پرورش قارچ

آموزش و مشاوره پرورش قارچ

دوشنبه ۲۴ شهریور ۰۴

قارچ هاي سمي خطرناك

تا حالا از نزديك قارچ سمي ديده‌ايد؟ تفاوت اين گونه قارچ‌ها را با قارچ‌هاي خوراكي مي‌دانيد؟ احتمالا در طبيعت قارچ‌هايي كه در كوه و دشت مي‌رويند را ديده‌ايد و خواسته باشيد آنها را بچينيد. ولي بايد به شما هشدار دهيم كه مسموميت با قارچ سمي بسيار خطرناك است؟ در اين مقاله درباره‌ي مسموميت با قارچ سمي صحبت خواهيم كرد.

 

در اين مقاله مي‌خوانيم:

مسموميت با قارچ سمي چيست؟

علائم مسموميت غذايي با قارچ سمي چيست؟

چگونه قارچ سمي را از قارچ خوراكي تشخيص دهيم؟ 

از كجا بفهميم قارچ سمي خورده‌ايم؟

نكات و توصيه‌هاي مهم در پيشگيري از مسموميت با قارچ سمي

مسموميت با قارچ سمي را چگونه درمان كنيم؟

عوارض جانبي و مشكلات خوردن قارچ سمي

توجه: از چيدن و خوردن هر گونه قارچ در طبيعت خودداري كنيد و از قارچ‌هاي بسته بندي براي پخت و پز استفاده كنيد.

 

مسموميت با قارچ سمي چيست؟

سالانه تعداد زيادي از مردم در سراسر دنيا به دليل خوردن قارچ‌هايي كه در حياط و يا طبيعت پيدا كرده‌اند، دچار مسموميت غذايي مي‌شوند. اين نوع از قارچ‌ها سمي بوده و نبايد خورده شوند. تشخيص خوراكي بودن و يا نبودن قارچ‌ها بسيار دشوار است. قارچ‌هاي سمي باعث ايجاد حالتي ناخوشايند در افراد شده و گاهي حتي ممكن است كشنده باشند.

 

علائم مسموميت غذايي با قارچ سمي چيست؟

نشانه‌هاي رايج اين نوع مسموميت غذايي شامل:

 

حالت تهوع

دل پيچه

استفراغ

سر درد

سر گيجه

قرمز شدن و تغيير حرارت پوست صورت و شكم

تپش قلب

نشانه‌هاي مسموميت با قارچ سمي

نشانه‌هاي شديدتر بيماري شامل:

 

تشنج

توهم

مشكلات تنفسي

نارسايي كبدي و كليوي

كما

مرگ

گاهي علائم درست بعد از خوردن قارچ سمي پديدار مي‌شود، در برخي موارد هم بعد از چندين ساعت نشانه‌هاي در فرد ظاهر خواهند شد. علائمي كه بعد از ۲ ساعت ظاهر مي‌شوند، كم‌تر از علائمي كه بعد از ۶ ساعت ظاهر مي‌شوند خطرناك اند.

 

علت مسموميت 

 

خوردن قارچ سمي باعث مسموميت غذايي خواهد شد.

 

چگونه قارچ سمي را از قارچ خوراكي تشخيص دهيم؟ 

روش اول – ظاهر قارچ را به دقت بررسي كرده و احتياط كنيد 

 

يك: قارچ‌هايي را انتخاب كنيد كه هاگدان سفيد رنگ نداشته باشند:

 

به دنبال قارچ‌هايي باشيد كه هاگدان قهوه‌اي و يا زرد متمايل به قهوه‌اي داشته باشند. با وجود اينكه برخي از قارچ‌هايي با هاگدان سفيد رنگ خوراكي هستند، سمي‌ترين و كشنده‌ترين گروه قارچ‌ها يعني خانواده‌ي آمانيتا (Amanitas) تقريباً هميشه هاگدان‌هاي سفيد رنگ دارند.

 

تشخيص قارچ سمي

مرجع تصاوير از سايت wikihow است.

دو: قارچ‌هايي را انتخاب كنيد كه كلاهك و يا ساقه‌ي قرمز رنگ نداشته باشند:

 

قارچ‌هايي را انتخاب كنيد كه كلاهك و ساقه‌ي قهوه‌اي و يا زرد متمايل به قهوه‌اي داشته باشند. بسياري از قارچ‌هاي قرمز سمي هستند.

 

در واقع قارچ‌هاي قرمز از رنگ خود به عنوان يك سيستم هشدار طبيعي استفاده مي‌كنند تا تغذيه كننده – از جمله انسان – را از خود دور كنند.

چگونگي تشخيص قارچ سمي 

سه: به دنبال قارچ‌هايي بدون فلس روي كلاهك باشيد 

 

از قارچ‌هايي كه داراي فلس و يا نقاط سايه و روشن روي كلاهك هستند، دوري كنيد. اين نقاط سايه و روشن خود را به صورت نقاط روي كلاهك نشان مي‌دهند. اين نقاط در ميان قارچ‌هاي سمي بسيار شايع است.

 

براي مثال قارچ‌هاي سفيد ممكن است فلس‌هاي زرد متمايل به قهوه‌اي يا قهوه‌اي روي كلاهك داشته باشند.

قارچ سمي چگونه است؟

چهار: به دنبال قارچ‌هايي فاقد حلقه روي ساقه باشيد 

 

به زير كلاهك نگاهي بيندازيد و به دنبال حلقه‌اي دامن مانند به شكل يك كلاهك كوچك روي ساقه باشيد. اگر قارچي كه انتخاب كرديد، اين حلقه را داشته باشد، از مصرف آن خودداري كنيد. چرا كه بسياري از قارچ‌هاي سمي داراي اين حلقه هستند.

 

قارچ سمي و خطرناك

پنج: هنگامي كه براي جمع آوري قارچ مي‌رويد، دو سبد به همراه داشته باشيد

 

قارچ‌هايي كه از خوراكي بودن آن اطمينان داريد درون يك سبد و قارچ‌هايي كه به آن‌ها شك داريد در سبد ديگر قرار دهيد.

 

با دست زدن به قارچ سمي مشكلي براي فرد به وجود نمي آيد. با يك كارشناس در مورد تشخيص قارچ‌هايي كه به آن‌ها شك داريد، استفاده كنيد.

مي‌توانيد با كارشناسان بخش قارچ شناسي دانشگاه محل اقامت خود مشورت كنيد 

قارچ‌هاي خوراكي در منطقه‌ي مخصوصي رشد نمي‌كنند. اين گونه از قارچ‌ها در جنگل، روي درختان و … رشد مي‌كنند.

زمان جمع آوري قارچ‌ها نيازي به پوشيدن دستكش نيست.

جمع آوري قارچ

شش: تا زماني كه صد در صد در مورد خوراكي بودن قارچ مطمئن نشده‌ايد، آن را مصرف نكنيد 

 

زماني كه قارچ‌ها را جمع آوري مي‌كنيد، بسيار محتاط باشيد و فراموش نكنيد كه بسياري از قارچ‌هاي سمي و غير سمي بسيار به هم شباهت دارند.

 

برخي از انواع قارچ‌ها در طي مراحل رشد، از نظر ظاهري تغيير مي‌كنند و همين مسئله تشخيص آن‌ها را دشوارتر خواهد كرد.

 

براي مثال، قارچ‌هاي متعلق به يك دسته‌ي خاص به دليل قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشيد ممكن است تغيير رنگ دهند.

به نظر كارشناسان تا زماني كه يك قارچ وحشي سه بار تشخيص داده نشده، نبايد مصرف شود. يك كارشناس بايد هر سه بار اين تشخيص را تاييد كند.

روش دوم – تشخيص گونه‌هاي قارچ خوراكي رايج 

 

براي پيدا كردن قارچ پور چيني (porcini mushrooms) يا قارچ تيره سر به دنبال قارچ‌هايي با اندازه‌ي متوسط با كلاهكي به رنگ قهوه‌اي يا زرد متمايل به قهوه‌اي باشيد.

در نزديكي درختان كاج نوئل، نراد و كاج معمولي به دنبال اين گونه از قارچ باشيد. قارچ‌هاي پور چيني معمولا اوايل زمستان در مناطقي با ارتفاع پايين و فصل تابستان در مناطقي با ارتفاع بالا قابل برداشت خواهند بود. معمولاً ساقه‌ي اين نوع قارچ هرچه به سمت كلاهك مي‌رود نازك‌تر مي‌شود.

 

براي پيدا كردن قارچ چنترل (Chanterelles) به دنبال قارچ‌هايي با كلاهك كوچك با مركزي مقعر باشيد

براي پيدا كردن اين گونه از قارچ به دنبال قارچ‌هايي زرد و يا زرد طلايي با لبه‌هايي چين دار و برآمده به سمت بيرون باشيد. ساقه‌ي اين قارچ شيپور مانند بوده و در نقطه‌ي اتصال به كلاهك ضخيم‌تر مي‌شود. قارچ‌هاي چنترل معمولاً در پاييز تا اوايل بهار در زير درختان تيره‌ي مخروطيان و درختان چوب سخت مي‌رويند.

 

براي پيدا كردن قارچ پفي يا صدفي (Puffballs) به دنبال قارچ‌هايي با كلاهك كروي به رنگ سفيد يا زرد متمايل به قهوه‌اي كم رنگ باشيد

اين نوع از قارچ‌ها به دليل ساختار ويژه‌ي خود معمولاً به راحتي قابل تشخيص هستند و معمولا در فصل پاييز و زمستان در مسيرهاي عبوري و حاشيه‌ي بيشه زار ها مي‌رويند.

 

يك قارچ پفي را از وسط نصف كنيد اگر داخل آن سفيد باشد براي خوردن مناسب است. اگر داخل آن زرد و يا قهوه‌اي شده باشد، نبايد آن را مصرف كرد.

 

براي پيدا كردن قارچ ژوليده (Shags) به دنبال قارچ‌هايي با كلاهك دراز و ستون مانند به همراه فلس‌هايي ورقه ورقه باشيد

اين نوع از قارچ به دليل داشتن هاگدان‌هاي بي شمار تيغ مانندي كه روي ساقه‌ي توخالي آويزان شده اند، شناخته مي‌شود. اين نوع از قارچ به خوبي در مناطق شهري مرطوب و خنك مي‌رويند. اين نوع قارچ را در نزديكي جاده‌هاي شلوغ و پر رفت و آمد جمع آوري نكنيد، چرا كه احتمال آلودگي آن با دود ناشي از خودروها وجود دارد.

