش و اطلاعات اندك براي اين كار توليدي كافي نيست.

اگر كسي با اطلاعات ناكافي پاي بر اين عرصه گذارد، يا خود و يا مصرف كنندگان را دچار مشكل ميكند.

براي پرورش قارچ خوراكي سه اصل اساسي وجود دارد كه به كمك آنها ميتوان در اين كار موفق شد؛ اين سه اصل عبارتند از:

تهيه بذر خوب، آشنايي با روش صحيح پرورش قارچ و به دست آوردن بازارهاي خوب و مطمئن

به ياري اين سه اصل مهم، موفقيت در امر پرورش قارچ تا حدود زيادي دست يافتني خواهد بود.

اصول پرورش قارچ خوراكي

بذر خوب:

بذر خوب همانند يك ستون ساختمان است كه اگر خوب و محكم ساخته شود، ميتوان به استحكام كل بنا اميدوار بود گام نخست در امر پرورش قارچ تهيه بذري خوب و با كيفيت مناسب است.

اين بذر بايد باتوجه به نوع و شرايط آب و هواي منطقه پرورش، زمان پرورش و ذائقه مردمي كه از محصولات استفاده ميكنند، گزينش شود.

خصوصيات يك بذر قارچ خوب:

1- توده بذرقارچ كاملاً سفيد و شبكه ميسيليومي اطراف تمامي دانه ها را پوشانده باشد.
2- رنگ اسپان تازه ( بذرقارچ ) سفيد است، اگر قهوه اي بود نشانه كهنه و مانده بودن بذرقارچ است.
3- توده بذر قارچ بايستي فاقد هر گونه كپك و لكه هاي رنگي باشد.
4- بوي ترشيدگي ندهد.

انتخاب بد مطمئناً منجر به بروز معضلاتي در امر پرورش و فروش قارچ خواهد شد.

پرورش صحيح:

داشتن امكانات و مواد اوليه مناسب به همراه اطلاعات كافي، ميتواند توليدي خوب را نويد بخشد.

پرورش قارچ كاري نيست كه بتوان آن را بدون داشتن هيچ گونه پيش زمينه اي عملي يا علمي يا حتي يكي از آنها محقق ساخت. خواندن كتب و جزوات آموزشي، به تنهايي نميتواند از يك فرد تازه كار، پرورش دهنده اي موفق بسازد.

بلكه اين امر زماني امكان پذير است كه وي، علاوه بر كسب اطلاعاتف به طور عملي نيز در اين زمينه فعاليت كند.

همچنين بازديد از سالن هاي پرورش قارچ نيز ميتواند در ايده دهي به افراد و راه اندازي درست سالن آنها موثر باشد.

اگر كسي علم و عمل را با هم درآميزد، ميتواند در نخستين گام، موفقيتي بزرگ نصيب خود كند؛ موفقيتي كه ديگان شايد پس از سال ها به آن دست نيافته باشند. آزمايش ايده هاي نوين، به كار گيري نيروه هاي بالقوه و استفاده از تجربيات مثبت ديگران نيز ميتواند راه موفقيت را هموارتر سازد.

براي پرورش صحيح:

بايد يك سالن مناسب و تميز همراه با تجهيزات و وسايل موردنياز و داربست آماده كنيم. سپس سالن را براي مبارزه با آفت ها ضدعفوني كرد؛  و در مرحله بعد ساخت كمپوست (تركيب و آماده سازي مواد اوليه ي مورد مصرف در بستر قارچ) است. سپس نگهداري كمپوست است. و و در آخر زمان برداشت محصول و مقدار آن است.

مراحل روزانه كشت قارچ:

1. ضدعفوني كردن سالن
2. ورود كمپوست به سالن و چيدن آن در قفسه ها
3. صاف كردن سطح بلوكهاي كمپوست بدون بريدن كيسه
4. ميسليوم راني (پنجه دواني)
5. بريدن كيسه هاي روي بلوكها و تخته كوبي (تخت كوبي)
6. خاكدهي و آبياري خاك
7. انداختن روزنامه روي بستر و مرطوب نگه داشتن آنها
8. رافلينگ (پنجه كشي)
9. برداشتن روزنامه ها و شوكدهي روز اول
10. شوكدهي روز دوم
11. شوكدهي روز سوم
12. فلش يك (اولين محصول دهي)
13. فلش دو (دومين محصول دهي)
14. فلش سه (سومين محصول دهي)
15. تخليه كمپوست و نظافت

پيداكردن بازار فروش مناسب:

آغاز هر كاري، نياز به مهيا سازي شرايط خاص آن دارد. بعضي از افراد بدون هيچ سابقه كار در زمينه پرورش قارچ و تنها به واسطه تعريف و تمجيد ديگران، از همان ابتدا كار توليدي بزرگي را آغاز كرده، با مشكلات زيادي روبه رو ميشوند.

