خاكدهي بستر كشت (Casing)

زمان اعمال خاك پوششي موقعي است كه ميسليوم به خوبي در كمپوست رشد كرده است كه معمولاً ۱۴ تا ۱۷ روز پس از مايه زني است. قبل از اعمال خاك پوششي، كيفيت كمپوست بايستي به صورت عيني بررسي شود و حضور مناطق مشكل‌دار چك شود.

ضرورت خاكدهي

پوشش سطح بستر كشت با خاك يكي از مراحل مهم در فرآيند توليد قارچ دكمه‌اي است. استفاده از خاك پوششي در حقيقت براي تبديل مرحله رويشي به مرحله زايشي بسيار ضروري است. پوشش بستر كشت با لايه‌اي از خاك پوششي به عمق ۳.۵ تا ۴.۵ سانتي متر ميكروكليماي ويژه ايجاد مي‌كند كه به توليد اجسام ميوه‌اي كمك مي‌نمايد. اين لايه از نظر خصوصيات تغذيه‌اي با كمپوست متفاوت است. خاك پوششي مي‌تواند مقدار زيادي آب در خود ذخيره كند و در موقع لزوم آن را در اختيار ميسليوم قرار دهد. علاوه بر اين، محيط ويژه‌اي در لايه خاك پوششي بوجود مي‌آيد كه براي توليد ميسليوم قارچ و همچنين ميكروارگانيسم‌هاي مورد نياز براي ميوه‌دهي قارچ مطلوب مي‌باشد. برخي از دلايل لزوم استفاده از خاك پوششي عبارتند از:

۱. خاك پوششي هيچ گونه غذايي براي ميسليوم قارچ دكمه‌اي فراهم نمي‌كند. لذا زماني كه ميسليوم قارچ دكمه‌اي با محيط فاقد مواد غذايي مواجه شود، توليد اندام باردهي تحريك مي‌شود.

۲. خاك پوششي رطوبت لازم را براي ميسليوم فراهم مي‌كند و از هدر رفتن رطوبت نيز جلوگيري مي‌نمايد. تحقيقات نشان داده است كه يك رابطه معني داري بين سطح تنش رطوبتي در خاك پوششي و تشكيل اندام باردهي وجود دارد. يك لايه خشك يا شور، مي‌تواند توليد را متوقف كند، درحاليكه تنش رطوبتي كم، تشكيل اندام‌هاي باردهي را بيشتر مي‌كند. توليد اندام باردهي در بستر كشتي كه خاك پوششي ندارد انجام نمي‌شود چرا كه تنش رطوبتي در سطح چنين بستر كشتي، بسيار بالا است.

3. خاك پوششي باعث استقرار اندام‌هاي باردهي مي‌شود.

4. ميكروارگانيسم‌هايي در خاك پوششي وجود دارند كه باعث فعال شدن ژنهاي عامل توليد اندامهاي زايشي مي‌شوند. گروهي از اين ميكروارگانيسم‌ها باكتري‌هايي از جنس سودوموناس (Pseudomonas putida)) مي‌باشند. بنابراين در هنگام پوشش بستر كشت بايستي از خاكي استفاده نمود كه تمامي‌چهار هدف گفته شده در بالا را برآورده سازد.

تصوير زير بستر آماده براي خاكدهي را نشان ميدهد. اين تصوير را يكي از همكاران در يكي از گروههاي مرتبط با توليد قارچ گذاشته بودند.