 

روش سوم – اطلاعات خود را در مورد قارچ‌ها افزايش دهيد 

 

يك: به گروه‌هاي قارچ شناسي محلي بپيونديد

دو: كتاب‌هاي راهنماي صحرايي قارچ‌ها را خريداري كرده و آنها را به دقت مطالعه كنيد

سه: در كلاس‌هاي قارچ شناسي دانشگاه محل اقامت خود شركت كنيد

از كجا بفهميم قارچ سمي خورده‌ايم؟

تشخيص اين نوع مسموميت غذايي دشوار است. پزشك بعد از معاينه و گرفتن شرح حال و پرسيدن سوالاتي در مورد علائم بيمار، در مورد آخرين غذايي كه فرد خورده هم از او خواهد پرسيد. تشخيص پزشك به اطلاعاتي كه بيمار در اختيارش قرار مي‌دهد، بستگي دارد.

 

خوردن قارچ سمي

نكات و توصيه‌هاي مهم در پيشگيري از مسموميت با قارچ سمي

با نخوردن قارچ‌هايي كه در طبيعت جمع آوري شده، مي‌توان از مسموميت غذايي پيشگيري كرد. تشخيص سمي بودن و يا نبودن قارچ‌ها دشوار است، چرا كه در برخي موارد اين دو نوع قارچ در كنار هم رشد مي‌كنند.

 

هيچ آزمايشي نمي‌تواند با قطعيت به شما بگويد كه قارچي كه در طبيعت مي‌بينيد، خوراكي است يا خير. پس فرض كنيد كه همه‌ي قارچ‌هاي وحشي، سمي هستند و قارچ مورد نياز خود را از فروشگاه‌هاي مواد غذايي تهيه كنيد.

 

قارچ‌هايي كه روي زمين مي‌رويند به نسبت قارچ‌هايي كه روي تنه‌ي درختان هستند، خطرناك‌تر اند. قارچ‌هاي روييده در جنگل هم به نسبت قارچ‌هايي كه در باغچه‌ي حياط رشد مي‌كنند هم خطر بيشتري به دنبال خواهند داشت‌. فراموش نكنيد كه پختن يك قارچ سمي باعث از بين رفتن ماده‌ي سمي آن نخواهد شد

 

قارچ سمي

مسموميت با قارچ سمي را چگونه درمان كنيم؟

اگر مشكوك به مسموميت با قارچ سمي هستيد، بلافاصله با پزشك خود تماس بگيريد. اگر فردي كه دچار مسموميت شده، هوشياري خود را از دست داده است، حتماً با مركز فوريت‌هاي پزشكي تماس بگيريد.

 

اگر همراه فرد دچار مسموميت به اورژانس بيمارستان مراجعه كرديد، حتماً مقداري از قارچ مصرفي را هم با خود همراه داشته باشيد.

 

عوارض قارچ سمي

اگر بيمار استفراغ كند، خطر تا حد زيادي رفع خواهد شد. زغال فعال ماده‌ي تحريك كننده‌ي استفراغ است كه ممكن است براي فرد تجويز شود.

 

پزشك ضربان قلب، فشار خون و درجه حرارت بيمار را اندازه گيري كرده و شدت گرفتن احتمالي علاذم را به دقت زير نظر خواهد گرفت. اگر فرد علاذم مسموميت شديد نداشته و يا اينكه قارچ مصرفي بي ضرر تشخيص داده شود، مرخص خواهد شد.

 

از همراه فرد خواسته خواهد شد كه به مدت ۲۴ ساعت فرد را زير نظر داشته باشد و در صورت بروز هرگونه نشانه‌اي از مسموميت غذايي با قارچ سمي به او اطلاع دهد.

 

عوارض جانبي و مشكلات خوردن قارچ سمي

عوارض كوتاه مدت مسموميت با قارچ سمي بسيار ناخوشايند بوده و بيش‌تر به شكل اسهال و استفراغ خود را نشان مي‌دهند. مدت زمان بهبود علاذم شديدتر احتمالاً طولاني‌تر بوده و يا حتي ممكن است به آسيب‌هاي دائمي منجر شود.

 

سوالاتي كه بايد با پزشك مطرح كرد

 

آيا قارچ‌هاي سمي براي حيوان خانگي مضر هستند؟

آيا داروهاي ضد تهوع در اين مورد كمك كننده هستند؟

از كجا مي‌توان فهميد كه فرد قارچ سمي مصرف كرده است؟

خواص عجيب و غريب قارچ

قارچ‌هاي خوراكي ارزش غذايي خوبي دارند و به همين دليل مي‌توانند در كنار سبزيجات پرخاصيت ‌‌ميهمان هميشگي سبد غذايي خانواده‌ها شوند. قارچ‌ها كالري كمي دارند، هيچگونه چربي يا كلسترولي در آنها پيدا نمي‌شود و مقدار نمك بسيار كمي دارند. گروهي از ويتامين‌ها و املاح معدني مهم مانند سلنيوم، پتاسيم، ريبوفلاوين، نياسين، ويتامين D و … هم در قارچ‌ها وجود دارد.

قارچ‌ها به دليل داشتن بتاگلوكان و اسيد لينولئيك منبع غذايي خوبي براي پيشگيري از بروز سرطان سينه و پروستات هستند. علاوه بر اين اسيد لينولئيك از ايجاد اثرات نامطلوب استروژن پيشگيري مي‌كند. هورمون استروژن يكي از دلايل بروز سرطان سينه در زنان بعد از يائسگي است.

يكي از بهترين راه‌هاي تامين ويتامين D قرار گرفتن در معرض نور خورشيد است اما درصورتي‌كه روزانه بيشتر ساعات روز را در محيطي سر بسته مي‌گذرانيد بهتر است با كمك برخي مواد غذايي از جمله قارچ كمبود ويتامين D بدن‌تان را جبران كنيد.

 

 


فوايد قارچ

قارچ يك ماده غذايي سالم است كه سبب مي‌شود با خوردن آن احساس سيري كنيد. نتايج برخي از تحقيقات نشان مي‌دهد افزايش مصرف مواد غذايي كم‌كالري كه ارزش غذايي بالايي دارند( مانند قارچ‌ها) مي‌توانند جايگزين خوبي براي غذاهاي پر كالري باشند، بنابراين اگر مي‌خواهيد پرخوري را كنار بگذاريد و بدون مصرف مواد پركالري احساس سيري داشته باشيد انتخاب قارچ‌ها به شما كمك مي‌كند تا به اين هدف برسيد، البته فيبر موجود در قارچ‌ها هم در اين مسير شما را همراهي مي‌كند.

قارچ‌ها پروتئين هم دارند اما نه به اندازه گوشت‌ها. هر ۱۰۰ گرم قارچ حدود سه گرم پروتئين دارد اما پروتئين موجود در۱۰۰ گرم گوشت قرمز يا مرغ حدود ۲۰ تا ۳۰ گرم است. همين مقدار ماهي ۱۵ تا ۲۰ گرم پروتئين دارد، با اين وجود قارچ از لحاظ داشتن پروتئين گياهي در سطح خوبي است، به همين دليل به گياهخواران توصيه مي‌شود براي جبران كمبود پروتئين بدن‌شان در كنار سويا يا ساير منابع پروتئين گياهي حتما از قارچ‌ها كمك بگيرند.

بتاگلوكان تركيبي است كه در بيشتر گونه‌هاي قارچ خوراكي پيدا مي‌شود و به تقويت سيستم ايمني كمك مي‌كند، درنتيجه مقاومت بدن در مقابل بيماري‌ها و عوامل آلرژي‌زا بالا مي‌رود. بتاگلوكان در قارچ‌هايي كه كلاهك پهني دارند بيشتر ديده مي‌شود.

نه گياه است نه جانور!

بيشتر ما قارچ‌ها را نوعي از سبزيجات مي‌دانيم اما شايد براي‌تان جالب باشد بدانيد كه قارچ‌ها دسته‌اي از يوكاريوت‌ها هستند كه نه گياه هستند نه جانور؛ به آنها هتروفيت يا دگرخوار مي‌گويند كه در خاك و آب زندگي مي‌كنند و غذاي‌شان از بقاياي گياهان يا جانوران تامين مي‌شود. اين را هم بدانيد كه قارچ‌ها موجودات مقاومي هستند و مي‌توانند در شرايط مختلف به زندگي ادامه دهند. بيش از ۳۸ هزار گونه قارچ در دنيا وجود دارد كه فقط بعضي از آنها خوراكي هستند. قارچ‌هاي خوراكي هم در دسته‌هاي مختلفي جاي مي‌گيرند. بعضي‌ها كلاهك باز‌تري دارند و در گروهي ديگر كلاهك بسته است. رنگ قارچ‌هاي خوراكي به‌طور معمول سفيد يا قهوه‌اي است اما قارچ هاي سمي رنگ هاي تند و تيزي دارند كه نشان مي‌دهد نبايد به آنها نزديك شويد. توصيه مي‌شود هنگام گشت و گذار در جنگل به‌ هيچ‌ عنوان به ظاهر و رنگ قارچ‌ها اعتماد نكنيد و براي خوردن قارچ‌هاي به ظاهر خوراكي هم نقشه نكشيد چون امكان سمي بودنشان هست.

 


شستن قارچ ها

يكي از مهم‌ترين نكات بهداشتي هنگام مصرف قارچ‌ها شست‌ و شوي درست آنهاست، البته تا زماني كه قصد استفاده از قارچ‌ها را نداريد، آنها را نشوييد. هنگام شست‌ و شو آنها را به حال خودشان در آب رها نكنيد چون قارچ‌ها آب را جذب مي‌كنند و هنگام پخت و پز آب غذاي‌تان بيشتر مي‌شود. هنگام شست و شو كلاهك را با فشار نشوييد و آن را به آرامي تميز كنيد. حتي مي‌توانيد با مقدار كمي آب گرد و غبار آن را بگيريد و بعد با كمك پارچه حوله‌اي ذرات سياه روي قارچ را تميز و در نهايت به آرامي و در زمان كوتاهي آبكشي كنيد. پوست گرفتن قارچ هنگام شست‌وشو هم توصيه نمي‌شود.

سالم‌ترين روش پخت

يادتان باشد كه نبايد قارچ‌ها را زياد بپزيد چون بخشي از ارزش‌هاي غذايي‌شان را از دست مي‌دهند. بهترين شيوه اين است كه آنها را با مقدار كمي روغن يا كره به مدت سه دقيقه در ماهيتابه تفت دهيد، البته از قارچ‌هاي تازه و خوب شسته شده خام هم مي‌توانيد در تركيب سالاد‌هاي مختلف استفاده كنيد. قارچ‌هاي كبابي يا بخارپز شده هم مي‌توانند در كنار غذاهاي ديگري مانند انواع كباب و سالاد مصرف شوند.

 


چگونه قارچ را انتخاب و نگهداري كنيم؟

 

قارچ هايي را كه سالم هستند و صدمه نديده اند (اوايل باز شدن ********رشان مي باشند)، بخريد.