تنها داشتن اطلاعات، نميتواند راهگشاي يك توليدكننده قارچ باشد. بلكه او بايد با كار در زمينه، مسائل عملي آن را بياموزد، محل هاي فراوري بذر را بشناسد، راه تهيه موار زايد مناسب را بيابد، محل خريد لوازم را پيدا كند و با ساير رموز حرفه نيز آشنا شود. بي برنامگي، ميتواند موجب شكست فرد در مراحل اوليه شود و او را از يك كار توليدي ارزشمند، منصرف سازد.

يكي از مسائل اساسي در كارهاي توليدي، پيدا كردن بازار فروش مناسب است. شايد برخي افراد بگويند كه 50% كار توليد، در فروش نهفته است. اين 50%، در نگاه اوّل باور نكردني به نظر مي رسد. ولي وقتي خودتان با مشكلِ پيدا كردن بازار فروش دست به گريبان شديد، به خوبي نسبت 50/50 را بين توليد و بازار فروش لمس خواهيد كرد.

براي پيدا كردن بازار مناسب:

شرايط چيدن قارچ ها، اصول بسته بندي و شيوه مختلف عرضه قارچ، بازارهاي منطقه اي، استاني، كشوري و جهاني، مهم است.

اصطلاحات رايج در پرورش قارچ

كمپوست: كود گياهي اي كه قارچ در آن رشد مي كند.

بلوك: بسته بندي هاي 60×40 سانتيمتري كمپوست.

خاك يا پيت: خاك مخصوص كشت قارچ كه در زماني خاص روي كمپوست ريخته مي شود و قارچ روي اين خاك رشد مي كند.

اسپور: اسپور گردي است كه از پره هاي پشت قارچ بيرون مي ريزد و به آن هاگ هم گفته مي شود و با كشت آن روي گندم پخته شده، بذر قارچ توليد مي كنن.

ميسليوم: تارهاي سفيدي كه از رشد اسپورهاي قارچ درون كمپوست پديد مي آيد و با گره خوردن به هم قارچ توليد مي كنند.

تخته كوبي: صاف و هموار كردن سطح بلوكهاي كمپوست براي يكنواخت شدن ضخامت خاك در هنگام خاكدهي.

ميسليوم راني يا پنجه دواني: مرحله رشد ميسليوم درون كمپوست و خاك.

رافلينگ يا پنجه كشي: به هم زدن و شخم زدن خاك براي يكنواختي رشد ميسليوم در آن.

شوكدهي: مرحله اي با كاهش دما، افزايش رطوبت و كاهش غلظت CO2 به وسيله هوادهي، به منظور توقف رشد ميسليوم و شروع توليد قارچ.

فلش: روزهايي كه انبوهي از قارچ قابل چيدن برروي بستر وجود دارند.

بازده: مجموع وزن كل قارچ برداشت شده در يك دوره تقسيم بر وزن كمپوست موجود در اول دوره.

كمپوست قارچ به كودي گفته مي‌شود كه از بازيافت و تجزيه مواد آلي (مواد زائدي كه از بقاياي گياهان و حيوانات برجاي مي‌ماند) به دست مي‌آيد. اين ماده بسيار حاصلخيز است و به دليل بالا بودن مواد آلي موجود در آن باعث تقويت خاك، افزايش حاصلخيزي و بهبود ساختمان خاك مي‌شود. با توجه به اينكه بستر كاشتي كه قارچ در آن رشد مي‌كند نيز تركيبي فرآوري شده از كاه و مواد ديگر است و يك نوع كود گياهي به حساب مي‌آيد، به آن كمپوست گفته مي‌شود.

از انواع كمپوست در باغباني، كشاورزي، گلكاري، فضاي سبز، چمن‌كاري و توليد گياهان زينتي به عنوان تقويت‌كننده خاك استفاده مي‌شود.

