اصول پرورش قارچ دكمه اي و صدفي

اصول پرورش قارچ خوراكي

پرورش قارچ عملي است كه با عمل صحيح، منجر به موفقيت خواهد شد. دانش و اطلاعات اندك براي اين كار توليدي كافي نيست.

اگر كسي با اطلاعات ناكافي پاي بر اين عرصه گذارد، يا خود و يا مصرف كنندگان را دچار مشكل ميكند.

براي پرورش قارچ خوراكي سه اصل اساسي وجود دارد كه به كمك آنها ميتوان در اين كار موفق شد؛ اين سه اصل عبارتند از:

تهيه بذر خوب، آشنايي با روش صحيح پرورش قارچ و به دست آوردن بازارهاي خوب و مطمئن

به ياري اين سه اصل مهم، موفقيت در امر پرورش قارچ تا حدود زيادي دست يافتني خواهد بود.

اصول پرورش قارچ خوراكي

بذر خوب:

بذر خوب همانند يك ستون ساختمان است كه اگر خوب و محكم ساخته شود، ميتوان به استحكام كل بنا اميدوار بود گام نخست در امر پرورش قارچ تهيه بذري خوب و با كيفيت مناسب است.

اين بذر بايد باتوجه به نوع و شرايط آب و هواي منطقه پرورش، زمان پرورش و ذائقه مردمي كه از محصولات استفاده ميكنند، گزينش شود.

خصوصيات يك بذر قارچ خوب:

1- توده بذرقارچ كاملاً سفيد و شبكه ميسيليومي اطراف تمامي دانه ها را پوشانده باشد.
2- رنگ اسپان تازه ( بذرقارچ ) سفيد است، اگر قهوه اي بود نشانه كهنه و مانده بودن بذرقارچ است.
3- توده بذر قارچ بايستي فاقد هر گونه كپك و لكه هاي رنگي باشد.
4- بوي ترشيدگي ندهد.

انتخاب بد مطمئناً منجر به بروز معضلاتي در امر پرورش و فروش قارچ خواهد شد.

پرورش صحيح:

داشتن امكانات و مواد اوليه مناسب به همراه اطلاعات كافي، ميتواند توليدي خوب را نويد بخشد.

پرورش قارچ كاري نيست كه بتوان آن را بدون داشتن هيچ گونه پيش زمينه اي عملي يا علمي يا حتي يكي از آنها محقق ساخت. خواندن كتب و جزوات آموزشي، به تنهايي نميتواند از يك فرد تازه كار، پرورش دهنده اي موفق بسازد.

بلكه اين امر زماني امكان پذير است كه وي، علاوه بر كسب اطلاعاتف به طور عملي نيز در اين زمينه فعاليت كند.

همچنين بازديد از سالن هاي پرورش قارچ نيز ميتواند در ايده دهي به افراد و راه اندازي درست سالن آنها موثر باشد.

اگر كسي علم و عمل را با هم درآميزد، ميتواند در نخستين گام، موفقيتي بزرگ نصيب خود كند؛ موفقيتي كه ديگان شايد پس از سال ها به آن دست نيافته باشند. آزمايش ايده هاي نوين، به كار گيري نيروه هاي بالقوه و استفاده از تجربيات مثبت ديگران نيز ميتواند راه موفقيت را هموارتر سازد.

براي پرورش صحيح:

بايد يك سالن مناسب و تميز همراه با تجهيزات و وسايل موردنياز و داربست آماده كنيم. سپس سالن را براي مبارزه با آفت ها ضدعفوني كرد؛  و در مرحله بعد ساخت كمپوست (تركيب و آماده سازي مواد اوليه ي مورد مصرف در بستر قارچ) است. سپس نگهداري كمپوست است. و و در آخر زمان برداشت محصول و مقدار آن است.