بهترين شيوه نگهداري از قارچ‌هايي كه از سلفون خارج شده‌اند اين است كه آنها را داخل پاكت‌هاي كاغذي قرار دهيد و در يخچال بگذاريد. قارچ‌ها را داخل كيسه فريزر نگذاريد چون به علت تعريق، زود‌تر نرم و فاسد مي‌شوند. قارچ‌ها تا چهار روز در يخچال سالم مي‌مانند اما بعد از آن تازگي‌شان را از دست مي‌دهند.


با قرار دادن قارچ ها در پاكت كاغذي مي توانيد تا يك هفته آنها را سالم نگه داريد.
قارچ ها را بايد ابتدا به آرامي تميز كرد و سپس شست. قارچ هاي پرورشي ممكن است خام هم خورده شوند، اما بيشتر قارچ ها را بايستي به شكل پخته مصرف كرد.
از قارچ ها به صورت تازه، كنسرو شده، خشك شده و فريز شده استفاده مي شود.

نكته قابل توجه اينكه: قارچ هاي وحشي را از اماكن قابل اطمينان خريداري كنيد، زيرا بعضي از قارچ هاي وحشي، سمي اند و مي توانند به سلامت قلب، كليه و كبد صدمه بزنند و حتي كشنده باشند.


قارچ يكي از سالم‌ترين مواد غذايي است كه مي‌تواند در تركيب رژيم غذايي مبتلايان به ديابت جاي گيرد. قارچ چربي و كلسترول ندارد، مقدار كمي هيدرات‌كربن را در خودش جاي داده و از لحاظ داشتن پروتئين در سطح خوبي قرار دارد. ويتامين، مواد معدني، آب و فيبر هم از ساير تركيبات موجود در قارچ هستند كه به سلامت هرچه بيشتر بيماران مبتلا به ديابت كمك مي‌كنند. قارچ‌ها انسولين طبيعي و آنزيم‌هايي دارند كه سبب شكسته شدن قند يا نشاسته موجود در غذاها مي‌شوند. علاوه بر اين قارچ‌ها تركيباتي دارند كه در بهبود عملكرد پانكراس، كبد و ساير غدد هورموني درون ريز تاثير دارند. با اين روند توليد انسولين و جريان يافتن آن در طول بدن تسهيل مي‌شود.

همه قارچ‌ها خوراكي نيستند و برخي از قارچ‌هاي غيرخوراكي و سمي مي‌توانند كشنده باشند، البته برخي از قارچ‌هاي خوراكي هم برحسب اينكه در چه بستري رشد مي‌كنند ممكن است سمي شوند، بنابراين هيچ وقت در محيط‌هاي طبيعي و جنگل‌ها با ديدن قارچ‌هاي به ظاهر خوراكي وسوسه نشود، مگر اينكه توسط فردي متخصص از بابت خوراكي بودن‌شان مطمئن شده باشيد.

 

 

 

پرورش قارچ در خانه با سود ميليوني

آموزش پرورش قارچ در منزل:

بطور كلي طرز پرورش قارچ مخصوص به خود آن است و مي توان آن را در محيط تاريك پرورش داد و بجز نور مستقيم آفتاب، هر مقدار نور را تحمل مي كند. در هر صورت در محل پرورش قارچ علاوه بر آنكه، بايستي تهويه هوا به خوبي انجام گيرد، درجه هواي محيط پرورش نيز بايد بين ۱۵ – ۱۰ درجه نگهداري شود. علاوه بر اين محل پرورش بايستي كاملا تميز، قابل شستشو و فاقد درز يا محلي براي پرورش باكتري ها، حشرات و قارچ هاي مضر باشد.

 

براي كاشت و پرورش قارچ در منزل، ابتدا نوع قارچي كه مي خواهيد پرورش دهيد را انتخاب كنيد.

كاشت قارچ صدفي (Oyster)، دكمه اي سفيد (White button) و شيتاكه (Shiitake: قارچ دارويي خوراكي)، در خانه بسيار ساده است. روش كاشت هر سه نوع قارچ يكسان، اما بسترهاي كاشت متفاوتي دارند.

 

قارچ هاي صدفي، در بستر كاه و پوشال يا تفاله ي قهوه، قارچ شيتاكه، در پوشال هاي خشك درختان و قارچ دكمه اي، در كودهاي كمپوست، بهترين رشد را دارند. در واقع بستر كشت مختلف، نيازهاي تغذيه اي مختلفِ هر گونه ي قارچ را نشان مي دهد. البته هر سه نوع قارچ را مي توان به راحتي در بستر كاه و يا پوشال كاشت كه اگر از پوشال استفاده كرديد، مطمئن شويد از چوب هاي سالم باشد.

 

انتخاب نوع قارچ براي كاشت، به منظور انتخاب طعم و مزه ي آن است. بنابراين قارچي كه خودتان مصرف مي كنيد و به طعم آن علاقه بيشتري داريد را براي كاشت در خانه انتخاب نماييد.

 

يك گونه از قارچ را براي امتحان و ارزيابي خود به عنوان پرورش قارچ در منزل، پرورش دهيد. بايد همان گونه اي كه به خوردن آن علاقه مند هستيد را پرورش دهيد.

 

زمان و مكان مناسب براي توليد قارچ :

زمان مناسب براي كاشت قارچ در خانه بين ماه هاي مهر تا آذر مي باشد اما اگر امكانات تهويه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محيط محل پرورش و كشت وجود داشته باشد مي توان قارچ را در ماه هاي ديگر سال هم كشت و پرورش داد. كشت قارچ شرايط مخصوص به خود را دارد و مي توان قارچ را در محيطي تاريك پروريد و به جز نور مستقيم آفتاب، هر مقدار نوري را تحمل مي كند.

 

و در مورد مكان مناسب براي كشت قارچ، شما به يك سالن نياز داريد كه بسته به ميزان توليد قارچ اندازه آن متفاوت است. اما به طور ميانگين براي پرورش پنج تن قارچ به يك سالن چهل متري نياز است. در پرورش قارچ، عايق كاري سالن براي جلوگيري از اتلاف گرما و سرما، قفسه بندي و آماده سازي و نصب تجهيزات بايد انجام شود.

 

علاوه بر اين تهويه در محيط كشت بايد بطور يكنواخت باشد و نبايد روي سطح كشت را بيش از حد نياز هوا داد و تهويه بايد در تمام نقاط اطاق بطور يكسان پخش شود. در هنگام توليد قارچ، محيط اطاق احتياج به رطوبت كافي نيز دارد و متوسط بهترين درجه رطوبت براي كاشت قارچ بين ۷۰ تا ۸۰ درصد است.

 

بايد تهويه هوا به خوبي انجام گيرد، درجه هواي محيط پرورش قارچ نيز بايد بين ۱۰ تا ۱۵ درجه نگهداري شود. همچنين محل پرورش بايد كاملا تميز، قابل شستشو و بدون وجود درز يا محلي براي پرورش باكتري‌ها، حشرات و قارچ‌هاي مضر باشد.

 

 

 

فضاي لازم براي راه اندازي يك سالن ۵ تني :

حداقل فضايي كه براي ۵ تن كمپوست (در يك سالن پرورش قارچ در منزل) لازم است، به صورتي كه مقدار قارچي كه بدست مي آيد بتواند هزينه ها را جبران كند، بسته به زمان، ميزان ۱ تن تا ۱٫۲ تن قارچ مي توان از آن برداشت كرد.

 

۵ متر عرض و حداقل ۸ متر طول و ارتفاع ۳ متر، براي ۵ تن كمپوست كافي است و هرچه اين ابعاد بيشتر شود، زمينه براي توليد بيشتر خواهد شد ولي ابعاد كمتر از اين مقدار ممكن است توجيه اقتصادي نداشته باشد.

 

پيش سالن براي كاشت قارچ :

براي اين سالن بايد اتاقك كوچكي با ابعاد ۲*۲ يا ۵/۱*۵/۲ داشته باشيم. اين اتاقك براي اين هدف است كه هوا را در اين مكان با كولر سرد كنيم و بعد وارد سالن شود يا هوا را با بخاري گرم كنيم و بعد به سالن بفرستيم و يا در زمان هاي برداشت از اين اتاقك به عنوان يك انبار كوچك استفاده كنيم.

 

قفسه بندي براي كاشت قارچ :

قفسه بندي براي اين ابعاد سالن ۵*۸، دو رديف قفسه با عرض ۱۴۰ سانتي متري در طول ۷ متر با ۳ طبقه مي توان در نظر گرفت. فاصله بين طبقات معمولاً ۶۵-۷۰ سانتي متر در نظر گرفته مي شود. قفسه بندي بهتر است از لوله هاي گالوانيزه انتخاب شود و با سيم گالوانيزه بسته شوند.

 

سيستم گردش هوا:

سيستم گردش هوا را مي توان از وسط يا كناره هاي سالن گذاشت. در واحدهاي كوچك بدليل اينكه سيركوله وجود ندارد و فقط ورود هوا داريم، هوادهي از وسط مي باشد و كانال هوا را بايد از وسط راهرو بكشيم.

 

بايد يك اگزوز خروجي در انتهاي سالن تعبيه كنيم كه با هواي آزاد ارتباط داشته باشد و اگر به هواي آزاد ارتباطي نداشته باشد بايد از طريق كانالي آن را به هواي آزاد خروجي دهيم.

 

رطوبت ساز:

اگر مشكل صداي رطوبت ساز مهم نيست مي توانيم از رطوبت سازهاي كوچك استفاده كنيم كه ديگر نيازي به كولر و خنك كردن هوا نيست و اين رطوبت سازها هم هوا را خنك مي كند و هم رطوبت را تامين مي كنند.

 

كانال هاي هواساز:

كانال هاي هواساز بهتر است از داكت هاي پلاستيكي با عرض ۵۰ سانتي متر استفاده شود در غير اينصورت مي توان با پلاستيك هاي پلي اتيلني كانال هاي هواساز را ايجاد كنيد به صورتي كه اولين سوراخ آن در محل ورود هواساز به سالن زده شود و سوراخ هاي بعدي به فاصله ۵۰ سانتي متر با قطر ۵ سانتي متر زده شود.

 

آماده سازي كمپوست يا كود گياهي:

مهمترين و اولين اصلي كه براي پرورش و كشت قارچ بايد با آن آشنا شد بستري است كه قارچ روي آن رشد كرده و از آن تغذيه مي‌كند كه به آن كمپوست گفته مي‌ گويند. به طور كلي به كودهاي گياهي كمپوست مي گويند.