اثر خاك پوششي بر قارچها

نوع خاك پوششي اثر زيادي بر وزن قارچ و اندازه آن دارد. هر چه بافت خاك سنگين تر باشد، وزن قارچ‌ها سنگين تر خواهد بود. در خاك سنگين تعداد قارچها در واحد سطح كاهش پيدا مي كند، چون ميسليوم كمتري در خاك سنگين رشد مي كند. خاك سنگين به طور كامل توسط ميسليوم قارچ كلونيزه نمي شود. در نتيجه خاك ديرتر خشك مي شود. وقتي كه ميسليوم كمتري در خاك وجود داشته باشد، تعداد ته سنجاقي هاي كمتري در واحد سطح تشكيل مي شود.
از طرف ديگر در خاكهاي سبك، تعداد ته سنجاقي هاي زيادي در واحد سطح تشكيل مي شود. مهمترين مشكل تعداد قارچ زياد در واحد سطح اين است كه همه آنها به قارچ كامل تبديل نمي شوند و پين مردگي زياد مي شود. نكته مهم در انتخاب خاك پوششي اين است كه هميشه بافت آن ثابت باشد. يعني هر دفعه از يك تركيب جديد استفاده نشود چون با تغيير بافت و ظرفيت نگهداري آب آن، نحوه مديريت آن تغيير مي كند كه موضوعي مشكل ساز خواهد بود.
براي توليد قارچهاي با كيفيت، ثبات ميزان تبخير از خاك پوششي لازم است. زماني اين ثبات حاصل مي شود كه خاك پوششي به اندازه كافي حاوي فيبرهاي بلند باشد. اين فيبرها مانع از به هم پاشيدگي بافت خاك بعد از آبياري مي شوند. در خاك پوششي خشك، ميسليوم هاي ضعيف بهتر رشد مي كنند كه خصوصيت مطلوبي نيست. ولي در خاك مرطوب بيشتر ميسليومهاي قوي رشد مي كنند. اگر خاك پوششي خيلي ريز باشد (شني)، ميسليوم ها همه فضاي خاك را پر مي كنند و جايي براي ذخيره آب باقي نمي گذارند.
آزمايشات نشان داده است كه در خاك پوششي باكتريهايي هستند (سودوموناس پوتيدا)كه موجب القاي پين دهي در ميسليوم‌ها مي شوند. البته نقش هاي ديگري هم براي آن در نظر گرفته‌اند. بنابراين خاك پوششي را بهتر است استريل نكنيم ، بلكه پاستوريزه كنيم تا جمعيت اين باكتريهاي مفيد كاملا از بين نروند.

كاربرد ديگ بخار در پرورش قارچ چيست؟

مؤثرترين عامل براي پرورش قارچ دماي محيط پيرامون آن است، دما بر رشد قارچ و كيفيت آن تأثير مستقيم دارد. تغيير دما مي‌تواند باعث كاهش رشد قارچ شود. مقدار درجه حرارت براي پرورش قارچ بين 23 تا 25 درجه سانتي‌گراد مي‌باشد. همان‌طور كه گفته شد كاهش دما بر رشد قارچ تأثير مستقيم دارد. بدين‌صورت كه اگر دما كمتر از 10 درجه سانتي‌گراد شود كاهش رشد قارچ را در پي خواهد داشت و اگر دما بيش از 30 درجه سانتي‌گراد شود باعث از بين رفتن مواد اوليه توليد قارچ مي‌شود. دومين پارامتر براي پرورش قارچ ميزان رطوبت محيط مي‌باشد. حال سؤال اينجاست به چه دليل بايد از ديگ بخار براي پرورش قارچ استفاده كرد و كاربرد ديگ بخار در پرورش قارچ چيست؟ چرا ديگ بخار پرورش قارچ؟ روش‌هاي مختلفي براي رسيدن به دماي مطلوب در پرورش قارچ استفاده مي‌شود اما براي پرورش قارچ فقط دما مهم نيست بلكه رطوبت نيز تأثير بسزايي دارد. كاربرد ديگ بخار در پرورش قارچ علاوه بر كنترل دما باعث حفظ رطوبت محيط مي‌شود. در ادامه روش‌هاي مختلف پرورش قارچ ازجمله استفاده از وسايل گرمايشي مانند بخار، هيتر، لوله‌هاي‌آب‌گرم رطوبت‌ساز و هيتر را موردبررسي قرار مي‌دهيم.

نكته: اغلب پرورش قارچ در فصل زمستان انجام مي‌شود. متعادل‌سازي دما در فصل زمستان نسبت به ساير فصل‌ها دشوارتر مي‌باشد. همچنين بايد در نظر داشت كه فقط متعادل كردن دما در فصل زمستان براي پرورش قارچ مطرح نمي‌باشد و بايد رطوبت را نيز كنترل نمود تا بتوان قارچ‌هاي باكيفيت بالا پرورش داد.

توليد قارچ نيازمند آگاهي و آموزش هاي لازم در اين زمينه مي باشد. در ابتدا يك تعريفي از قارچ داشته باشيم و شرايطي كه مي توان قارچ را در آن پرورش داد، تعريف مي كنيم.

قارچ چيست؟

قارچ موجودي است كه هيچ اندام فتوسنتزي ندارد، ساقه و برگ نيز ندارد؛ بنابراين گياه نيستند و از طرفي از لحاظ ساختار نيز به جانوران شبيه نيستند و بسيار ساده تر از گياهان و جانوران هستند؛ بنابراين قارچ ها را در دسته اي جداگانه طبقه بندي مي كنند. قارچ دكمه اي با زندگي روي مواد آلي مرده، غذاي مورد نياز خود را بدست مي آورد كه به اين مواد آلي مرده، كمپوست مي گوييم.

كمپوست چيست؟

كمپوست، مخلوط بقاياي حيواني و گياهي است. دليل لزوم وجود اين دو ماده در كمپوست اين است كه در اثر فعاليت ميكروارگانيسم ها، مواد معدني، كربوهيدرات ها و پروتئين هايي كه داخل اين بقايا وجود دارد، به شكل قابل جذب براي قارچ در مي آيد و قارچ مي تواند از آن تغذيه كند.