مراحل روزانه كشت قارچ:

1. ضدعفوني كردن سالن
2. ورود كمپوست به سالن و چيدن آن در قفسه ها
3. صاف كردن سطح بلوكهاي كمپوست بدون بريدن كيسه
4. ميسليوم راني (پنجه دواني)
5. بريدن كيسه هاي روي بلوكها و تخته كوبي (تخت كوبي)
6. خاكدهي و آبياري خاك
7. انداختن روزنامه روي بستر و مرطوب نگه داشتن آنها
8. رافلينگ (پنجه كشي)
9. برداشتن روزنامه ها و شوكدهي روز اول
10. شوكدهي روز دوم
11. شوكدهي روز سوم
12. فلش يك (اولين محصول دهي)
13. فلش دو (دومين محصول دهي)
14. فلش سه (سومين محصول دهي)
15. تخليه كمپوست و نظافت

پيداكردن بازار فروش مناسب:

آغاز هر كاري، نياز به مهيا سازي شرايط خاص آن دارد. بعضي از افراد بدون هيچ سابقه كار در زمينه پرورش قارچ و تنها به واسطه تعريف و تمجيد ديگران، از همان ابتدا كار توليدي بزرگي را آغاز كرده، با مشكلات زيادي روبه رو ميشوند.

تنها داشتن اطلاعات، نميتواند راهگشاي يك توليدكننده قارچ باشد. بلكه او بايد با كار در زمينه، مسائل عملي آن را بياموزد، محل هاي فراوري بذر را بشناسد، راه تهيه موار زايد مناسب را بيابد، محل خريد لوازم را پيدا كند و با ساير رموز حرفه نيز آشنا شود. بي برنامگي، ميتواند موجب شكست فرد در مراحل اوليه شود و او را از يك كار توليدي ارزشمند، منصرف سازد.

يكي از مسائل اساسي در كارهاي توليدي، پيدا كردن بازار فروش مناسب است. شايد برخي افراد بگويند كه 50% كار توليد، در فروش نهفته است. اين 50%، در نگاه اوّل باور نكردني به نظر مي رسد. ولي وقتي خودتان با مشكلِ پيدا كردن بازار فروش دست به گريبان شديد، به خوبي نسبت 50/50 را بين توليد و بازار فروش لمس خواهيد كرد.

براي پيدا كردن بازار مناسب:

شرايط چيدن قارچ ها، اصول بسته بندي و شيوه مختلف عرضه قارچ، بازارهاي منطقه اي، استاني، كشوري و جهاني، مهم است.

اصطلاحات رايج در پرورش قارچ

كمپوست: كود گياهي اي كه قارچ در آن رشد مي كند.

بلوك: بسته بندي هاي 60×40 سانتيمتري كمپوست.

خاك يا پيت: خاك مخصوص كشت قارچ كه در زماني خاص روي كمپوست ريخته مي شود و قارچ روي اين خاك رشد مي كند.

اسپور: اسپور گردي است كه از پره هاي پشت قارچ بيرون مي ريزد و به آن هاگ هم گفته مي شود و با كشت آن روي گندم پخته شده، بذر قارچ توليد مي كنن.

ميسليوم: تارهاي سفيدي كه از رشد اسپورهاي قارچ درون كمپوست پديد مي آيد و با گره خوردن به هم قارچ توليد مي كنند.

تخته كوبي: صاف و هموار كردن سطح بلوكهاي كمپوست براي يكنواخت شدن ضخامت خاك در هنگام خاكدهي.

ميسليوم راني يا پنجه دواني: مرحله رشد ميسليوم درون كمپوست و خاك.

رافلينگ يا پنجه كشي: به هم زدن و شخم زدن خاك براي يكنواختي رشد ميسليوم در آن.

شوكدهي: مرحله اي با كاهش دما، افزايش رطوبت و كاهش غلظت CO2 به وسيله هوادهي، به منظور توقف رشد ميسليوم و شروع توليد قارچ.

فلش: روزهايي كه انبوهي از قارچ قابل چيدن برروي بستر وجود دارند.

بازده: مجموع وزن كل قارچ برداشت شده در يك دوره تقسيم بر وزن كمپوست موجود در اول دوره.