 

طرز تهيه كمپوست قارچ در منزل

براي تهيه و توليد بستر توليد قارچ (كمپوست قارچ) در منزل بايستي در مرحله اول به نيازهاي غذايي قارچ كشت شده و نوع قارچ توجه نمود. كمپوست قارچ در روش‌هاي سنتي از كود اسب يا كود مرغي توليد مي‌شود. استفاده از كود حيواني براي توليد كمپوست قارچ خوراكي به علت تامين مواد غذايي مورد نياز قارچ بسيار موثر است. در حال حاضر براي توليد كمپوست از ساير مواد از جمله ويژه بقاياي گياهي و مواد زائد سلولزدار كارخانجات قند، كاغذ و... نيز استفاده مي‌شود.

 

مراحل تهيه كمپوست قارچ در منزل به شرح زير مي‌باشد:

1. براي تهيه كمپوست قارچ در منزل مي‌توانيد از فرمول‌هاي مختلف استفاده كنيد. براي انجام اين كار نياز به كيسه پلاستيكي ضخيم و بزرگ، سطل يا جعبه‌ داريد. لازم است در اطراف و كف كيسه يا سطل چند سوراخ براي خروج زهكش و تهويه اضافه كنيد.
2. مقدار حدود ۸ الي ۱۰ كيلوگرم كاه يا كلش يكي ‏از گياهان تيره غلات را تهيه نمائيد و آنها را در اندازه‌هاي 8 الي 14 سانتيمتر خرد كنيد.
3. كلش‏‌هاي تهيه شده را در يك ظرف بزرگي مانند قابلمه يا ديگ ريخته و روي آن‌ها آب معمولي بريزيد، بطوري كه كاه و كلش‌ها كاملا در آب قرار گيرند و سپس آن را بر روي شعله گاز حرارت دهيد. لازم است از لحظه به جوش آمدن كامل آب، حداقل به مدت ۳۰ دقيقه به كلش‌‏ها حرارت دهيد و كاه و كلش‏‌هاي در حال حرارت را گاهي زير و رو نمائيد.
4. حرارت باعث ضدعفوني شدن كاه و كلش و از بين رفتن بقاياي بذر باقي مانده در آنها خواهد شد. همچنين جوشيده شدن كاه و كلش باعث نرم شدن بافت آنها شده و ريسه‌هاي قارچ راحت‌تر در آنها نفوذ خواهد كرد.
5. بعد از نيم ساعت كاه و كلش را آبكشي نموده و اجازه دهيد تا خنك شوند.
6. كلش‌‏هاي خنك شده بايستي در چند مرحله به كيسه پلاستيكي به ارتفاع حدوداً ۱۰-۱۵ سانتيمتر انتقال دهيد و با كف دست به آن‌ها كمي فشار داده تا كيسه حالت استوانه‌اي شكل شود.
7. محتويات بذر يا اسپان قارچ را با قاشق يا ميله‌اي تميز كه آن را با الكل ضد عفوني نموده‌ايد به محتويات كاه و كلش كيسه اضافه كنيد.
8. مجددا كلش‏‌هاي سرد شده را به همان ارتفاع و اندازه برداشته و به درون كيسه پر نمائيد تا روي بذور پوشيده شود و با دست روي آنها كمي فشار دهيد تا تماس كامل حاصل گردد.
9. دوباره بذر پاشيده و روي آنها كلش اضافه نمائيد و اين كار را آنقدر ادامه دهيد تا اينكه هم كيسه پر شود وهم بذر و كلش‏تان تمام گردد.
10. درب كيسه پلاستيكي را محكم بسته و زير آن ظرفي (بهتر است پلاستيكي باشد) قرار دهيد تا آب اضافي درون كيسه كه به مرور زمان خارج خواهد شد اطراف را خيس وكثيف نكند.
11. 
12. بسته حاوي كمپوست قارچ را در محيطي با دماي بين ۱۸ الي ۲۴ درجه سانتيگراد نگهداري كنيد. لازم است كيسه در معرض تابش نور مستقيم آفتاب نباشد.
13. معمولاً بين دو هفته تا يك ماه طول مي‏‌كشد تا كمپوست آماده شود.
14. توجه داشته باشيد، مقدار آب به حدي است كه اگر كاه را فشار دهيد بايستي از لاي انگشتانتان آب خارج شود.
15. بعد از گذشت يك ماه، كمپوست به رنگ قهوه‌اي در خواهد آمد و بوي آمونياك كمپوست از بين مي‌رود. مي‌توانيد براي ضدعفوني نمودن كمپوست قارچ از قرص فتوكسين يا فنل يا فرمالين استفاده كنيد.