پنج ماده اصلي در ساخت كمپوست، آب، كاه و كلش، كود مرغي، نيتروژن و سنگ گچ مي باشد كه نسبت استفاده از اين مواد اوليه در فرمول هاي مختلف كمپوست سازي ممكن است، متفاوت باشد.

طراحي سالن پرورش قارچ:

اكثر سالن هاي پرورش قارچ دكمه ­اي در ايران، داراي ديوارهاي بتوني و كف موزاييك مي باشند. ليكن براي واحدهاي صنعتي از ديوارهاي كه عايق هستند، استفاده مي ­كنند.

براي سقف سالن­ ها پليت، تيرچه بلوك و يا بلوك همراه فوم بكار مي‌برند. معمولاً ابعاد سالن‌ها را (۲۱-۱۸)× ۶ متر با ارتفاع ۴/۵ متر در نظر مي­ گيرند كه اين ابعاد در واحدهاي مختلف متغير است. در سالن يك شيب ملايم به مقدار يك سانتي­ متر از ابتداي سالن به انتهاي آن و از كناره ­ها به سمت وسط سالن به مقدار ۲ سانتي­ متر جهت جلوگيري از تجمع آب در زمان شستشوي كف، وجود دارد.

قفسه بندي سالن پرورش قارچ:

استفاده از عرض ۱۴۰ سانتي‌متر و ۱۶۰ سانتي‌متر در كشور ما مرسوم است كه با سايز ۱۴۰ سانتي‌متر، كار كارگر داخل سالن راحت‌تر است ولي اغلب از سايز ۱۶۰ سانتي­ متر جهت افزايش سطح زير كشت استفاده مي‌كنند. البته با توجه به وضعيت عرض سالن و محدوديت‌هاي هر محل بايد جداگانه طراحي شود.

فاصله بين طبقات ۶۵ تا ۷۰ سانتي‌متر مناسب است كه كار كارگران راحت‌تر باشد و اختلاف حدود ۲۰ سانتي‌متر طبقه اول از كف سالن جهت شست‌وشو و نظافت در پايان هر مرحله كاري، لازم است.

در توليد قارچ، جنس قفسه بندي بسته به ميزان هزينه اي كه براي آن در نظر گرفته مي شود، متفاوت است؛ سازه پروفيل ساختماني با آهن سياه، لوله و پروفيل صنعتي را مي توان براي قفسه بندي در نظر گرفت.

معمولاً از سازه لوله بدليل هزينه نسبتاً مناسب نسبت به روش‌هاي ديگر، استقامت و مقاومت نسبت به روش‌هاي ديگر به علت نوع سازه و همچنين شكل‌پذيري به مراتب بيشتر استفاده مي شود.

هميشه قبل از راه اندازي سالن خود، آموزش دقيق و عملي پرورش قارچ دكمه اي بسيار حائز اهميت است به طوري كه شناخت دقيق از تك تك مراحل پرورش، دانستن شرايط محيطي و تنظيم صحيح آن، داشتن آگاهي لازم براي خريد تجهيزات و قفسه بندي و … مي تواند در موفقيت و افزايش عملكرد يك سالن پرورش قارچ نقش بسيار مهمي داشته باشد. دوره جامع عملي پرورش قارچ دكمه اي به صورت صفر تا صد، تمامي آنچه براي پرورش قارچ دكمه اي بايد بدانيد را در اختيار شما قرار مي دهد؛ لينك زير را از دست ندهيد.

مراحل توليد قارچ:

پس از ورود كمپوست به سالن پرورش قارچ، ۴ مرحله ريسه دواني در كمپوست، ريسه دواني در خاك پوششي، هوادهي و باردهي طي مي‌شود كه در هرمرحله دما، رطوبت و … سالن بايد كنترل شود.

۱- ريسه دواني در كمپوست:

اين مرحله ۱۴-۱۷ روز طول مي‌كشد. در اين مرحله دماي ۲۵ درجه سانتي گراد را براي ميسيليوم ها فراهم نموده تا در كمپوست رشد كنند و به‌اصطلاح به‌خوبي سفيد كند.

در اين مرحله رطوبت محيط حدود ۹۰ تا ۹۵% در نظر گرفته مي‌شود تا علاوه بر تأمين رطوبت مورد نياز كمپوست از خشك شدن نيز جلوگيري شود. در طول اين مدت بايد سطح كمپوست با روزنامه پوشيده شود و سطح روزنامه‌ها با آبپاش آبياري شود.

