آفات و بيماريهاي مهم قارچهاي خوراكي

آفات و بيماريهاي مهم قارچهاي خوراكي

آفات و بيماريهاي مهم قارچهاي خوراكي و نحوه كنترل آنها براي كنترل موفقيت آميز آفات و بيماريهايي كه عموماً در سالنهاي پرورش قارچ ايجاد مزاحمت مي كنند نكات زير را مد نظر قرار دهيد؛ 1- استفاده از فيلتر هاي اسپورگير در اتاقهاي كشت 2- استفاده از البسه و كفشهاي ضدعفوني شده در تمام مراحل توليد 3- ضد عفوني سالنهاي كشت، ابزارآلات، ملزومات و ... 4- انتقال و دفن مواد زائد و ضايعات حامل از قارچهاي مرده و بيمار 5- اسپان در سردخانه و بطور جداگانه نگهداري شود. 6- مگسهاي فوريد و سياريد به راحتي كپكها، كنه ها و نماتدها را حل مي كنند، مراقب آنها باشيد. 7- رعايت كليه نكات بهداشتي از قبيل؛ رفت و آمد كارگران، شستشوي روزانه سالنها، استفاده از ظروف تميز و ضدعفوني شده، انجام عمل پاستوريزاسيون كامل كمپوست قبل از تخليه موثر مي باشد. 1-بيماريهاي قارچي: كه مهمترين آنها به ترتيب زير مي باشد؛ 1-1- قارچ كلاهك جوهري : wild mushroom نوعي قارچ از جنس كوپرينوس coprinus spp مي باشد. راه انتشار: اسپور، كمپوست با آمونياك و رطوبت بالا علائم و ميزان خسارت: اين كپك بعد از مايه زني به صورت ميسليومهاي سفيد نازك رشد مي كند سپس كلاهك هاي خاكستري رنگ اين كپك تشكيل مي شود. فعاليت اين قارچ موجب كاهش عملكرد مي شود. پيشگيري: فرآوري بهينه كمپوست، جلوگيري از لزج شدن كمپوست و پاستوريزاسيون مناسب و آمونياك زدايي، حذف بوي آمونياك از بستر كشت توسط تهويه شديد سالنها– كاهش PH- افت درجه حرارت– بازكردن سركيسه ها. 1-2 كپك سبز زيتوني : Olive green mould عامل بيماري chaetomium spp راه انتشار: اسپور و رشد ميسيليوم علائم خسارت: ميسيليوم سفيد نازك تا خاكستري رنگ، اين كپك در كمپوست رشد مي كند، اين كپك بعداً برنگ سبز زيتوني روشن در مي آيد و در اثر فعاليت اين كپك رشد اسپان كند و كمپوست بوي كپك زدگي مي دهد. پيشگيري: تهويه مناسب و جلوگيري از آبياري زياد 1-3 كپك سبز: green mould (آسپرژيلوس) عامل اين بيماريtericoderma spp مي باشد.ن آآمكمكسيمكمبكي راه انتشار: كمپوست با مقادير پائين آمونياك، شرايط غير موازي، مگسها، شرايط غير بهداشتي علائم و ميزان خسارت: پوسيدگي نرم اندام هوايي قارچ و تشكيل توده هاي اسپور به رنگ سبز تيره پيشگيري: رعايت بهداشت و انجام بهينه پاستوريزاسيون كنترل: استفاده از نمك و آهك هيدراته و قارچ كشهاي بنليت و تراكلور 2-بيماريهاي باكتريايي يكي از شايع ترين اين نوع از بيماريها بيماري باكتريايي بلاچ يا لكه باكتريايي (لكه قهوه اي) (bacteria blotch ) مي باشد كه عامل اين بيماري باكتري بنامpseudomonas tolaasii است. راه انتشار: رطوبت بالا علائم و ميزان خسارت: لكه هاي كوچك قهوه اي تا قهوه اي مايل به زرد در سطح كلاهك قارچ ايجاد مي كند و علائم در زمان برداشت قارچ ظاهر مي شود. پيشگيري: كاهش رطوبت و آبياري سالنهاي توليد با محلولppm 150 كلرين كه لازم است اولاً رطوبت اتاق كشت در حد 85٪ نگهداري و ثانياً پس از آبياري با تهويه هاي مناسب سطح قارچها خشك شود. درجه حرارت بالاي° c 20 باعث گسترش اين بيماري مي شود. كنترل: با تنظيم رطوبت و حرارت همچنين 125 ميلي ليتر آب كلر دار ده درصد را با صد ليتر آب مخلوط و در صد متر مربع آبپاشي مي كنيم. 3-كپكهاي پارازيت: كه انواع آن به شرح ذيل مي باشد؛ 3-1- كپك تار عنكبوتي : soft mildew عامل اين بيماري از جنس ( hyponyces spp ) مي باشد. ميسيليوم اين قارچ به صورت پنبه اي روي سطح خاك پوششي و روي اندام هوايي قارچ خوراكي رشد مي كند ( ميسيليوم اين قارچ روي كمپوست رشد نمي نمايد). راه انتشار: بالا بودن رطوبت و دي اكسيد كربن علائم و ميزان خسارت: هنگام تماس اين قارچ با ميسيليوم قارچ خوراكي، ميسيليوم كپك مانند نرمي به سرعت دور ميسيليوم قارچ ميپيچد و باعت پوسيدگي نرم مي شود. با افزايش دما و رطوبت سطح گسترش توسعه پيدا مي كند و نهايتاً كلاهك نرم و قهوه اي را از بين مي برد. پيشگيري: كاهش دما و رطوبت و تهويه مناسب كنترل: استفاده از قارچ كش هاي سيستميك از قبيل؛ مانب، كلروتالونيل، بنوميل و ... 