توجه داشته باشيد چنانچه كمپوست شما داراي بوي بسيار بدي است، هواي آن ناكافي بوده و بايستي هوادهي انجام دهيد و لايه‌هاي كمپوست را با وسيله‌اي مانند چنگك زير و رو كنيد. همچنين اگر توده خيلي خيس است، مقداري مواد خشك به آن اضافه كنيد.

 

 

1- سود پرورش قارچ چقدر است ؟؟؟
2-  درآمد پرورش قارچ در منزل؟؟؟
3- ايا پرورش قارچ درامد دارد؟؟
4- هزينه راه اندازي سالن پرورش قارچ چقدر است ؟؟
5- آيا پرورش قارچ سودآور است ؟و بازاريابي براي فروش قارچ محصول كار مشكلي است؟؟؟



اهميت پرورش قارچ
پرورش قارچ خوراكي اهميت بسزايي در كشور ما پيدا كرده است، با بالا رفتن هرروزه قيمت انواع محصولات پروتئيني خانواده گوشتي در كشور و كشف هرروزه مضرات اين نوع از مواد باعث باز شدن فضا براي ورود محصولات پروتئيني سالم‌تر و با ارزش غذايي بالاتر، همانند قارچ به فرهنگ مصرف عموم گرديده است و جا افتادن هرروزه فرهنگ مصرف باعث ايجاد توجيه اقتصادي ايده آل در توليد قارچ شده است. همين مسئله موجب گرديده هر روزه جوانان و افراد با نبوغ بيشتري امكان توليد و پرورش و سود آوري آن در مقياس كوچك و بزرگ را بررسي كنند از سوي ديگر سود ده بودن بسياري واحد هاي توليدي پراكنده شده در كل كشور، همچنين روبه گسترش بودن و بزرگتر شدن هر روزه اين واحدها بر جذابيت اين فعاليت اقتصادي افزوده است اين فضا باعث وارد شدن افراد سود جو به اين عرصه گرديده كه با عنوان هدايت و راهنمايي توليد كنندگان قارچ، سود سرشاري را از طريق گوناگون نصيب خود كرده اند و اين افراد هماناني هستند كه اين توهم را به غلط بوجود آورده اند كه توليد قارچ به هرشكل و شيوه اي سود آور و داراي توجيه اقتصادي بوده و سود سراري را نصيب توليد كننده مي كند.

مراحل توليد قارچ
معمولا قارچ در بستري پرورش مي‌يابد كه به آن «كمپوست»، گفته مي‌شود. كودي كه قارچ در آن رشد مي‌كند تركيبي از كاه و كلش است و در واقع نوعي كود گياهي به حساب مي‌آيد كه به آن كمپوست گفته مي‌شود و متقاضيان بايد آن را به صورت كيسه‌اي و يا بلوكي از فروشندگان كود گياهي خريداري كنند.
 
براي پرورش قارچ به يك سالن داريد كه بسته به ميزان توليد قارچ اندازه آن متفاوت است. ولي به طور ميانگين براي پرورش پنج تن قارچ به يك سالن چهل متري نياز داريد.
 
پرورش قارچ نيز به اقداماتي عايق كاري سالن براي جلوگيري از اتلاف گرما و سرما، قفسه‌بندي تهيه، آماده‌سازي و نصب تجهيزات نيازمند است.
 
تهيه بذر قارچ، كود مورد نياز، مواد ضدعفوني كننده، مواد غذايي بذر قارچ كه از جمله آن‌ها مي‌توان به گندم پخته شده اشاره كرد از جمله اقداماتي هستند كه در پرورش قارچ بايد مورد توجه قرار گيرند.
 
علاوه بر اين، پرورش قارچ نياز به آموزشي از قبيل نحوه ضدعفوني سالن پرورش قارچ، تخته كوبي، پنجه دواني يا ميسليوم راني (12 روز اول)، خاك‌دهي، مقابل با بيمار شدن و يا اسيب ديدن محصول و همچنين آبياري دارد كه فردي كه متمايل به پرورش قارچ خوراكي است بايد ان را بياموزد.

مخارج پرورش قارچ
يكي از قارچ‌كاران در اين زمينه مي گويد: هزينه‌هاي پرورش قارچ بيش از هر چيزي به مديريت و نحوه توليد قارچ و البته ميزان توليد و كيفيت محصول توليد شده دارد. با اين حال مي‌توان يك برآورد كلي از هزينه‌هاي هزينه‌هاي لازم براي يك سالن مثلا پنج تني در بك دوره دو ماهه ارايه داد.  
 