معمولاً ميزان Co₂ در اين مرحله در بستر ۵۰۰۰-۱۰۰۰۰ ppm مي‌باشد.

۲- ريسه دواني در خاك پوششي:

پس از سفيد شدن كمپوست، ادامه‌ي رشد رويشي ميسليوم ها بايد در خاك‌پوششي صورت گيرد. علاوه بر اين‌كه در اين مرحله عمل اختلاط كمپوست و خاك پوششي بايد صورت گيرد و شرايط محيطي لازم نيز بايد فراهم گردد. نحوه ي مخلوط شدن و زمان آن متفاوت است كه بسته به آن، عمل مخلوط شدن خاك و كمپوست را رافلينگ يا ككينگ مي گويند.

۳- هوادهي:

پس از سفيد شدن ميسيليوم ها در خاك پوششي، بايد از رشد رويشي ميسليوم جلوگيري كنيم و آن را وادار كنيم تا وارد فاز زايشي شود؛ به همين دليل هوادهي مي‌كنيم يعني دما و co2 را كاهش داده و شرايط محيطي ويژه‌اي براي ميسليوم ها فراهم مي‌كنيم تا وارد فاز زايشي و توليد اندام بارده قارچ شوند. در فاز زايشي اندام‌هاي باردهي قارچ در شرايط شوك دهي تشكيل مي‌شود و رشد مي‌كند و حفظ شرايط رشد ميسليوم و اندام‌هاي باردهي مهم‌ترين كاري است كه بايد انجام شود.

۴- باردهي:

پس از ۷ روز بعد از شوك دهي قارچ وارد مراحل ته سنجاقي و رشد و نمو اندام باردهي قارچ مي‌شود. با تشكيل اندام بارده، بايد شرايط را براي رشد و نمو آن فراهم كنيم تا تبديل به قارچ شوند.

دما، رطوبت و غلظت Co₂ از مهم‌ترين فاكتورهاي محيطي براي تشكيل اندام بارده قارچ هستند. بهترين دما براي تشكيل اندام بارده قارچ ۲۰ درجه سانتي گراد در كمپوست و دماي ۱۸ درجه سانتي گراد براي هوا مي‌باشد. غلظت Co₂ ناشي از ميزان توليد Co₂ از ميسليوم ها و ميزان Co₂ موجود در هواي تازه مي‌باشد. غلظت كل Co₂ براي تشكيل اندام بارده بين ۲۰۰۰-۶۰۰۰ ppm باشد.

برداشت قارچ ها در مرحله اول را فلش اول مي گويند. پس از برداشت اول با تميز كردن سطح بستر از قارچ هاي باقيمانده و آبياري مجدد، پين هاي فلش دوم شروع به رشد كرده و در نهايت برداشت دوم و سوم نيز خواهيم داشت كه به آن ها فلش دوم و فلش سوم گفته مي شود.

تداخل دارويي قارچ گانودرما

قارچ گانودرما خطر خون‌ريزي را افزايش مي‌دهد؛ بنابراين، اگر داروهاي ضدپلاكت يا ضدانعقاد مصرف مي‌كنيد، قبل از مصرف قارچ گانودرما با پزشك مشورت كنيد. اين داروها عبارت‌اند از:

• آسپرين؛
• داروهاي ضدالتهاب غيراستروئيدي؛
• وارفارين؛
• هپارين.

همچنين ممكن است قارچ گانودرما با داروهاي فشارخون بالا نيز تداخل داشته باشد.

علاوه‌براين، اگر از مكمل‌ها يا مواد گياهي‌اي استفاده مي‌كنيد كه از لختگي طبيعي خون جلوگيري مي‌كنند يا موجب كاهش فشارخون مي‌شوند (مانند روغن ماهي و مكمل كُهن‌دار)، احتمال بروز تداخل دارويي وجود دارد.

بنابراين، قبل از مصرف قارچ گانودرما درباره مكمل‌هاي مصرفي‌تان با پزشك مشورت كنيد، حتي اگر آن مكمل‌ها طبيعي باشند. با اين كار، پزشك مي‌تواند تداخل‌هاي احتمالي را پيش‌بيني كند. اگر مصرف قارچ گانودرما براي شما خطري داشته باشد، او به شما مي‌گويد.

قارچ گانودرما يك قارچ معروف در طب شرقي است. قارچ گانودرما مي‌تواند دستگاه ايمني را با تقويت گلبول‌هاي سفيد خون تقويت بكند. همچنين اين قارچ مي‌تواند اندازه و تعداد تومورها را در برخي سرطان‌ها كاهش و كيفيت زندگي را در برخي مبتلايان به سرطان بهبود بدهد.