3-2- حباب تر : wet bubble يا ميكوگون عامل بيماري ( mycogone spp ) مي باشد. راه انتشار: گرد و غبار، بستر كشت آلوده علائم و ميزان خسارت: علائم اين بيماري بسته به مراحل رشد قارچ متفاوت مي باشد در مراحل ابتدايي قبل از تمايز يابي بافت قارچ به صورت توده بد شكل قهوه اي رنگ درآمده كه ابتدا سفيد كركي ولي با مسن شدن قهوه اي پوسيده مي شود. در مراحل بعدي و پيشرفته لكه هاي قهوه اي بر روي پايه تيغه ها نيز تشكيل مي شود در شرايط رطوبتي بالا لكه هاي زرد كهربايي تا قهوه اي تيره بر روي سطح بافت هاي تمايز نيافته تشكيل مي شود. پيشگيري: رعايت مسائل بهداشتي. كنترل: استفاده از قارچ كشهاي زينب، مانب، كلروتانونيل، پركلرورمنگنز، ضد عفوني خاك پوششي با فرمالين يك درصد 3-3- حباب خشك : dry bubble عامل اين بيماري (verticilium fungicola ) مي باشد. راه انتشار: كنيدي هاي قارچ از طريق نخاله هاي موجود در سالن توليد علائم: لكه هاي قهوه اي دارچيني بر روي كلاهك ايجاد كرده و علائم بيماري يك تا دو هفته بعد از آلودگي نمايان مي شود. ميزان خسارت اين قارچ نسبتاً زياد است به طوريكه ميتواند در طول 3-2 هفته به طور كامل محصول را از بين ببرد. علائم قهوه اي رنگ اين بيماري مي تواند به سادگي از علائم ناشي از بيماري كه توسط عامل باكتريايي تريكو درمايي اشتباه گرفته مي شود. يك روش تشخيص آن است كه قارچ آلوده را در يك ظرف پلاستيكي سر بسته روي چند عدد دستمال كاغذي مرطوب قرار ميدهند رطوبت ظرف موجب تحريك عامل بيماري مي شود. اگر آلودگي ناشي از باكتري باشد رنگ تغييري نمي كند اما اگر ناشي از كپك سبز باشد ( تريكو درمايي ) به رنگ سبز و چنانچه ناشي از حباب خشك باشد به رنگ خاكستري در مي آيد و بافت قارچ پرزي خواهد شد. پيشگيري: رعايت شرايط بهداشتي كاهش رطوبت نسبي ( 85-80 درصد )، تهويه مناسب،كوكات سالنهاي پرورش كنترل: نمك معمولي، هم محصول آلوده و هم عامل بيماري را از بين مي برد. در روي محلي كه آلودگي ايجاد شده است نمك پاشيده و يك ظرف پلاستيكي روي آن قرار داده و پس از يك روز محل آلوده همراه با ظرف را بريده و در خارج از سالن مي سوزانند، برو كلرو منگنز مي تواند اين بيماري را كنترل نمايد. قارچ كشهاي مانب و كلروتالونيل در هنگامي كه اين بيماري هنوز گسترش نيافته باشد ميتواند آن را كنترل نمايد. حرارت بالاي 55 درجه سانتيگراد به صورت خشك در طي 4 دقيقه و مرطوب در طي يك دقيقه ميتواند اين قارچ را از بين ببرد. 4-بيماريهاي ويروسي شايع ترين آن بيماري لافرانس مي باشد. گونه A.bisporus مورد حمله يك نوع بيماري ويروسي بنام Die-back قرار مي گيرد. علائم اين بيماري اولين بار توسط دكتر J.w.sinden در سال 1948 در فارم برادران Lafrance در آمريكا گزارش شد و از آن پس اين بيماري بنام لافرانس معروف گرديد. راه انتشار: اسپورهاي قارچ – جريان هوا- مگسها – عدم رعايت مسائل بهداشتي علائم: ظهور اندام باردهي با تأخير مواجه و اندام باردهي قارچ داراي كلاهك كوچك و پايه طويل هستند و مناطقي از بستر كشت كاملاً عاري از ميسيليوم مي باشند كه در اين مناطق اندام باردهي به وجود نمي آيد. پيشگيري: رعايت مسائل بهداشتي، حذف مگس ها، ضد عفوني محيط كشت. البته گفتني است بهترين روش پيشگيري و كنترل اين بيماري انجام پاستوريزاسيون كمپوست قبل از تخليه ((Cooking- out به مدت 12 ساعت در 70 درجه سانتيگراد در پايان دوره كشت مي باشد. 5- بيماريهاي فيزيولوژيكي قهوه اي شدن آنزيمي: آنزيم تيروزيناز باعث قهوه اي شدن قارچ مي شود. آبدهي با كلريد كلسيم مانع از ترشح اين آنزيم مي شود. پولكي شدن: ( scalig ) سطح كلاهك كه در اثر خشكي محيط ايجاد مي شود. نمدي شدن: (stroma ) اين عارضه در اثر رشد تجمعي ميسيليوم به وجود مي آيد و موجب عدم توليد اندام بارهي در نمدي شده ميگردد. اين عارضه در اثر استفاده نادرست از اسپان هنگام مايه زني و يا آلودگي به مواد نقتي ايجاد مي شود. رزكام: ( rose – comb ) در روي كلاهك قارچ برآمدگيهاي بزرگ و متورم ظاهر ميگردد. عامل اين عارضه آلودگي به مواد نقتي نسبت داده شده است.