او توضيح داد: ابتدا بايد در نظر گرفت كه يك سالن پرورش پنج تني قارچ به حدود 40 متر زمين نياز دارد. همچنين  كمپوست، خاك و هزينه حمل براي اين سالن پنج تني در يك دوره حدود 4 ميليون تومان مي‌شود.
 
او افزود: هزينه‌هاي نيروي انساني براي اموري مانند خاكدهي، تخليه كمپوست، ورود كمپوست جديد هزينه‌ نيروي انساني براي يك دوره حدودا بين 800 هزار تومان تا يك ميليون و 200 هزار تومان تمام مي‌شود.
 
هزينه هاي انرژي مصرفي در پرورش قارچ
وي همچنين بيان كرد: هزينه‌هاي آب، برق و گاز نيز ماهانه بطور ميانگين در دوره 350 تا 450 هزار تومان تمام مي‌شود. همچنين ممكن است هزينه‌هاي پيش‌بيني نشده‌اي در هر دوره وجود داشته باشد كه به طور ميانگين آن‌ها را در حدود 400 هزار تومان در نظر مي‌گيريم.
 
البته بايد در نظر گرفت كه تجهيز سالن نگه‌داري قارچ هم به هزينه‌هايي مانند عايق‌كاري و تهويه و... نياز دارد كه هر كدام هزينه‌هاي خود را دارند. ضمن اينكه هزينه‌ سالن نگه‌داري نيز جدا از هزينه هايي به حساب‌ مي‌آيد كه شرح آن رفت.
 
او درباره سود پرورش قارچ توضيح داد: در نهايت مي‌توان سود پرورش قارچ را با احتساب ميزان توليد قارچ – مثلا پنج تني، 20 تني و....- در قيمت قارچ به كيلو در هر دوره‌اي برآورد كرد. البته بايد در نظر داشته باشيد كه سود فروش قارچ بسته به ميزان بازدهي دارد.

---

يك نمونه از بيماري قارچ
 

نكات منفي پرورش قارچ
پرورش قارچ خانگي با مشكلاتي هم روبه‌روست. مثلا اينكه ممكن است تمامي بستر كشت پرورش دهندگان دچار بيماري مايكوگن و يا تار عنكبوتي شود و محصول آن‌ها نابود شود بنابراين پرورش قارچ خانگي با ريسك بالايي همراه است كه گاهس خطر نابودي همه محصول كشت شده را به دنبال دارد.

معمولا گفته مي‌شود كه پرورش قارچ در حياط خلوت، زيرزمين و ... با هزينه‌ي بسيار پاييني انجام مي‌شود ولي همه چيز به اين آساني كه گفته مي‌شود نيست. البته قارچ گياه سازگاري است ولي اين مهم است كه ببينيم مي‌توانيم چند درصد محصول از كمپوست بگيريم و اينكه چگونه مي‌توانيم با مريضي‌هايي كه محصول ما دچار آن مي‌شود مقابله كنيم.
 
او همچنين مي‌گويد: در اين ميان، نكته قابل تامل اين است كه با سرمايه اندك نمي‌توان از پرورش قارچ پول درآورد. بلكه بايد براي اينكار سرمايه زيادي داشت و از مشاوران داخلي و خارجي  هم پرس‌وجو كرد.

براي محاسبه درآمد حاصل برآورد هزينه پرورش قارچ سال94 نمونه اي را براي شما مثال ميزينيم:

اگر در مناطق گرمسير زندگي مي كنيد به طور قطع به كولر گازي نياز داريد ، به طور مثال اگر شخص در خوزستان بدون داشتن كولر گازي شروع به پرورش قارچ كند ۱۰۰ درصد محصولش از بين خواهد رفت ، جزء جدا ناپذير سالن قارچ كولر گازي است .
حتي در تهران و ساير شهر هاي خنك كشور هم از چيلر و كولر استفاده مي شود .

بهترين گزينه براي حرفه اي ها كولر هاي اسپيلت يا دوتيكه هستند كه قابليت تنظيم دقيق دماي محيط توسط سنسور را دارند چون قارچ دكمه اي به شدت به دما و رطوبت حساس است و شخصي در اين كار موفق مي شود كه دما را به دقت كنترل كند (كولرهاي پنجره اي قابليت تنظيم دما را ندارند) .