بيشتر مطالعات انساني نشان داده‌اند كه اين قارچ نمي‌تواند كلسترول، قند خون و آنتي‌اكسيدان‌ها را بهبود بدهد. اما قارچ گانودرما مي‌تواند در برخي موارد در بهبود خستگي و افسردگي مؤثر باشد.

وضعيت پرورش قارچ در كشور

اگرچه حجم توليدي قارچ در كشور بالاست اما ميزان صادرات اين ماده خوراكي چندان قابل توجه نيست، عظيمي وجود قوانين دولتي دست و پا گير را علت آن مي داند و مي افزايد: قارچ ميوه اي است كه تحت تاثير گرما، خراب مي شود و نگهداري آن بسيار سخت است برهمين اساس بايد در كوتاهترين زمان ممكن صادر شود البته در حال حاضر اين محصول به كشورهاي عربي از جمله عراق و كشورهاي حاشيه خليج فارس صادر مي شود اما اين رقم قابل توجه نيست.

وي تصريح مي كند: حجم صادرات به كشورهاي عربي در نيمه دوم سال (به علت پخت غذاهاي مخصوص اين فصل در كشورهاي عربي) افزايش مي يابد اما ميزان صادرات قارچ در نيمه اول سال چندان نيست .

وي ادامه مي دهد: بازاريابي مناسبي براي صادرات قارچ به كشور روسيه انجام شده است و درصورتي كه وزارت جهاد كشاورزي مشكلات گمركي و طولاني بودن بوروكراسي اداري را حل كند مي توان شاهد آغاز صادرات قارچ به اين كشور باشيم.

اين فعال حوزه پرورش قارچ بيان مي كند: دولت بايد براي افزايش صادرات قارچ، تسهيلاتي را براي فعالان اين حوزه در نظربگيرد و حق ورودي كالا به كشور و همچنين ورودي كشور وارد كننده را هم پرداخت كند، اقدامي كه دولت تركيه براي بهبود صادرات انجام مي دهد.

مشكلات و موانع توليدكنندگان

عظيمي مشكلات صنعت پرورش و توليد قارچ را وجود دلالان خرده پا در اين حوزه مي داند ومي گويد: سود اين دلالان با منافع توليدكنندگان در تضاد است و موجب نابساماني بازار توزيع مي شود اين افراد با كمك ترفندهاي مختلف، موجب كاهش قيمت توليد قارچ در بازار شده اند.

وي بيان مي كند: انجمن صنفي براي حمايت از توليدكنندگان قارچ و كاهش اثرگذاري حضور دلالان خرده پا در بازار به دنبال تاسيس شركت بيمه حمايت از توليدكنندگان است.

دبير انجمن توليدكنندگان قارچ اظهار مي‌كند: دولت براي حمايت از توليدكنندگان بايد قوانين مربوط به صادرات را تسهيل كند ضمن اينكه نياز به ايجاد وحدت و اتحاد ميان اعضاي انجمن براي حل مشكلات به خوبي احساس مي شود.

استان هاي تهران و البرز، در صدر توليدكنندگان

اگرچه قارچ در بسياري از شهرهاي كشور (خراسان رضوي، اصفهان، اردبيل و…) كاشت مي شود اما دبير انجمن توليدكنندگان قارچ، بيشترين استقبال براي توليد و پرورش قارچ را مربوط به شهرهاي تهران، كرج، هشتگرد،شهريار و قزوين مي داند، درواقع حدود ۶۵ درصد توليد قارچ در دو استان تهران و البرز انجام مي شود.

وي مي گويد: اگرچه بزرگترين كارخانه توليد قارچ كشور در شهر دزفول است اما اين دو استان بيشترين ميزان توليد را به خود اختصاص داده اند.

اين فعال حوزه پرورش قارچ، تصريح مي كند: تا سال گذشته ميزان توليد قارچ در كشور حدود ۱۲۰ هزار تن بود كه درسال جاري مجوز توليد ۲۰۰ هزار تن قارچ در كشور صادر شد.

از خواص قارچ چه مي دانيد؟

قارچ هاي خوراكي ارزش غذايي خوبي دارند و به همين دليل مي توانند در كنار سبزيجات پرخاصيت ميهمان هميشگي سبد غذايي خانواده‌ها شوند. قارچ ها كالري كمي دارند، هيچگونه چربي يا كلسترولي در آنها پيدا نمي‌شود و مقدار نمك بسيار كمي دارند. گروهي از ويتامين‌ها و املاح معدني مهم مانند سلنيوم، پتاسيم، ريبوفلاوين، نياسين، ويتامين D و … هم در قارچ‌ها وجود دارد.