 

كمپوست‌ سازي به ظاهر فرآيند آساني مي آيد اما براي بدست آوردن كمپوستي مرغوب با بازده بالا نياز به دستگاه هاي پيشرفته، آزمايشگاه هاي مجهز و از همه مهم‌تر تجربه و تخصص بالايي مي باشد و تمام اين موارد احتياج به سرمايه گذاري زيادي دارند و به همين خاطر اكثر توليد كنندگان قارچ، كمپوست مورد نياز، مصرفي خود را به صورت آماده و بذر زده شده از شركت‌هاي معتبر خريداري مي‌ نمايند.

 

 

 

بذر قارچ:

بذر قارچ، بذري متفاوت با بقيه گياهان است. در حقيقت چيزي كه به آن بذر قارچ مي گويند دانه‌هاي گندم پخته شده هستند. قارچ وقتي به بلوغ مي رسد پره هاي پشت كلاهكش باز شده و از بين پره ها گردي در هوا پخش مي شود. اين پره ها را با نام هاگ يا اسپور كه با چشم عادي قابل ديدن نمي باشد، مي شناسند.

 

اين اسپورها براي زنده ماندن احتياج به غذا دارند به همين علت گندم ها را مي پزند كه نرم شوند تا اسپور قارچ بتواند از آن ها تغذيه كند و استفاده ديگري هم كه پختن گندم دارد اين است كه به اصطلاح گندم عقيم شده و ديگر جوانه نمي زند و به اين صورت تمام مواد غذايي آن براي اسپورها باقي مي‌ماند و صرف رشد جوانه گندم نمي شود.

 

برداشت قارچ:

بعد از آن كه رشد قارچ به حد كافي رسيد و تاج آن شكل كامل خود را پيدا كرد بايد قارچ‌هاي رسيده را برداشت كرد.  در برداشت محصول بايد به اين نكته توجه شود كه قارچ‌هايي كه ترك برداشته و ********ر آن باز شده باشد ارزش بازاريابي را از دست مي دهند. همچنين اين قارچ ها وزنشان كاهش يافته و  قارچ هايي كه زودتر از موعد چيده شوند وزن آن ها سبك و از قارچ هاي درجه دو محسوب شده و ارزش غذايي كمتري دارند.

 

در هنگام جمع آوري محصول نبايد از سبدهاي بزرگ براي برداشت استفاده كرد. چون فشار قارچ ها روي هم در سبد باعث مي شود كه قارچ هاي زير خراش بردارند و سياه شوند. جهت برداشت محصول قارچ بايد كلاهك را در دست گرفته و يك پيچ به آن داده تا پايه آن از زمين جدا شود و فورا ساقه كثيف و آلوده را با چاقوي تيز قطع كنيد و قارچ تميز را داخل سبد قرار دهيد. و بهتر است كه جمع‌آوري با دستكش انجام شود. برداشت قارچ هر پانزده روز يكبار انجام مي‌ شود و اين برنامه به مدت دو تا سه ماه طول مي كشد.

 

آفات و مشكلات قارچ:

پرورش قارچ در منزل با مشكلاتي هم رو به‌ رو مي باشد. به طور مثال امكان دارد تمامي بستر كشت دچار بيماري مايكوگن و يا تار عنكبوتي شود و محصول را كلا نابود كند.

 

شرايط نگهداري و پرورش و رشد قارچ:

تهويه:

تهويه در محيط اتاق كشت بايد بطور يكنواخت انجام شود و نبايستي روي سطح كشت را بيش از حد نياز هوا داد و تهويه در كليه نقاط اطاق بطور يكنواخت باشد.

 

درجه حرارت:

چنانچه درجه حرارت بستر كشت به كمتر از ۱۴ درجه برسد و درجه حرارت محيط اطاق به حدود ۷/۵ درجه برسد بايستي اطراف بستر را با پارچه ضخيم پوشاند تا مانع تبادل حرارت به محيط شود. براي سرعت رشد قارچ مي توان درجه حرارت محيط را به ۱۴/۵ درجه رساند و ميزان تهويه را بالا برد ولي بايد دقت شود كه جهت حركت هوا به طرف سطح قارچ نباشد.

 

رطوبت هوا و آبياري:

در موقع تشكيل قارچ، محيط اطاق احتياج به رطوبت دارد. بطور متوسط بهترين درجه رطوبت براي كشت بين ۷۰ – ۸۰ درصد مي باشد. چنانچه درجه رطوبت هوا از اين مقدار كمتر شود سطح كلاهك ها ترك برداشته يا سطح كلاهك قارچ لك دار مي شود علاوه بر اين سطح بستر خشك شده و احتياج به آبياري بيشتري دارد.

 

براي تقليل ميزان رطوبت هوا لازم است در نقاط مختلف اطاق، رطوبت سنج هاي كار گذاشته شود و بطور مرتب مورد بازديد قرار گيرد. در صورتيكه به علت خشك شدن خاك سطح بستر، احتياج به آبياري است.؛ بايستي به وسيله غبار پاش روي سطح خاك آن هم به حدي كه آب در سطح بستر جريان پيدا نكند و يا در يك جا جمع نشود آبپاشي كنيد. آبياري را با آب خالص و با درجه حرارت ۳۲ درجه و بسيار با احتياط انجام دهيد.

 

 

پرورش قارچ دكمه اي

 

 درجه حرارت محيط:

چند هفته پس از روكش كردن سطح بستر، ميسيليوم هاي قارچ تمام سطح بستر را پر نموده و بطور متوسط ۷-۸ هفته پس از كاشت اسپون، قارچ هاي كوچك سر سنجاقي در تمام سطح كشت ظاهر مي شوند. در اين موقع درجه حرارت بستر بايستي بين ۱۰-۱۴ درجه باشد ولي هر اندازه قارچ ها رشد بيشتري پيدا نمايند مي توان درجه حرارت را از ۱۴ به ۱۶/۵ رساند و ميزان تهويه را نيز بالا برد ولي بايد دقت كرد كه جهت حركت هوا، به طرف سطح قارچ نباشد.

 

تقويت خاك بستر:

پس از آنكه قارچ ها بزرگ شده و نزديك به برداشت شوند مي توان روي سطح بستر كود مايع پاشيد ولي بايد دقت نمود كه روي كلاهك قارچ پاشيده نشود اين عمل در بالا بردن ميزان محصول بسيار موثر است.

 

برداشت محصول:

به محض آنكه رشد قارچ بحد كافي رسيد و تاج آن شكل كامل خود را پيدا نمود بايستي قارچ هاي رسيده را جمع آوري نمود و بطور مرتب در طول بستر كشت، بررسي كرد و قارچ هاي رسيده را جمع آوري كرد.

 

قارچ هايي كه ترك برداشته و ********ر آن باز شده باشد ارزش بازاريابي ندارند. علاوه بر اين وزن آن كم مي شود و همچنين قارچ هايي كه زودتر از موقع چيده شوند وزن آنها سبك بوده و از قارچ هاي درجه دو محسوب شده و ارزش غذايي كمتري دارد.

 

در موقع جمع آوري نبايد از سبدهاي بزرگ براي اين منظور استفاده نمود. زيرا فشار قارچهاي روي سبد موجب مي گردد كه قارچهاي زيرين خراش برداشته و سياه شوند براي جمع آوري قارچ، كافي است كلاهك را در دست گرفته و يك پيچ به آن داده تا پايه آن از زمين جدا شود و بلافاصله ساقه كثيف و آلوده را با چاقوي تيز قطع كرد. و قارچ تميز را داخل سبد گذاشته و حتي المقدور جمع آوري با دستكش انجام گيرد. بهره برداري هر ۱۵ روز يكبار انجام مي گيرد و اين برنامه مدت دو تا سه ماه به طول مي انجامد.

 

بسته بندي قارچ ها :

قارچ هاي چيده شده را به اطاق سرد و خنك انتقال داده و در اسرع وقت نسبت به درجه بندي آن اقدام نموده و قارچ هاي لك دار و ناقص و كج و ناجور را جدا كرده و براي مصارف تهيه پودر در قارچ و كچ آپ فرستاده و قارچ هاي سالم را در بسته هاي درجه يك و درجه دو به بازار عرضه كنيد.

 

نكات و هشدارهايي براي پرورش قارچ:

در صورتي كه واقعا علاقه و تمايل به پرورش قارچ در منزل داريد؛ به سايت هاي تخصصي معتبر سري بزنيد؛ و با افرادي كه تجربه ي اين كار را دارند مشورت نماييد

 

پرورش قارچ در خانه با سود ميليوني

آموزش پرورش قارچ در منزل:

بطور كلي طرز پرورش قارچ مخصوص به خود آن است و مي توان آن را در محيط تاريك پرورش داد و بجز نور مستقيم آفتاب، هر مقدار نور را تحمل مي كند. در هر صورت در محل پرورش قارچ علاوه بر آنكه، بايستي تهويه هوا به خوبي انجام گيرد، درجه هواي محيط پرورش نيز بايد بين ۱۵ – ۱۰ درجه نگهداري شود. علاوه بر اين محل پرورش بايستي كاملا تميز، قابل شستشو و فاقد درز يا محلي براي پرورش باكتري ها، حشرات و قارچ هاي مضر باشد.

 

براي كاشت و پرورش قارچ در منزل، ابتدا نوع قارچي كه مي خواهيد پرورش دهيد را انتخاب كنيد.

كاشت قارچ صدفي (Oyster)، دكمه اي سفيد (White button) و شيتاكه (Shiitake: قارچ دارويي خوراكي)، در خانه بسيار ساده است. روش كاشت هر سه نوع قارچ يكسان، اما بسترهاي كاشت متفاوتي دارند.

 

قارچ هاي صدفي، در بستر كاه و پوشال يا تفاله ي قهوه، قارچ شيتاكه، در پوشال هاي خشك درختان و قارچ دكمه اي، در كودهاي كمپوست، بهترين رشد را دارند. در واقع بستر كشت مختلف، نيازهاي تغذيه اي مختلفِ هر گونه ي قارچ را نشان مي دهد. البته هر سه نوع قارچ را مي توان به راحتي در بستر كاه و يا پوشال كاشت كه اگر از پوشال استفاده كرديد، مطمئن شويد از چوب هاي سالم باشد.

 

انتخاب نوع قارچ براي كاشت، به منظور انتخاب طعم و مزه ي آن است. بنابراين قارچي كه خودتان مصرف مي كنيد و به طعم آن علاقه بيشتري داريد را براي كاشت در خانه انتخاب نماييد.

 

يك گونه از قارچ را براي امتحان و ارزيابي خود به عنوان پرورش قارچ در منزل، پرورش دهيد. بايد همان گونه اي كه به خوردن آن علاقه مند هستيد را پرورش دهيد.

 

زمان و مكان مناسب براي توليد قارچ :

زمان مناسب براي كاشت قارچ در خانه بين ماه هاي مهر تا آذر مي باشد اما اگر امكانات تهويه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محيط محل پرورش و كشت وجود داشته باشد مي توان قارچ را در ماه هاي ديگر سال هم كشت و پرورش داد. كشت قارچ شرايط مخصوص به خود را دارد و مي توان قارچ را در محيطي تاريك پروريد و به جز نور مستقيم آفتاب، هر مقدار نوري را تحمل مي كند.