سرمايه ثابت براي يك سالن استاندارد ۶۰ متري به ظرفيت ۵ تن :
 
۱-قفسه بندي به ظرفيت ۵ تن كمپوست حدود : ۴٫۵ ميليون تومان
۲-رطوبتساز پروانه اي حدود :۷۵۰ هزار
۳-كولر آبي حدود: ۵۰۰ هزار
۷-خريد سم پاش+پله+رطوبتسنج حدود: ۵۰۰ هزار
۸-خريد فن+كانال حدود: ۲۵۰ هزار
۹-متفرقه حدود : ۵۰۰ هزار
جمع سرمايه ثابت حدود ۷ ميليون تومان

سرمايه در گردش :
۵ تن كمپوست * ۵۲۰٫۰۰۰ تومان = ۲٫۶۰۰ هزار تومان
۴ متر خاك پوششي پاستوريزه *۱۵۰٫۰۰۰ تومان=۶۰۰ هزار تومان
۱۰۰ كارتن ۱۰ كيلويي ((براي ۱۰۰۰ كيلو قارچ))*۲۰۰۰ =۲۰۰ هزار تومان
هزينه هاي حمل و نقل و تخليه سالن و …= ۵۰۰ ميليون تومان
برق ، آب و…  :  ۱۰۰ هزار تومان
 
جمعا سرمايه در گردش حدود : ۴ ميليون تومان

 
ميزان قارچ برداشتي در ايران بين ۲۰ درصد تا ۲۵ درصد است كه بستگي به كمپوست ،خاكپوششي و  تجربه شخص توليدكننده دارد.

   
  حال محاسبه ميزان درآمد سالن قارچ به اضاي ۲۰ درصد برداشت :
۵ تن كمپوست*۲۰درصد=۱۰۰۰ كيلو قارچ*۵۵۰۰تومان (قيمت قارچ درجه ۱)= ۵٫۵۰۰٫۰۰۰ تومان

---

 ((با ۲۰ درصد برداشت مبلغ ۱٫۵۰۰٫۰۰۰ تومان سود))
حال با ۲۲ درصد محاسبه مي كنيم :
۵ تن * ۲۲ درصد = ۱٫۱۰۰ كيلو * ۵۵۰۰ تومان = ۶٫۰۵۰٫۰۰۰ تومان

((با ۲۲ درصد برداشت مبلغ ۲٫۰۵۰٫۰۰۰ تومان سود))

---

 حال با ۲۴درصد محاسبه مي كنيم :
۵ تن * ۲۴درصد = ۱٫۲۰۰كيلو * ۵۵۰۰ تومان = ۶٫۶۰۰٫۰۰۰ تومان
((با ۲۴ درصد برداشت مبلغ ۲٫۶۰۰٫۰۰۰ تومان سود))
 

---

نكته بسيار مهم اول : ميزان توليد بيشتر به تجربه شخص توليد كننده و كمپوست درجه ۱ و خاكپوششي پاستوريزه بستگي دارد .

نكته بسيار مهم دوم : براي شروع توليد قارچ از كم شروع كنيد ، حداكثر ۱ تن  كمپوست خريداري كنيد و در شرايط استاندارد نگه داري كنيد و تمام تجربه ها را يادداشت كنيد و بعد ۲ دوره با تجربه و علم كافي به كار حرفه اي را شروع كنيد

چون : قارچ دكمه اي بسار حساس است و هر اشتباهي تمام محصول و زحمت شما را نابود خواهد كرد .
نكته بسيار مهم سوم  :  حتما زير نظر يك فرد با تجربه شروع به كار كنيد و شرايط مورد نياز قارچ را دقيقا فراهم كنيد.

---

برآورد سود پرورش قارچ ويژه خودتان
براي اينكه بتوانيد سود پرورش قارچ را به توجه به امكانات خود برآورد كنيد به اين صورت عمل كنيد:

1-هزينه هاي مربوط به زمين را مشخص كنيد.
2- حداكثر هزينه هاي لازم جهت خريد تجهيزات را محاسبه كنيد .
3- هزينه لازم جهت تامين مواد اوليه و كارگر ها را تعيين كنيد.
به طر خلاصه همه هزينه هايي كه براش شروع لازم است را در نظر بگيريد .
به طور ميانگين از هر يك تن كمپوست قارچ دكمه اي مي توان ۱۵۰ تا ۳۵۰ كيلوگرم قارچ برداشت كرد. شما حداقل را در نظر بگيريد يعني 150 تن قارچ از هر تن كمپوست .

*حالا ميزان ظريت هنايي توليد را * قيمت فروش قارچ كنيد تا مجموع درآمد هايتان بدست آيد.

*كل هزينه هاي توليد را از فروش كل كم كنيد تا ميزان سود تقريبي شما از پرورش قارچ بدست آيد