قارچ ها به دليل داشتن بتاگلوكان و اسيد لينولئيك منبع غذايي خوبي براي پيشگيري از بروز سرطان سينه و پروستات هستند. علاوه بر اين اسيد لينولئيك از ايجاد اثرات نامطلوب استروژن پيشگيري مي كند. هورمون استروژن يكي از دلايل بروز سرطان سينه در زنان بعد از يائسگي است.

يكي از بهترين راه‌هاي تامين ويتامين D قرار گرفتن در معرض نور خورشيد است اما درصورتي‌كه روزانه بيشتر ساعات روز را در محيطي سر بسته مي‌گذرانيد بهتر است با كمك برخي مواد غذايي از جمله قارچ كمبود ويتامين D بدن‌تان را جبران كنيد.

فوايد قارچ بر پوست

قارچ، حاوي پلي ساكاريد است، كه در آبرساني و پركردن پوست، موثر است و در از بين بردن چين و چروك موثر مي باشد.

قارچ منبع غني از ويتامين D است. اين ويتامين در درمان بسياري از آكنه‌ها و رفع جاي جوش صورت كاربردي است. از اين رو بيشتر پمادهاي ضد آكنه تركيباتي از اين ويتامين دارند. شما به جاي استفاده از اين كرم‌هاي شيميايي مي‌توانيد از ماسك قارچ، استفاده كنيد.

قارچ سبب روشن شدن پوست مي شود.

قارچ، منبع خوبي از آهن است

خواص قارچ براي مو:

درست مانند مابقي قسمت هاي بدن، مو نيز نيازمند دريافت مواد مغذي حياتي براي فوليكول هاي خود است.

كم خوني يكي از رايج ترين دلايل ريزش مو است. كم خوني به دليل كمبود آهن در خون به وجودمي آيد. قارچ، منبع خوبي از آهن است و مي تواند با ريزش مو مبارزه كند.

آهن، يك ماده معدني حياتي است و در تشكيل سلول هاي قرمز خون نقش دارد، بنابراين مو را تقويت مي كند و سرعت رشد مو را افزايش مي دهد.

تقويت سيستم ايمني بدن با خوردن قارچ

همانطور كه قبلا ذكر كرديم قارچ حاوي سلنيوم است. اين ماده مي‌تواند پاسخ ايمني بدن به عفونت‌ها را از طريق تحريك توليد سلول‌هاي T بهبود ببخشد. فيبرهاي بتاگلوكان موجود در قارچ نيز مي‌تواند سيستم ايمني بدن را براي مبارزه با سرطان و پيشگيري از تشكيل تومورها تقويت كند.

كمك به كاهش وزن

از جمله روش‌هاي لاغري، خوردن پروتئين بالا و مصرف كم‌چربي است. از اين رو شما با خوردن قارچ، به اين رژيم غذايي مي‌توانيد عمل كنيد. قارچ با دارا بودن پروتئين مناسب و چربي كم، سلامتي و روند لاغري شما را تضمين مي كند.

مصرف قارچ باعث كاهش التهابات در بدن مي‌شود

قارچ‌ها حاوي آنتي اكسيدان قوي‌اي به نام ergothioneone هستند، كه باعث كاهش التهاب در بدن مي‌شوند.

قارچ چگونه كشت مي شود

كاشت قارچ امروزه اهميت زيادي پيدا كرده و تقاضا براي پرورش آن افزايش يافته است.

كاشت قارچ در خانه، كاري است كه هر فردي كه علاقه مند به كاشت سبزيجات باشد، مي تواند آن را در خانه خود انجام دهد.

سرعت رشد قارچ ها در مقايسه با بسياري از سبزيجات، زياد است و فضاي كمي را در باغ به خود اختصاص مي دهند.

قارچ از آن خوراكي هايي است كه شرايط خاصي براي پرورش و نگهداري دارد.

پس بهتر است قبل از اقدام به هر كاري، با پوپونيك همراه باشيد تا با اصول اوليه و همچنين شرايطي كه بايد براي رشد قارچ ها در نظر گرفت آشنا شويد.

قارچ براي اولين بار در فرانسه و در هواي آزاد كاشت شد و به تدريج به درون فضاهاي بسته انتقال يافت.

قارچ ها در فضاهاي داخلي و خانه بهتر رشد مي كنند، زيرا در اين مكان ها درجه حرارت و شرايط نور را مي توان به راحتي مديريت كرد.

پس در نظر داشته باشيد كه در كاشت قارچ، مهمترين موضوعي كه بايد به آن دقت فراواني شود، مديريت شرايط است.

كاشت قارچ گلخانه اي براي اولين بار در سال ۱۷۵۴ در سوئد ابداع شد و حدود ۵۰ سال قبل وارد ايران شد.

بهترين زمان براي كاشت قارچ:

از ماه مهر تا آذر بهترين زمان براي پرورش قارچ در خانه است.