 

و در مورد مكان مناسب براي كشت قارچ، شما به يك سالن نياز داريد كه بسته به ميزان توليد قارچ اندازه آن متفاوت است. اما به طور ميانگين براي پرورش پنج تن قارچ به يك سالن چهل متري نياز است. در پرورش قارچ، عايق كاري سالن براي جلوگيري از اتلاف گرما و سرما، قفسه بندي و آماده سازي و نصب تجهيزات بايد انجام شود.

 

علاوه بر اين تهويه در محيط كشت بايد بطور يكنواخت باشد و نبايد روي سطح كشت را بيش از حد نياز هوا داد و تهويه بايد در تمام نقاط اطاق بطور يكسان پخش شود. در هنگام توليد قارچ، محيط اطاق احتياج به رطوبت كافي نيز دارد و متوسط بهترين درجه رطوبت براي كاشت قارچ بين ۷۰ تا ۸۰ درصد است.

 

بايد تهويه هوا به خوبي انجام گيرد، درجه هواي محيط پرورش قارچ نيز بايد بين ۱۰ تا ۱۵ درجه نگهداري شود. همچنين محل پرورش بايد كاملا تميز، قابل شستشو و بدون وجود درز يا محلي براي پرورش باكتري‌ها، حشرات و قارچ‌هاي مضر باشد.

 

 

 

فضاي لازم براي راه اندازي يك سالن ۵ تني :

حداقل فضايي كه براي ۵ تن كمپوست (در يك سالن پرورش قارچ در منزل) لازم است، به صورتي كه مقدار قارچي كه بدست مي آيد بتواند هزينه ها را جبران كند، بسته به زمان، ميزان ۱ تن تا ۱٫۲ تن قارچ مي توان از آن برداشت كرد.

 

۵ متر عرض و حداقل ۸ متر طول و ارتفاع ۳ متر، براي ۵ تن كمپوست كافي است و هرچه اين ابعاد بيشتر شود، زمينه براي توليد بيشتر خواهد شد ولي ابعاد كمتر از اين مقدار ممكن است توجيه اقتصادي نداشته باشد.

 

پيش سالن براي كاشت قارچ :

براي اين سالن بايد اتاقك كوچكي با ابعاد ۲*۲ يا ۵/۱*۵/۲ داشته باشيم. اين اتاقك براي اين هدف است كه هوا را در اين مكان با كولر سرد كنيم و بعد وارد سالن شود يا هوا را با بخاري گرم كنيم و بعد به سالن بفرستيم و يا در زمان هاي برداشت از اين اتاقك به عنوان يك انبار كوچك استفاده كنيم.

 

قفسه بندي براي كاشت قارچ :

قفسه بندي براي اين ابعاد سالن ۵*۸، دو رديف قفسه با عرض ۱۴۰ سانتي متري در طول ۷ متر با ۳ طبقه مي توان در نظر گرفت. فاصله بين طبقات معمولاً ۶۵-۷۰ سانتي متر در نظر گرفته مي شود. قفسه بندي بهتر است از لوله هاي گالوانيزه انتخاب شود و با سيم گالوانيزه بسته شوند.

 

سيستم گردش هوا:

سيستم گردش هوا را مي توان از وسط يا كناره هاي سالن گذاشت. در واحدهاي كوچك بدليل اينكه سيركوله وجود ندارد و فقط ورود هوا داريم، هوادهي از وسط مي باشد و كانال هوا را بايد از وسط راهرو بكشيم.

 

بايد يك اگزوز خروجي در انتهاي سالن تعبيه كنيم كه با هواي آزاد ارتباط داشته باشد و اگر به هواي آزاد ارتباطي نداشته باشد بايد از طريق كانالي آن را به هواي آزاد خروجي دهيم.

 

رطوبت ساز:

اگر مشكل صداي رطوبت ساز مهم نيست مي توانيم از رطوبت سازهاي كوچك استفاده كنيم كه ديگر نيازي به كولر و خنك كردن هوا نيست و اين رطوبت سازها هم هوا را خنك مي كند و هم رطوبت را تامين مي كنند.

 

كانال هاي هواساز:

كانال هاي هواساز بهتر است از داكت هاي پلاستيكي با عرض ۵۰ سانتي متر استفاده شود در غير اينصورت مي توان با پلاستيك هاي پلي اتيلني كانال هاي هواساز را ايجاد كنيد به صورتي كه اولين سوراخ آن در محل ورود هواساز به سالن زده شود و سوراخ هاي بعدي به فاصله ۵۰ سانتي متر با قطر ۵ سانتي متر زده شود.

 

آماده سازي كمپوست يا كود گياهي:

مهمترين و اولين اصلي كه براي پرورش و كشت قارچ بايد با آن آشنا شد بستري است كه قارچ روي آن رشد كرده و از آن تغذيه مي‌كند كه به آن كمپوست گفته مي‌ گويند. به طور كلي به كودهاي گياهي كمپوست مي گويند.

 

كمپوست‌ سازي به ظاهر فرآيند آساني مي آيد اما براي بدست آوردن كمپوستي مرغوب با بازده بالا نياز به دستگاه هاي پيشرفته، آزمايشگاه هاي مجهز و از همه مهم‌تر تجربه و تخصص بالايي مي باشد و تمام اين موارد احتياج به سرمايه گذاري زيادي دارند و به همين خاطر اكثر توليد كنندگان قارچ، كمپوست مورد نياز، مصرفي خود را به صورت آماده و بذر زده شده از شركت‌هاي معتبر خريداري مي‌ نمايند.

 

 

 

بذر قارچ:

بذر قارچ، بذري متفاوت با بقيه گياهان است. در حقيقت چيزي كه به آن بذر قارچ مي گويند دانه‌هاي گندم پخته شده هستند. قارچ وقتي به بلوغ مي رسد پره هاي پشت كلاهكش باز شده و از بين پره ها گردي در هوا پخش مي شود. اين پره ها را با نام هاگ يا اسپور كه با چشم عادي قابل ديدن نمي باشد، مي شناسند.

 

اين اسپورها براي زنده ماندن احتياج به غذا دارند به همين علت گندم ها را مي پزند كه نرم شوند تا اسپور قارچ بتواند از آن ها تغذيه كند و استفاده ديگري هم كه پختن گندم دارد اين است كه به اصطلاح گندم عقيم شده و ديگر جوانه نمي زند و به اين صورت تمام مواد غذايي آن براي اسپورها باقي مي‌ماند و صرف رشد جوانه گندم نمي شود.

 

برداشت قارچ:

بعد از آن كه رشد قارچ به حد كافي رسيد و تاج آن شكل كامل خود را پيدا كرد بايد قارچ‌هاي رسيده را برداشت كرد.  در برداشت محصول بايد به اين نكته توجه شود كه قارچ‌هايي كه ترك برداشته و ********ر آن باز شده باشد ارزش بازاريابي را از دست مي دهند. همچنين اين قارچ ها وزنشان كاهش يافته و  قارچ هايي كه زودتر از موعد چيده شوند وزن آن ها سبك و از قارچ هاي درجه دو محسوب شده و ارزش غذايي كمتري دارند.

 

در هنگام جمع آوري محصول نبايد از سبدهاي بزرگ براي برداشت استفاده كرد. چون فشار قارچ ها روي هم در سبد باعث مي شود كه قارچ هاي زير خراش بردارند و سياه شوند. جهت برداشت محصول قارچ بايد كلاهك را در دست گرفته و يك پيچ به آن داده تا پايه آن از زمين جدا شود و فورا ساقه كثيف و آلوده را با چاقوي تيز قطع كنيد و قارچ تميز را داخل سبد قرار دهيد. و بهتر است كه جمع‌آوري با دستكش انجام شود. برداشت قارچ هر پانزده روز يكبار انجام مي‌ شود و اين برنامه به مدت دو تا سه ماه طول مي كشد.

 

آفات و مشكلات قارچ:

پرورش قارچ در منزل با مشكلاتي هم رو به‌ رو مي باشد. به طور مثال امكان دارد تمامي بستر كشت دچار بيماري مايكوگن و يا تار عنكبوتي شود و محصول را كلا نابود كند.

 

شرايط نگهداري و پرورش و رشد قارچ:

تهويه:

تهويه در محيط اتاق كشت بايد بطور يكنواخت انجام شود و نبايستي روي سطح كشت را بيش از حد نياز هوا داد و تهويه در كليه نقاط اطاق بطور يكنواخت باشد.

 

درجه حرارت:

چنانچه درجه حرارت بستر كشت به كمتر از ۱۴ درجه برسد و درجه حرارت محيط اطاق به حدود ۷/۵ درجه برسد بايستي اطراف بستر را با پارچه ضخيم پوشاند تا مانع تبادل حرارت به محيط شود. براي سرعت رشد قارچ مي توان درجه حرارت محيط را به ۱۴/۵ درجه رساند و ميزان تهويه را بالا برد ولي بايد دقت شود كه جهت حركت هوا به طرف سطح قارچ نباشد.

 

رطوبت هوا و آبياري:

در موقع تشكيل قارچ، محيط اطاق احتياج به رطوبت دارد. بطور متوسط بهترين درجه رطوبت براي كشت بين ۷۰ – ۸۰ درصد مي باشد. چنانچه درجه رطوبت هوا از اين مقدار كمتر شود سطح كلاهك ها ترك برداشته يا سطح كلاهك قارچ لك دار مي شود علاوه بر اين سطح بستر خشك شده و احتياج به آبياري بيشتري دارد.

 

براي تقليل ميزان رطوبت هوا لازم است در نقاط مختلف اطاق، رطوبت سنج هاي كار گذاشته شود و بطور مرتب مورد بازديد قرار گيرد. در صورتيكه به علت خشك شدن خاك سطح بستر، احتياج به آبياري است.؛ بايستي به وسيله غبار پاش روي سطح خاك آن هم به حدي كه آب در سطح بستر جريان پيدا نكند و يا در يك جا جمع نشود آبپاشي كنيد. آبياري را با آب خالص و با درجه حرارت ۳۲ درجه و بسيار با احتياط انجام دهيد.

 

 

پرورش قارچ دكمه اي

 

 درجه حرارت محيط:

چند هفته پس از روكش كردن سطح بستر، ميسيليوم هاي قارچ تمام سطح بستر را پر نموده و بطور متوسط ۷-۸ هفته پس از كاشت اسپون، قارچ هاي كوچك سر سنجاقي در تمام سطح كشت ظاهر مي شوند. در اين موقع درجه حرارت بستر بايستي بين ۱۰-۱۴ درجه باشد ولي هر اندازه قارچ ها رشد بيشتري پيدا نمايند مي توان درجه حرارت را از ۱۴ به ۱۶/۵ رساند و ميزان تهويه را نيز بالا برد ولي بايد دقت كرد كه جهت حركت هوا، به طرف سطح قارچ نباشد.

