شور شدن خاك پوششي

آموزش و مشاوره پرورش قارچ

دوشنبه ۲۴ شهریور ۰۴

شور شدن خاك پوششي

شور شدن خاك پوششي

صرف نظر از مبدأ شوري خاك كه اوليه باشد يا ثانويه، عواملي كه موجب شور شدن خاك ها مي شود به طور كلي عبارتند از :
۱) شور بودن مواد مادري تشكيل دهنده خاك
۲) انتقال املاح محلول اراضي مرتفع به مناطق پايين دست به كمك آب
۳) استفاده از آب هاي شور در آبياري
۴) تبخير شديد رطوبت خاك و انتقال و تجمع املاح محلول در قسمت هاي سطحي خاك و عدم كفايت بارندگي يا آب وارده به خاك براي شستشوي املاح از خاك
۵) بالا آمدن سطح آب هاي زير زميني و انتقال املاح آن ها به طور مستقيم همراه با آب و يا صعود شفريه آب در خاك
۶) انتقال نمك هاي موجود در آب دريا به كمك بادهايي كه از دريا به سمت ساحل مي وزند. اين بادها ذرات آب حاوي نمك را به سواحل مي رسانند. همچنين نفوذ انتقال جانبي آب شور درياها در سواحل به ويژه سواحل پست
۷) انتقال نمك خاك هاي شور مناطق مجاور به كمك باد
۸) انتقال املاح افق هاي زيرين خاك در اثر تغذيه گياه و بازگشت بقاياي گياهي به سطح خاك
۹) ريزش باران هاي شور در مجاور مناطق صنعتي

مضرات شوري خاك پوششي:

همانطور كه در مباحث فوق مشاهده كرديد، دانشمندان آبهاي آبياري و خاكها را از نظر شوري به گروه هايي تقسيم كردند. دقيقا مثل شما قارچ كاران، كه قارچها را به درجه ۱ و ۲ تقسيم مي كنيد. ميزان شوري را با خصوصيت هدايت الكتريكي EC آب و در خاك، با عصاره اشباع خاك مي سنجند. هرچه شوري خاك بيشتر باشد، هدايت الكتريكي آن بيشتر خواهد بود. هدايت الكتريكي تحت تاثير انواع كاتيونهاي مثبت ازجمله Ca2+ ، K+ ، Mg2+ و Na+ قرار مي گيرد و هرچه مقدارشان بيشتر باشد، هدايت الكتريكي بيشتر خواهد شد . با اين وجود همه اين كاتيونهاي مثبت براي گياه مضر نيستند. مثلا Ca2+ براي گياه و يا قارچ نه تنها مضر نيست، بلكه مفيد نيز است. آنچه كه براي گياه و قارچ مضر است و باعث تخريب بافت خاك و مشكلات ديگر مي شود يون سديم (Na+) است. بنابراين استفاده ار EC صرف، براي سنجيدن شوري خاك، از دقت كافي برخوردار نيست. بلكه به همراه آن بايد مقدار سديم قابل تعويض ESP نيز اندازه گيري شود. ممكن است EC بالا باشد، ولي مقدار سديم قابل تبادل آن كم باشد و خسارتي به گياه و يا قارچ وارد نكند و برعكس، ممكن است خاك و يا آب مورد استفاده EC كم نشان بدهد و لي سديم قابل تبادل آن زياد باشد. همچنين در آزمايشات خاك pH آن نيز بايستي اندازه گيري شود. در اغلب خاك هايي كه pH آنها بيشتر از ۹ است، سديم قابل تعويض زياد مي باشد.
در طول ميلياردها سال تكامل گياهان، بعضي از آنها همچون درخت گز (منظورم گز اصفهان نيست ها!!!)، پسته، پنبه و… خود را به آب و خاك شور تطابق داده‌اند و راهكاري را براي دفع يون سديم، تجمع آن در واكوئل ها و يا دفع آنها از طريق روزنه ها انديشيده اند. اما قارچ مورد بحث ما چي؟ آيا اين قارچ هم از اين توانايي ها برخوردار است. اگر رويش اين قارچ را در طبيعت در زمينهاي شور مشاهده مي كنيم، جواب مثبت است و الا خير. مطالعات بنده نشان مي دهد كه اين قارچ متحمل به شوري نيست، بلكه با افزايش شوري خاك پوششي و آب آبياري، عملكردش به شدت كم مي شود. در گروه ها بيشتر موضوع شوري خاك پوششي مطرح مي شود. در كل پر واضح است كه هرچه EC خاك كمتر باشد بهتر است، بعضي از منابع EC خاك را تا ۱ ميلي موس يا ۱۰۰۰ ميكرو موس را قابل تحمل دانسته اند.
آزمايشات ما مثل تجربيات شما توليد كنندگان محترم، نشان مي دهد كه بهترين خاك پوششي خاك پيت است كه از خارج از كشور وارد مي شود. من خصوصيات اين خاك را در جداول پيوست آورده ام تا توليد كنندگان محترم قارچ، با استفاده از كميت ها، خاك مورد استفاده خود را با خاك پيت مقايسه نمايند.