براي كاشت قارچ در ماه هاي ديگر سال، در صورتي كه امكانات تهويه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محيط محل پرورش قارچ را بتوانيد فراهم نماييد، مي‌توانيد قارچ را در ماه هاي ديگر نيز كاشت و پرورش نماييد.

به طور كلي مي‌توان قارچ را در محيط تاريك پرورش داد و به جز نور مستقيم آفتاب، هر مقدار نور را تحمل مي كند.

روش كاشت و پرورش قارچ:

براي كاشت قارچ به اتاقي نياز است كه داراي قفسه بندي باشد و شامل راهروهايي ميان هر رديف از قفسه ها باشد.

همچنين اقدامات عايق كاري سالن براي جلوگيري از اتلاف گرما و سرما نيز بايد در آن رعايت شده باشد.

به طور متوسط بهترين درجه رطوبت براي كشت، بين ۷۰ تا ۸۰ درصد است.

همچنين درجه هواي محيط پرورش نيز بايد بين ۱۵ – ۱۰ درجه نگهداري شود.

كمپوست، بستري است كه قارچ روي آن رشد كرده و از آن تغذيه مي‌كند

اولين و مهمترين ماده‌اي است كه براي پرورش قارچ مورد نياز است.

در كل به كود هاي گياهي كمپوست، تركيبي فرآوري شده از كاه و مواد ديگر است و يك نوع كود گياهي به حساب مي آيد.

با استفاده از بذر قارچ يا اسپان (Spawn) مي توان در روند رشد قارچ ها، تسهيل ايجاد نمود.

ميسيليوم (mycelium) به قسمت روينده قارچ گفته مي شود كه شامل ميليون ها رشته منشعب است كه در ميان كمپوست يا خاك منتشر مي شود.

ميليسيوم در واقع ساختار اصلي ريشه ي قارچ است كه پس از دوره اي از رشد، گسترش و رشد يافته و باعث به وجود آمدن قارچ مي شود.

زماني كه تاج قارچ شكل كامل خود را پيدا نمود.

بايد به طور مرتب در طول بستر كشت، بررسي كرد و قارچ هاي رسيده را جمع آوري نمود.

قارچ هايي كه ********ر آن باز شده و ترك برداشته، وزن آن كم مي شود و ارزش فروش ندارند.

همچنين قارچ هايي كه زودتر از موقع چيده شوند.

وزن آنها سبك بوده، ارزش غذايي كمتري دارد و از قارچ هاي درجه دو محسوب مي شوند.

در صورتي كه از سبدهاي بزرگ براي جمع آوري قارچ ها استفاده شود، فشار قارچ ها روي سبد موجب مي گردد كه قارچ هاي زيرين خراش برداشته و سياه شوند.

روش برداشت قارچ:

نحوه برداشت قارچ ها به اين شكل است كه كلاهك را در دست گرفته و يك پيچ به آن مي دهيد تا پايه آن از زمين جدا شود.

بلافاصله ساقه كثيف را با چاقوي تيز قطع كنيد و سپس قارچ تميز را داخل سبد قرار دهيد.

قارچ هاي چيده شده را به اتاقي سرد انتقال دهيد و در اسرع وقت نسبت به درجه بندي آن اقدام نماييد.

قارچ هاي لك دار و ناقص را جدا كرده و از آن ها براي مصارف تهيه پودر در قارچ و كچ آپ استفاده نماييد.

قارچ هاي سالم را به صورت بسته بندي، به بازار عرضه كنيد.

كمپوست قارچ به كودي گفته مي‌شود كه از بازيافت و تجزيه مواد آلي (مواد زائدي كه از بقاياي گياهان و حيوانات برجاي مي‌ماند) به دست مي‌آيد. اين ماده بسيار حاصلخيز است و به دليل بالا بودن مواد آلي موجود در آن باعث تقويت خاك، افزايش حاصلخيزي و بهبود ساختمان خاك مي‌شود. با توجه به اينكه بستر كاشتي كه قارچ در آن رشد مي‌كند نيز تركيبي فرآوري شده از كاه و مواد ديگر است و يك نوع كود گياهي به حساب مي‌آيد، به آن كمپوست گفته مي‌شود.

از انواع كمپوست در باغباني، كشاورزي، گلكاري، فضاي سبز، چمن‌كاري و توليد گياهان زينتي به عنوان تقويت‌كننده خاك استفاده مي‌شود.