 

تقويت خاك بستر:

پس از آنكه قارچ ها بزرگ شده و نزديك به برداشت شوند مي توان روي سطح بستر كود مايع پاشيد ولي بايد دقت نمود كه روي كلاهك قارچ پاشيده نشود اين عمل در بالا بردن ميزان محصول بسيار موثر است.

 

برداشت محصول:

به محض آنكه رشد قارچ بحد كافي رسيد و تاج آن شكل كامل خود را پيدا نمود بايستي قارچ هاي رسيده را جمع آوري نمود و بطور مرتب در طول بستر كشت، بررسي كرد و قارچ هاي رسيده را جمع آوري كرد.

 

قارچ هايي كه ترك برداشته و ********ر آن باز شده باشد ارزش بازاريابي ندارند. علاوه بر اين وزن آن كم مي شود و همچنين قارچ هايي كه زودتر از موقع چيده شوند وزن آنها سبك بوده و از قارچ هاي درجه دو محسوب شده و ارزش غذايي كمتري دارد.

 

در موقع جمع آوري نبايد از سبدهاي بزرگ براي اين منظور استفاده نمود. زيرا فشار قارچهاي روي سبد موجب مي گردد كه قارچهاي زيرين خراش برداشته و سياه شوند براي جمع آوري قارچ، كافي است كلاهك را در دست گرفته و يك پيچ به آن داده تا پايه آن از زمين جدا شود و بلافاصله ساقه كثيف و آلوده را با چاقوي تيز قطع كرد. و قارچ تميز را داخل سبد گذاشته و حتي المقدور جمع آوري با دستكش انجام گيرد. بهره برداري هر ۱۵ روز يكبار انجام مي گيرد و اين برنامه مدت دو تا سه ماه به طول مي انجامد.

 

بسته بندي قارچ ها :

قارچ هاي چيده شده را به اطاق سرد و خنك انتقال داده و در اسرع وقت نسبت به درجه بندي آن اقدام نموده و قارچ هاي لك دار و ناقص و كج و ناجور را جدا كرده و براي مصارف تهيه پودر در قارچ و كچ آپ فرستاده و قارچ هاي سالم را در بسته هاي درجه يك و درجه دو به بازار عرضه كنيد.

 

نكات و هشدارهايي براي پرورش قارچ:

در صورتي كه واقعا علاقه و تمايل به پرورش قارچ در منزل داريد؛ به سايت هاي تخصصي معتبر سري بزنيد؛ و با افرادي كه تجربه ي اين كار را دارند مشورت نماييد

 

پرورش قارچ در خانه با سود ميليوني

آموزش پرورش قارچ در منزل:

بطور كلي طرز پرورش قارچ مخصوص به خود آن است و مي توان آن را در محيط تاريك پرورش داد و بجز نور مستقيم آفتاب، هر مقدار نور را تحمل مي كند. در هر صورت در محل پرورش قارچ علاوه بر آنكه، بايستي تهويه هوا به خوبي انجام گيرد، درجه هواي محيط پرورش نيز بايد بين ۱۵ – ۱۰ درجه نگهداري شود. علاوه بر اين محل پرورش بايستي كاملا تميز، قابل شستشو و فاقد درز يا محلي براي پرورش باكتري ها، حشرات و قارچ هاي مضر باشد.

 

براي كاشت و پرورش قارچ در منزل، ابتدا نوع قارچي كه مي خواهيد پرورش دهيد را انتخاب كنيد.

كاشت قارچ صدفي (Oyster)، دكمه اي سفيد (White button) و شيتاكه (Shiitake: قارچ دارويي خوراكي)، در خانه بسيار ساده است. روش كاشت هر سه نوع قارچ يكسان، اما بسترهاي كاشت متفاوتي دارند.

 

قارچ هاي صدفي، در بستر كاه و پوشال يا تفاله ي قهوه، قارچ شيتاكه، در پوشال هاي خشك درختان و قارچ دكمه اي، در كودهاي كمپوست، بهترين رشد را دارند. در واقع بستر كشت مختلف، نيازهاي تغذيه اي مختلفِ هر گونه ي قارچ را نشان مي دهد. البته هر سه نوع قارچ را مي توان به راحتي در بستر كاه و يا پوشال كاشت كه اگر از پوشال استفاده كرديد، مطمئن شويد از چوب هاي سالم باشد.

 

انتخاب نوع قارچ براي كاشت، به منظور انتخاب طعم و مزه ي آن است. بنابراين قارچي كه خودتان مصرف مي كنيد و به طعم آن علاقه بيشتري داريد را براي كاشت در خانه انتخاب نماييد.

 

يك گونه از قارچ را براي امتحان و ارزيابي خود به عنوان پرورش قارچ در منزل، پرورش دهيد. بايد همان گونه اي كه به خوردن آن علاقه مند هستيد را پرورش دهيد.

 

زمان و مكان مناسب براي توليد قارچ :

زمان مناسب براي كاشت قارچ در خانه بين ماه هاي مهر تا آذر مي باشد اما اگر امكانات تهويه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محيط محل پرورش و كشت وجود داشته باشد مي توان قارچ را در ماه هاي ديگر سال هم كشت و پرورش داد. كشت قارچ شرايط مخصوص به خود را دارد و مي توان قارچ را در محيطي تاريك پروريد و به جز نور مستقيم آفتاب، هر مقدار نوري را تحمل مي كند.

 

و در مورد مكان مناسب براي كشت قارچ، شما به يك سالن نياز داريد كه بسته به ميزان توليد قارچ اندازه آن متفاوت است. اما به طور ميانگين براي پرورش پنج تن قارچ به يك سالن چهل متري نياز است. در پرورش قارچ، عايق كاري سالن براي جلوگيري از اتلاف گرما و سرما، قفسه بندي و آماده سازي و نصب تجهيزات بايد انجام شود.

 

علاوه بر اين تهويه در محيط كشت بايد بطور يكنواخت باشد و نبايد روي سطح كشت را بيش از حد نياز هوا داد و تهويه بايد در تمام نقاط اطاق بطور يكسان پخش شود. در هنگام توليد قارچ، محيط اطاق احتياج به رطوبت كافي نيز دارد و متوسط بهترين درجه رطوبت براي كاشت قارچ بين ۷۰ تا ۸۰ درصد است.

 

بايد تهويه هوا به خوبي انجام گيرد، درجه هواي محيط پرورش قارچ نيز بايد بين ۱۰ تا ۱۵ درجه نگهداري شود. همچنين محل پرورش بايد كاملا تميز، قابل شستشو و بدون وجود درز يا محلي براي پرورش باكتري‌ها، حشرات و قارچ‌هاي مضر باشد.

 

 

 

فضاي لازم براي راه اندازي يك سالن ۵ تني :

حداقل فضايي كه براي ۵ تن كمپوست (در يك سالن پرورش قارچ در منزل) لازم است، به صورتي كه مقدار قارچي كه بدست مي آيد بتواند هزينه ها را جبران كند، بسته به زمان، ميزان ۱ تن تا ۱٫۲ تن قارچ مي توان از آن برداشت كرد.

 

۵ متر عرض و حداقل ۸ متر طول و ارتفاع ۳ متر، براي ۵ تن كمپوست كافي است و هرچه اين ابعاد بيشتر شود، زمينه براي توليد بيشتر خواهد شد ولي ابعاد كمتر از اين مقدار ممكن است توجيه اقتصادي نداشته باشد.

 

پيش سالن براي كاشت قارچ :

براي اين سالن بايد اتاقك كوچكي با ابعاد ۲*۲ يا ۵/۱*۵/۲ داشته باشيم. اين اتاقك براي اين هدف است كه هوا را در اين مكان با كولر سرد كنيم و بعد وارد سالن شود يا هوا را با بخاري گرم كنيم و بعد به سالن بفرستيم و يا در زمان هاي برداشت از اين اتاقك به عنوان يك انبار كوچك استفاده كنيم.

 

قفسه بندي براي كاشت قارچ :

قفسه بندي براي اين ابعاد سالن ۵*۸، دو رديف قفسه با عرض ۱۴۰ سانتي متري در طول ۷ متر با ۳ طبقه مي توان در نظر گرفت. فاصله بين طبقات معمولاً ۶۵-۷۰ سانتي متر در نظر گرفته مي شود. قفسه بندي بهتر است از لوله هاي گالوانيزه انتخاب شود و با سيم گالوانيزه بسته شوند.

 

سيستم گردش هوا:

سيستم گردش هوا را مي توان از وسط يا كناره هاي سالن گذاشت. در واحدهاي كوچك بدليل اينكه سيركوله وجود ندارد و فقط ورود هوا داريم، هوادهي از وسط مي باشد و كانال هوا را بايد از وسط راهرو بكشيم.

 

بايد يك اگزوز خروجي در انتهاي سالن تعبيه كنيم كه با هواي آزاد ارتباط داشته باشد و اگر به هواي آزاد ارتباطي نداشته باشد بايد از طريق كانالي آن را به هواي آزاد خروجي دهيم.

 

رطوبت ساز:

اگر مشكل صداي رطوبت ساز مهم نيست مي توانيم از رطوبت سازهاي كوچك استفاده كنيم كه ديگر نيازي به كولر و خنك كردن هوا نيست و اين رطوبت سازها هم هوا را خنك مي كند و هم رطوبت را تامين مي كنند.

 

كانال هاي هواساز:

كانال هاي هواساز بهتر است از داكت هاي پلاستيكي با عرض ۵۰ سانتي متر استفاده شود در غير اينصورت مي توان با پلاستيك هاي پلي اتيلني كانال هاي هواساز را ايجاد كنيد به صورتي كه اولين سوراخ آن در محل ورود هواساز به سالن زده شود و سوراخ هاي بعدي به فاصله ۵۰ سانتي متر با قطر ۵ سانتي متر زده شود.

 

آماده سازي كمپوست يا كود گياهي:

مهمترين و اولين اصلي كه براي پرورش و كشت قارچ بايد با آن آشنا شد بستري است كه قارچ روي آن رشد كرده و از آن تغذيه مي‌كند كه به آن كمپوست گفته مي‌ گويند. به طور كلي به كودهاي گياهي كمپوست مي گويند.