طرز تهيه كمپوست قارچ در منزل

براي تهيه و توليد بستر توليد قارچ (كمپوست قارچ) در منزل بايستي در مرحله اول به نيازهاي غذايي قارچ كشت شده و نوع قارچ توجه نمود. كمپوست قارچ در روش‌هاي سنتي از كود اسب يا كود مرغي توليد مي‌شود. استفاده از كود حيواني براي توليد كمپوست قارچ خوراكي به علت تامين مواد غذايي مورد نياز قارچ بسيار موثر است. در حال حاضر براي توليد كمپوست از ساير مواد از جمله ويژه بقاياي گياهي و مواد زائد سلولزدار كارخانجات قند، كاغذ و... نيز استفاده مي‌شود.

مراحل تهيه كمپوست قارچ در منزل به شرح زير مي‌باشد:

1. براي تهيه كمپوست قارچ در منزل مي‌توانيد از فرمول‌هاي مختلف استفاده كنيد. براي انجام اين كار نياز به كيسه پلاستيكي ضخيم و بزرگ، سطل يا جعبه‌ داريد. لازم است در اطراف و كف كيسه يا سطل چند سوراخ براي خروج زهكش و تهويه اضافه كنيد.
2. مقدار حدود ۸ الي ۱۰ كيلوگرم كاه يا كلش يكي ‏از گياهان تيره غلات را تهيه نمائيد و آنها را در اندازه‌هاي 8 الي 14 سانتيمتر خرد كنيد.
3. كلش‏‌هاي تهيه شده را در يك ظرف بزرگي مانند قابلمه يا ديگ ريخته و روي آن‌ها آب معمولي بريزيد، بطوري كه كاه و كلش‌ها كاملا در آب قرار گيرند و سپس آن را بر روي شعله گاز حرارت دهيد. لازم است از لحظه به جوش آمدن كامل آب، حداقل به مدت ۳۰ دقيقه به كلش‌‏ها حرارت دهيد و كاه و كلش‏‌هاي در حال حرارت را گاهي زير و رو نمائيد.
4. حرارت باعث ضدعفوني شدن كاه و كلش و از بين رفتن بقاياي بذر باقي مانده در آنها خواهد شد. همچنين جوشيده شدن كاه و كلش باعث نرم شدن بافت آنها شده و ريسه‌هاي قارچ راحت‌تر در آنها نفوذ خواهد كرد.
5. بعد از نيم ساعت كاه و كلش را آبكشي نموده و اجازه دهيد تا خنك شوند.
6. كلش‌‏هاي خنك شده بايستي در چند مرحله به كيسه پلاستيكي به ارتفاع حدوداً ۱۰-۱۵ سانتيمتر انتقال دهيد و با كف دست به آن‌ها كمي فشار داده تا كيسه حالت استوانه‌اي شكل شود.
7. محتويات بذر يا اسپان قارچ را با قاشق يا ميله‌اي تميز كه آن را با الكل ضد عفوني نموده‌ايد به محتويات كاه و كلش كيسه اضافه كنيد.
8. مجددا كلش‏‌هاي سرد شده را به همان ارتفاع و اندازه برداشته و به درون كيسه پر نمائيد تا روي بذور پوشيده شود و با دست روي آنها كمي فشار دهيد تا تماس كامل حاصل گردد.
9. دوباره بذر پاشيده و روي آنها كلش اضافه نمائيد و اين كار را آنقدر ادامه دهيد تا اينكه هم كيسه پر شود وهم بذر و كلش‏تان تمام گردد.
10. درب كيسه پلاستيكي را محكم بسته و زير آن ظرفي (بهتر است پلاستيكي باشد) قرار دهيد تا آب اضافي درون كيسه كه به مرور زمان خارج خواهد شد اطراف را خيس وكثيف نكند.
11. 
12. بسته حاوي كمپوست قارچ را در محيطي با دماي بين ۱۸ الي ۲۴ درجه سانتيگراد نگهداري كنيد. لازم است كيسه در معرض تابش نور مستقيم آفتاب نباشد.
13. معمولاً بين دو هفته تا يك ماه طول مي‏‌كشد تا كمپوست آماده شود.
14. توجه داشته باشيد، مقدار آب به حدي است كه اگر كاه را فشار دهيد بايستي از لاي انگشتانتان آب خارج شود.
15. بعد از گذشت يك ماه، كمپوست به رنگ قهوه‌اي در خواهد آمد و بوي آمونياك كمپوست از بين مي‌رود. مي‌توانيد براي ضدعفوني نمودن كمپوست قارچ از قرص فتوكسين يا فنل يا فرمالين استفاده كنيد.

توجه داشته باشيد چنانچه كمپوست شما داراي بوي بسيار بدي است، هواي آن ناكافي بوده و بايستي هوادهي انجام دهيد و لايه‌هاي كمپوست را با وسيله‌اي مانند چنگك زير و رو كنيد. همچنين اگر توده خيلي خيس است، مقداري مواد خشك به آن اضافه كنيد.