 

كمپوست‌ سازي به ظاهر فرآيند آساني مي آيد اما براي بدست آوردن كمپوستي مرغوب با بازده بالا نياز به دستگاه هاي پيشرفته، آزمايشگاه هاي مجهز و از همه مهم‌تر تجربه و تخصص بالايي مي باشد و تمام اين موارد احتياج به سرمايه گذاري زيادي دارند و به همين خاطر اكثر توليد كنندگان قارچ، كمپوست مورد نياز، مصرفي خود را به صورت آماده و بذر زده شده از شركت‌هاي معتبر خريداري مي‌ نمايند.

 

 

 

بذر قارچ:

بذر قارچ، بذري متفاوت با بقيه گياهان است. در حقيقت چيزي كه به آن بذر قارچ مي گويند دانه‌هاي گندم پخته شده هستند. قارچ وقتي به بلوغ مي رسد پره هاي پشت كلاهكش باز شده و از بين پره ها گردي در هوا پخش مي شود. اين پره ها را با نام هاگ يا اسپور كه با چشم عادي قابل ديدن نمي باشد، مي شناسند.

 

اين اسپورها براي زنده ماندن احتياج به غذا دارند به همين علت گندم ها را مي پزند كه نرم شوند تا اسپور قارچ بتواند از آن ها تغذيه كند و استفاده ديگري هم كه پختن گندم دارد اين است كه به اصطلاح گندم عقيم شده و ديگر جوانه نمي زند و به اين صورت تمام مواد غذايي آن براي اسپورها باقي مي‌ماند و صرف رشد جوانه گندم نمي شود.

 

برداشت قارچ:

بعد از آن كه رشد قارچ به حد كافي رسيد و تاج آن شكل كامل خود را پيدا كرد بايد قارچ‌هاي رسيده را برداشت كرد.  در برداشت محصول بايد به اين نكته توجه شود كه قارچ‌هايي كه ترك برداشته و ********ر آن باز شده باشد ارزش بازاريابي را از دست مي دهند. همچنين اين قارچ ها وزنشان كاهش يافته و  قارچ هايي كه زودتر از موعد چيده شوند وزن آن ها سبك و از قارچ هاي درجه دو محسوب شده و ارزش غذايي كمتري دارند.

 

در هنگام جمع آوري محصول نبايد از سبدهاي بزرگ براي برداشت استفاده كرد. چون فشار قارچ ها روي هم در سبد باعث مي شود كه قارچ هاي زير خراش بردارند و سياه شوند. جهت برداشت محصول قارچ بايد كلاهك را در دست گرفته و يك پيچ به آن داده تا پايه آن از زمين جدا شود و فورا ساقه كثيف و آلوده را با چاقوي تيز قطع كنيد و قارچ تميز را داخل سبد قرار دهيد. و بهتر است كه جمع‌آوري با دستكش انجام شود. برداشت قارچ هر پانزده روز يكبار انجام مي‌ شود و اين برنامه به مدت دو تا سه ماه طول مي كشد.

 

آفات و مشكلات قارچ:

پرورش قارچ در منزل با مشكلاتي هم رو به‌ رو مي باشد. به طور مثال امكان دارد تمامي بستر كشت دچار بيماري مايكوگن و يا تار عنكبوتي شود و محصول را كلا نابود كند.

 

شرايط نگهداري و پرورش و رشد قارچ:

تهويه:

تهويه در محيط اتاق كشت بايد بطور يكنواخت انجام شود و نبايستي روي سطح كشت را بيش از حد نياز هوا داد و تهويه در كليه نقاط اطاق بطور يكنواخت باشد.

 

درجه حرارت:

چنانچه درجه حرارت بستر كشت به كمتر از ۱۴ درجه برسد و درجه حرارت محيط اطاق به حدود ۷/۵ درجه برسد بايستي اطراف بستر را با پارچه ضخيم پوشاند تا مانع تبادل حرارت به محيط شود. براي سرعت رشد قارچ مي توان درجه حرارت محيط را به ۱۴/۵ درجه رساند و ميزان تهويه را بالا برد ولي بايد دقت شود كه جهت حركت هوا به طرف سطح قارچ نباشد.

 

رطوبت هوا و آبياري:

در موقع تشكيل قارچ، محيط اطاق احتياج به رطوبت دارد. بطور متوسط بهترين درجه رطوبت براي كشت بين ۷۰ – ۸۰ درصد مي باشد. چنانچه درجه رطوبت هوا از اين مقدار كمتر شود سطح كلاهك ها ترك برداشته يا سطح كلاهك قارچ لك دار مي شود علاوه بر اين سطح بستر خشك شده و احتياج به آبياري بيشتري دارد.

 

براي تقليل ميزان رطوبت هوا لازم است در نقاط مختلف اطاق، رطوبت سنج هاي كار گذاشته شود و بطور مرتب مورد بازديد قرار گيرد. در صورتيكه به علت خشك شدن خاك سطح بستر، احتياج به آبياري است.؛ بايستي به وسيله غبار پاش روي سطح خاك آن هم به حدي كه آب در سطح بستر جريان پيدا نكند و يا در يك جا جمع نشود آبپاشي كنيد. آبياري را با آب خالص و با درجه حرارت ۳۲ درجه و بسيار با احتياط انجام دهيد.

 

 

پرورش قارچ دكمه اي

 

 درجه حرارت محيط:

چند هفته پس از روكش كردن سطح بستر، ميسيليوم هاي قارچ تمام سطح بستر را پر نموده و بطور متوسط ۷-۸ هفته پس از كاشت اسپون، قارچ هاي كوچك سر سنجاقي در تمام سطح كشت ظاهر مي شوند. در اين موقع درجه حرارت بستر بايستي بين ۱۰-۱۴ درجه باشد ولي هر اندازه قارچ ها رشد بيشتري پيدا نمايند مي توان درجه حرارت را از ۱۴ به ۱۶/۵ رساند و ميزان تهويه را نيز بالا برد ولي بايد دقت كرد كه جهت حركت هوا، به طرف سطح قارچ نباشد.

 

تقويت خاك بستر:

پس از آنكه قارچ ها بزرگ شده و نزديك به برداشت شوند مي توان روي سطح بستر كود مايع پاشيد ولي بايد دقت نمود كه روي كلاهك قارچ پاشيده نشود اين عمل در بالا بردن ميزان محصول بسيار موثر است.

 

برداشت محصول:

به محض آنكه رشد قارچ بحد كافي رسيد و تاج آن شكل كامل خود را پيدا نمود بايستي قارچ هاي رسيده را جمع آوري نمود و بطور مرتب در طول بستر كشت، بررسي كرد و قارچ هاي رسيده را جمع آوري كرد.

 

قارچ هايي كه ترك برداشته و ********ر آن باز شده باشد ارزش بازاريابي ندارند. علاوه بر اين وزن آن كم مي شود و همچنين قارچ هايي كه زودتر از موقع چيده شوند وزن آنها سبك بوده و از قارچ هاي درجه دو محسوب شده و ارزش غذايي كمتري دارد.

 

در موقع جمع آوري نبايد از سبدهاي بزرگ براي اين منظور استفاده نمود. زيرا فشار قارچهاي روي سبد موجب مي گردد كه قارچهاي زيرين خراش برداشته و سياه شوند براي جمع آوري قارچ، كافي است كلاهك را در دست گرفته و يك پيچ به آن داده تا پايه آن از زمين جدا شود و بلافاصله ساقه كثيف و آلوده را با چاقوي تيز قطع كرد. و قارچ تميز را داخل سبد گذاشته و حتي المقدور جمع آوري با دستكش انجام گيرد. بهره برداري هر ۱۵ روز يكبار انجام مي گيرد و اين برنامه مدت دو تا سه ماه به طول مي انجامد.

 

بسته بندي قارچ ها :

قارچ هاي چيده شده را به اطاق سرد و خنك انتقال داده و در اسرع وقت نسبت به درجه بندي آن اقدام نموده و قارچ هاي لك دار و ناقص و كج و ناجور را جدا كرده و براي مصارف تهيه پودر در قارچ و كچ آپ فرستاده و قارچ هاي سالم را در بسته هاي درجه يك و درجه دو به بازار عرضه كنيد.

 

نكات و هشدارهايي براي پرورش قارچ:

در صورتي كه واقعا علاقه و تمايل به پرورش قارچ در منزل داريد؛ به سايت هاي تخصصي معتبر سري بزنيد؛ و با افرادي كه تجربه ي اين كار را دارند مشورت نماييد

 

ميليونر شو. سود حاصل از پرورش قارچ چقدر است؟

سود پرورش قارچ چقدر است؟

۱- ميزان عملكرد

سود پرورش قارچ به ميزان و درصد عملكرد بستگي دارد. ميزان عملكرد يعني تقسيم وزن قارچ توليدي به وزن كل كمپوست؛ كه در ايران متوسط درصد عملكرد ۲۵% تا ۲۷% مي باشد. در دو واحد با شرايط يكسان، واحدي كه درصد عملكرد بالاتري بدست مي آورد، سود بيشتري بدست خواهد آورد حتي اگر تفاوت عملكرد بسيار كم و در حد ۲ درصد باشد. از عواملي كه باعث بالا رفتن عملكرد مي شود شامل ، افزايش آگاهي، اصولي كار كردن، فراهم كردن شرايط محيطي و …. مي باشد

۲- قيمت فروش قارچ

دومين مساله مهم در بدست آوردن سود پرورش قارچ بيشتر، قيمت فروش قارچ است. در صورتي كه بتوانيد قارچ خوب را با قيمت بيشتر و بهتري بفروشيد مي توانيد سود بيشتري كسب كنيد حتي اگر فروش بهتر شما در حد ۱۰۰۰ تومان باشد زيرا در مقياس زياد، اين مقدار كم مي تواند سودهاي ميليوني را نصيب شما كند.

 

۸ بيماري كه با مصرف قارچ ايجاد مي‌شود

"قارچ"  به اسم فُطر در كتب طب ايراني داراي طبيعت سرد و تر است, مصرف مداوم آن موجب نازايي و بيماري‌هاي سرد و ترمانند سكته و فلج مي‌شود؛ بهتر است,كمتر مصرف  شده و هنگام پختن آن، افزودن پونه، شويد و روغن زيتون به كاهش ضرر آن كمك مي‌كند.

وي افزود: "قارچ" توليد‌كننده خون غليظ و "عَفِن" است يعني عفونت‌پذيري خون حاصل از قارچ بالاست؛ بچه‌هايي كه سرما مي‌خورند و اگر به آنها سوپ حاوي قارچ داده شود, مدت عفونت و بيماري طولاني‌تر خواهد شد.

اين متخصص طب ايراني تصريح كرد: "قارچ" نفاخ و دير‌هضم بوده و براي معده‌هاي ضعيف، مضر است؛ مصرف "قارچ" كوليت و قولنج روده‌اي را بروز مي‌دهد, خصوصاً خوردنش با تخم‌مرغ و گوشت مضر‌تر است و از همه بدتر اينكه بعد از خوردن آن، آب سرد مصرف شود.

ذاكري خاطرنشان كرد: "قارچ" قاطع نسل است؛ اين جمله در كتاب كتاب مخزن‌الادويه حكيم عقيلي خراساني از حكما و اطباي برجسته طب سنتي ايراني به صراحت بيان شده است؛ افرادي كه مشكل ناباروري دارند, دقت‌ كنند "قارچ" بايد كاملاً از سبد غذايي آنها حذف شود.

وي يادآور شد: "قارچ" بيشتر مصارف موضعي به عنوان ضماد و ... را دارد و اصلاً ماده خوراكي نيست كه متاسفانه امروزه خيلي باب شده و خصوصاً در افراد مبتلا به كبد چرب به دليل غلظتي كه در خون ايجاد مي‌كند، بسيار مضر است.

كمپوست قارچ چيست

كود كمپوست قارچ چيست؟

كود كمپوست قارچ واسطه رشد گياهان مي باشد كه در نتيجه فرآيند رشد قارچ ها بوجود مي آيد. كود كمپوست قارچ از مواد كشاورزي و زراعي مانند يونجه، كاه، بستر طيور، كنجاله پنبه دانه و سنگ گچ توليد مي شود. اين نوع كود كمپوست هميشه بايستي مطابق با شيوه هاي كشاورزي مورد استفاده قرار گيرد. اين كود همچنين بايستي با يك مديريت صحيح غذايي و طرح حفاظت خاك اجرا شود.

چرا كود كمپوست قارچ ؟

كود كمپوست قارچ داراي مواد آلي بسيار زيادي بوده كه محتواي اين كود را تبديل به يك ماده بسيار مفيد براي بهبود، ترميم و تكامل خاك مي سازد. مرسوم است كه اين نوع كود كمپوست از يك كود پايداري كه پوسيدگي خوبي داشته ساخته شود. كمپوست قارچ در حال حاضر عموما با استفاده از كمپوست كاه ساخته مي شود. كمپوست قارچ اغلب شامل گچ بوده و بطور طبيعي داراي خاصيت قليايي مي باشد. هنگام استفاده از كمپوست قارچ، هر گونه قطعات بزرگ گچ كه قابل مشاهده هستند را جدا كنيد. به ياد داشته باشيد كه در حد اعتدال از آن استفاده نماييد.

كود كمپوست قارچ

كود كمپوست قارچ براي چه گياهاني مناسب است؟

1 –  بيشتر گياهان گلدار
2 –  درختان و درختچه ها
3 –  باغ هاي سبزي و گياهان
4 –  ايجاد فضاي سبز و چمن ها

توليد كود كمپوست قارچ

دستور توليد كود كمپوست قارچ در شركت هاي مختلف، متفاوت مي باشد. كود كمپوست قارچ بايستي با دقت مورد استفاده قرار گيرد و توليد كنندگان قارچ تجاري از اين نوع كود استفاده مي كنند. كمپوست قارچ سرشار از نمك هاي محلول و ديگر مواد مغذي بوده و مي تواند جوانه دانه ها را از بين برده و به گياهان حساس به نمك و شوري آسيب برساند.

كود كمپوست قارچ را كجا استفاده كنيم؟

استفاده مكرر يا سنگين از كود كمپوست قارچ معمولا منجر به ايجاد قطعات گچي داخل خاك باغ مي شود كه اين خود موجب بالا رفتن قليائيت خاك شده و در رشد گياهان اختلال ايجاد مي كند. گچ مواد مغذي خاك را از دسترس گياه خارج مي كند. در موارد شديد تر موجب زردي شاخ و برگ گياهان و كوتاهي قد آن ها مي شود. همچنين بازدهي محصول و گلدهي را كاهش مي دهد. كمپوست قارچ به همين دليل براي خاك هاي اسيدي كه كود آلي كمتري دارند، بسيار مناسب است. استفاده از كمپوست قارچ براي خنثي سازي و استفاده در خاك هاي خنثي، قليايي و گچي توصيه نمي شود. كمپوست قارچ در باغ سبزي بسيار عالي جواب مي دهد و در گياهاني مانند (كلم بروكلي، كلم، گل كلم، كلم قمري، كلم بروكسل و كلم پيچ) موجب مي شود تا كمتر دچار بيماري هاي ريشه شوند.
نكته : كمپوست قارچ حاوي سطح بالايي از نمك هاي محلول مي باشد و به همين دليل از آن بعنوان يك تركيب در مخلوط گل كاري استفاده نمي شود.

پرورش قارچ هاي خواركي

پرورش قارچ هاي خوراكي

يك نوع كار جنبي يا حرفه اي سود آور است. اين حرفه جذاب در صورت داشتن اطلاعات كافي و آموزش اصولي با هر ميزان سرمايه و در هر مكان سر پوشيده قابل اجرا مي باشد.

آموزش توليد قارچ با شيوه هاي نوين و صحيح فنون راه اندازي و مديريت واحدهاي توليد قارچ توسط مربيان و مدرسان تاييد شده سازمان آموزش فني حرفه اي گامي موثر در جهت موفقيت در توليد است.

امروزه گونه هاي مختلفي از قارچ هاي خوراكي در دنيا توليد و مصرف مي شوند و ميانگين سرانه مصرف جهاني اين ماده غذايي مفيد ۳ كيلوگرم در سال است.

برآورد هزينه هاي جاري توليد قارچ دكمه اي

هزينه هاي توليد قارچ  رابطه مستقيم با سيستم توليد قارچ (كيسه اي –كمپوست بلوكي _ استيلاژ …)، مكانيزم توليد(كمپوست ماشيني و كشت و برداشت ماشيني – دستي يا بصورت تأمين مواد اوليه از طريق تعاوني)دارد.

همچنين قيمت مواد اوليه كاه و كلش گندم، كمپوست آماده كشت، خاك پوششي، بذر قارچ، هزينه كارگري، سوخت– انرژي و غيره رابطه مستقيم دارد.

بنابراين محاسبه هزينه هاي توليد مي تواند تغييراتي داشته باشند كه متأثر از نحوه مديريت در كارخانه توليد قارچ است.

سيستم رايج پرورش قارچ در ايران نيمه ماشيني است. يعني كمپوست ماشيني توليد مي شود ولي ساير عمليات بصورت دستي است.

اين موضوع باعث مي شود كه هيچگاه يك كارخانه نتواند تمام نيازهاي كشور را تامين نمايد.

به عبارت ديگر به دليل اينكه بخشي از حرفه قارچ كاري به صورت دستي انجام مي گردد باعث ايجاد محدوديت در توليد واحدهاي بزرگ شده و اصطلاحا نگراني از بابت زياد شدن دست در اين حرفه معني ندارد.

 بايد در نظر داشت كيفيت كمپوست از نظر فيزيكي و بيو شيميايي كه بستگي به مواد اوليه مصرف شده و سيستم توليد كمپوست دارد.

همچنين بذر مورد استفاده از نظر گونه و اصلاحات ژنتيكي نقش چشمگيري در مقدار قارچ توليد شده دارد.

كه به همراه مجموع عوامل محيطي و نحوه كنترل آن (رطوبت، دما، تهويه، بهداشت و غيره …) افزايش يا كاهش توليد قارچ را در توليدي هاي قارچ دكمه اي رقم مي زند.

آموزش صحيح توليد قارچ اولين گام در جهت موفقيت است. افزايش عملكرد با آموزش صحيح توليد قارچ.

مراحل ساخت كمپوست قارچ

 كمپوست سازي ( composting )

 محيط  كشت قارچ دكمه اي را  كمپوست  مي نامند.درگذشته كمپوست از كود اسب توليد مي شد.امروزه تهيه كود اسب امكان پذير نيست و كمپوست قارچ از مواد ديگري مانند كاه گندم – كود مرغ و سنگ گچ طي فرآيندي به نام كمپوست سازي  تهيه مي گردد.

مطلب مرتبط: اهميت كمپوست در كشاورزي

  كمپوست قارچ توسط ماشين كمپوست بلوك بذر زني و در ابعاد ۴۰ در ۶۰ سانتيمتر با وزن تقريبي ۱۸ تا ۲۵ كيلو گرم بسته بندي ميگردد . بسته هاي كمپوست كشت شده توسط كاميون براي توليد كنند گان قارچ ارسال مي گردد. 

مراحل كمپوست سازي

۱-  كمپوست سازي فاز اول (composting ph1)

فاز اول كمپوست سازي شامل خيس كردن كاه و انباشت مواد اوليه كمپوست به مدت ۵ تا ۷ روزاست . سه يا چهار مرحله زير و رو كردن و قالب زني كه بمدت ۳ تا ۵ روز و معمولا ۴ روز انجام مي شود . قالب زني در سيستم ماشيني در بونكر هاي مخصوص توليد كمپوست انجام مي شود. برگردان كردن وقالب زني طي ۳ مرحله و هر مرحله به فاصله ۳ روز انجام مي شود. طول دوره فاز اول حدود حداقل ۱۶ تا ۱۳ روز است.

۲- كمپوست سازي فاز دوم ( compostin ph2)

مرحله پاستوريزاسيون كمپوست بمدت ۱۲ تا ۱۸ ساعت 

 مرحله آمونياك زدايي كمپوست به مدت ۳ تا ۵ روز گاهي تا ۶ روز

فاز دوم كپوست سازي يا پاستوريزاسيون كمپوست در روش قديمي وجديد تقريبا  شبيه هم انجام مي شود با  اين تفاوت كه در سيستم ماشيني پاستوريزاسيون كمپوست در تونل هاي جديد عمليات پاستوريزاسيون كمپوست يك روز پس از ورود كمپوست به تونل پاستوريزاسيون و هم دما شدن انجام مي شود و پس از آن نيز مدت پنج تا شش روز براي شيرين شدن يا آمونياك زدايي كمپوست در تونل باقي مي ماند.


۳- بذر زني ( spawning )

مرحله بذر زني به كمپوست قارچ را مايه زني يا ( spawning ) مي نامند. بذر زني كمپوست رابطه مستقيم با سيستم توليد قارچ ( دستي – ماشيني ) و تعداد كار گران واحد توليد كننده قارچ و مهارت قارچكاران  داشته و در سيستم توليد كمپوست بلوك به صورت ماشيني  حداكثر در يك روزانجام مي گردد.

نكات مهم در تهيه كمپوست 

قيمت خريد كمپوست قارچ بيشترين هزينه جاري يك واحد توليد را رقم ميزند لذا دقت در قيمت خريد كمپوست قارچ باعث كاهش هزينه تمام شده محصول و سود اوري بيشترمي گردد. توصيه مي گردد كمپوست مورد نياز خود را بطور مستقيم از تعاوني هاي توليد كمپوست و با قيمت مناسب تهيه نماييد.